Contact
  1. 7083-Borstvoeding

Wil je borstvoeding geven? Wij helpen je graag! In deze folder lees je waarom borstvoeding geven goed is en welke verschillende voedingshoudingen er zijn. Ook lees je welke tekens jouw baby laat zien om aan te geven dat hij wil drinken.

Isala is een borstvoedingsvriendelijk ziekenhuis. Ons ziekenhuis heeft het certificaat Zorg voor Borstvoeding ontvangen van de World Health Organization (WHO) en UNICEF. Dat betekent dat jij een vaste kwaliteit van zorg van ons mag verwachten.

Waarom borstvoeding?

  • Moedermelk is altijd beschikbaar, kost niets, heeft de juiste samenstelling en temperatuur.
  • Borstvoeding geven is meer dan alleen voeden; het is liefde en lichamelijk contact samen.
  • Uit onderzoek blijkt dat borstvoeding positieve gevolgen heeft voor jullie beiden. Zo zijn de beschermende eigenschappen van moedermelk belangrijk voor de ontwikkeling van de hersenen, het zenuwstelsel en de opbouw van het afweersysteem van jouw baby. De WHO adviseert dan ook om jouw baby de eerste zes maanden alleen moedermelk te geven. Daarna heeft jouw baby naast borstvoeding, ook vaste voedingsmiddelen nodig.
  • Met het geven van borstvoeding kun je doorgaan tot jouw kindje twee jaar oud is of zelfs langer.
  • De unieke ingrediënten van moedermelk zijn altijd afgestemd op wat jouw baby nodig heeft. Als je je baby borstvoeding geeft, krijgt hij ook antistoffen, eiwitten en immuuncellen binnen. Deze beschermen tegen ziektes.
  • Als jouw kindje aanleg heeft voor allergische aandoeningen, beschermt moedermelk hier ook tegen. Klachten kunnen zo worden voorkomen of ze zijn minder erg.
  • Borstvoeding heeft ook gezondheidsvoordelen voor jou als moeder. Het zorgt ervoor dat jouw baarmoeder na de geboorte sneller samentrekt, waardoor je minder bloed verliest.
  • Ook vermindert borstvoeding de kans op eierstokkanker, borstkanker en botontkalking.

Tien vuistregels om borstvoeding te laten slagen

Ben je bevallen in Isala en wil je graag borstvoeding geven? Dan houden wij ons aan de tien vuistregels van WHO en UNICEF om borstvoeding te laten slagen:

  1. Isala heeft een borstvoedingsbeleid. Dit beleid is bekend bij onze medewerkers.
  2. Onze medewerkers zijn getraind in het begeleiden van vrouwen die borstvoeding willen geven.
  3. Wij informeren zwangeren over het geven van borstvoeding en de voordelen ervan.
  4. Na de geboorte krijg je binnen een uur hulp bij het geven van borstvoeding.
  5. Wij leggen uit hoe je jouw baby moet aanleggen en hoe je de melkproductie in stand houdt. Ook als jullie tijdelijk van elkaar gescheiden moeten worden.
  6. Wij doen ons best om jou en je baby dag en nacht bij elkaar te laten blijven (rooming-in).
  7. Wij geven baby’s zoveel mogelijk alleen borstvoeding. Het kan zijn dat er medische redenen zijn om andere voeding (bij) te geven.
  8. Wij moedigen borstvoeding op verzoek geven, aan.
  9. Wij geven geen (fop)speen aan baby’s die borstvoeding krijgen.
  10. Wij onderhouden contact met andere organisaties over begeleiding van borstvoeding. Ook verwijzen wij ouders naar borstvoedingsorganisaties.

Gezinsgerichte zorg

Wat is gezinsgerichte zorg?

In ons Vrouw-kindcentrum bieden wij gezinsgerichte zorg. Zo doen wij ons best om jou en je baby dag en nacht bij elkaar te laten zijn. En dat is goed voor:

  • een betere band tussen jou en je baby
  • een goede productie van moedermelk
  • het geven van borstvoeding

Dag en nacht bij elkaar zijn, verlaagt bovendien het risico op wiegendood. En doordat jullie veel bij elkaar zijn, herken je sneller wanneer je baby om voeding vraagt. Zo kun je hier beter op inspelen.

Gezinsgerichte zorg betekent ook, dat jouw partner voor jou en jullie kindje zorgt. De steun die je als moeder krijgt van je partner en naaste omgeving is belangrijk voor het slagen van borstvoeding.

Blijven slapen (rooming-in)

Als je bevallen bent, ligt je baby bij jou op de kamer. Ook jouw partner mag bij jullie op de kamer blijven slapen. Dat noemen wij rooming-in. Zo leren jullie samen je kindje beter kennen. En herken je sneller wanneer je baby voeding wil. Als je als moeder dichtbij je baby bent, ben je minder vermoeid en heb je minder snel stress. Zodra je baby namelijk wakker wordt voor een voeding, word jij ook vanzelf wakker. Dit is minder vermoeiend dan uit een diepe slaap gewekt worden, zoals vaak gebeurt als de baby ergens anders slaapt.

Het eerste (heilig) uur na de geboorte

Na de geboorte drogen we je baby af, krijgt het een mutsje op en leggen hem direct bij jou op de blote borst. Dit eerste uur van contact tussen moeder en kind noemen wij ook wel het ‘heilige uur’. Het is namelijk een belangrijk moment voor een zo goed mogelijke band tussen jou en je baby en het starten met borstvoeding. Tijdens dit uur doen wij dan ook liever geen medische handelingen. Wij laten jullie zoveel mogelijk alleen. Zo kunnen jullie samen in alle rust genieten van dit bijzondere moment.

Huid-op-huidcontact

Bij huid-op-huidcontact ligt jouw baby bloot bij jou op de borst. Het helpt je baby zich aan te passen aan zijn nieuwe omgeving. Zijn ademhaling en hartslag zijn normaler, het zuurstofgehalte in zijn bloed is hoger, zijn temperatuur is stabieler en het bloedsuikergehalte is hoger. Ook is bewezen dat baby's, die in het begin zoveel mogelijk huid-op-huidcontact hebben (niet alleen tijdens voedingen), een betere hersenontwikkeling hebben.

Bij problemen met aanleggen of als je baby onrustig is, kan huid-op-huidcontact helpen. De zuigreflex van je baby is in het eerste uur erg sterk. Door huid-op-huidcontact wordt deze reflex en het hap- en zoekreflex gestimuleerd. Daarbij stimuleert dit ook de melkproductie en het samentrekken van de baarmoeder.

Sommige baby's drinken vanaf het eerste moment goed aan de borst; andere baby's hebben er tijd voor nodig. Baby’s hebben vaak de eerste 24 uur nodig om bij te komen van de geboorte. Het komt veel voor dat baby’s dan weinig belangstelling tonen voor de borst. Ondanks dat, is het goed om je kindje regelmatig de borst aan te bieden en huid-op-huidcontact te hebben.

Starten met borstvoeding

Eerste moedermelk (colostrum)

Als je start met borstvoeding, komt er eerst colostrum uit je borst. Dit is de eerste moedermelk na de geboorte. Colostrum zit vol antistoffen en beschermende stoffen voor de darmwand van je baby. Het is een soort natuurlijke ‘vaccinatie'. Het zorgt ervoor dat je baby later beter reageert op een vaccinatie en meer antistoffen aanmaakt.

Welke voedingshouding is fijn?

Leer je baby goed aanhappen aan de borst. Je moet er zelf ook aan wennen en handig in worden. De verpleegkundige of kraamverzorgende kan je hierbij helpen. Ook kan zij je informatie en tips geven.

Door je baby op de juiste manier aan te laten happen en in een fijne voedingshouding, kun je pijnlijke tepels en andere borstvoedingsproblemen voorkomen. Onthoud dat een goed begin het halve werk is. Er zijn verschillende houdingen om borstvoeding te geven. Probeer dus vooral uit wat het beste werkt voor jou en je baby:

Voeden op verzoek

Om succesvol borstvoeding te geven, is het belangrijk dat je jouw baby (onbeperkt) op verzoek de borst geeft. In de eerste dagen kan dit acht tot twaalf keer zijn. Waarbij elke voeding 10 tot 20 minuten duurt, omdat de melkproductie nog op gang moet komen. Let op tekens dat je baby genoeg heeft gedronken, zoals:

  • loslaten van de borst
  • sabbelen
  • onregelmatig zuigen en slikken
  • niet meer goed zuigen en alleen maar korte haaltjes, terwijl de pauzes langer worden.

Laat eerst één borst ‘leeg’ drinken, voordat je je andere borst aanbiedt.

Leefstijltips

Rust nemen

Neem voldoende rust tijdens het geven van borstvoeding. Zo komt de hoeveelheid moedermelk het best op gang. Bovendien behoud je de hoeveelheid melk. En laat niet iedereen tegelijk op kraambezoek komen. Maak tijd voor jezelf, je baby en je partner.

Eten en drinken

Je hoeft niets speciaals te eten of te drinken om borstvoeding te kunnen geven. Eten voor twee is niet nodig. Wel heb je waarschijnlijk extra dorst of trek. Luister naar je lichaam om voldoende energie, vitamines, mineralen en vocht binnen te krijgen. De extra energie die je nodig hebt, zodra je start met borstvoeding, is ongeveer 200 tot 500 calorieën per dag. Dat is een kleine extra maaltijd. De energie die je nodig hebt, komt niet alleen uit voeding. Maar komt ook uit energie, die je tijdens je zwangerschap al hebt opgeslagen.

Met een gezond eetpatroon haal je voldoende uit de normale dagelijkse voeding. Heb je een keizersnede en/of veel bloedverlies gehad? Eet dan extra eiwitten. Kijk op www.voedingscentrum.nl meer informatie.

Drink dagelijks ongeveer 1,5 tot 2 liter.

Medicijnen

Vrouwen vragen regelmatig aan hun (huis)arts of zij een medicijn veilig kunnen gebruiken bij een kinderwens en tijdens zwangerschap. Het Medicatie adviespunt voor zwangeren (MAZ) van het Isala Vrouw-kindcentrum is hét adviescentrum waar je met al je vragen hierover terecht kunt. Voor meer informatie lees de folder 'Medicatie adviespunt voor zwangeren'.

Verzorging van je borsten

Tips voor het verzorgen van je borsten:

  • Draag een goede ondersteunende bh.
  • Doe na het voeden een druppel moedermelk op de tepel en laat het opdrogen.
  • Laat de tepels na een voeding opdrogen aan de lucht.
  • Gebruik eventueel (katoenen) zoogkompressen om lekkage van moedermelk op te vangen.

Tepelpijn en tepelkloven

Heb je pijnlijke tepels? Dat komt waarschijnlijk door druk op de verkeerde plek. Meestal omdat je baby niet goed heeft aangehapt. Als de tepel niet rond uit de mond van je baby komt, dan heeft je baby niet groot en diep genoeg aangehapt. Dit kan zorgen voor pijn en/of beschadiging van de huid. Als je een gevoelige hebt, kun je ook pijnlijke tepels of tepelkloven krijgen. Denk ook aan een geïrriteerde huid door gebruik van crèmes, zoogkompressen of wasmiddel.

Let op
Voel je pijn bij het geven van borstvoeding? Ga dan niet door met voeden. En probeer je baby opnieuw aan te laten happen.

Heb je last van tepelpijn of tepelkloven?

Dan kunnen de volgende tips helpen:

  • Zorg ervoor dat je de baby op de juiste manier aan laat happen.
  • Begin met voeden aan de kant waar het aanhappen het beste gaat.
  • Probeer verschillende houdingen uit.
  • Sla geen voedingsmoment over. Je baby is dan minder hongerig en drinkt rustiger aan de borst.
  • Smeer de laatste druppels moedermelk aan het einde van een voeding uit op de tepel en tepelhof. Dit heeft een antibacteriële en genezende werking. Laat het goed opdrogen.
  • Last van bloedende kloofjes? Je kunt gewoon doorgaan met voeden: je baby heeft hier geen last van.
  • Blijven de kloofjes ontstaan of wordt het erger? Neem dan contact op met de lactatiekundige. Ook als het pijn blijft doen.
  • Smeer eventueel na elke voeding een dun laagje pure lanoline op je tepel.
  • Gebruik eventueel een tepelhoedje.

Wat is een tepelhoedje?

Een tepelhoedje is een siliconen opzetstuk met een brede basis dat je over je tepel plaatst. Het gebruik van een tepelhoedje heeft een aantal nadelen. Gebruik daarom alleen een tepelhoedje in overleg met je lactatiekundige. Zij kan jou adviseren over de juiste maat, het aanleggen en het gebruik van een tepelhoedje.

Wat is spruw?

Spruw is een schimmelinfectie die kan ontstaan na gebruik van antibiotica, verminderde weerstand of bij tepelkloven. Als moeder ben je vaak drager van deze schimmel, maar heb je er geen last van. Wil je meer weten over spruw en candidiasis bij borstvoeding? Lees dan de folder: ‘Spruw en candidasis bij borstvoeding’.

Verzorging baby

Plasluiers en ontlastingspatroon

Hoeveel plasluiers heeft mijn baby?

In de eerste dagen na de geboorte plast een baby die borstvoeding krijgt, één of twee luiers per dag. Zodra de melkproductie op gang komt, heeft jouw baby ongeveer 6 tot 8 natte luiers per 24 uur. De plas hoort helder en licht van kleur te zijn.

Hoeveel poepluiers heeft mijn baby?

De eerste poep van jouw baby (meconium) is plakkerig en donkergroen tot zwart van kleur. Hoe meer de melkproductie op gang komt, verandert het van kleur en samenstelling. De poep kan smeuïg zijn, soms waterig met vlokjes of klontjes en friszuur ruiken. Veel baby’s poepen een paar keer per dag. Als de poep groen blijft, laat dan een zorgverlener met jou meekijken naar het voedingspatroon van jouw kindje.

Na ongeveer 6 weken wordt de poep vaak steviger. Ook kan het zijn dat je baby dan nog maar één keer per week poept. Het kan zelfs dat je baby twee tot drie weken niet poept.

Weegt mijn baby voldoende?

De meeste baby’s verliezen gewicht na de geboorte. Dat is normaal. Verliest je baby 7% van zijn geboortegewicht? Bekijk dan of het voeden aan de borst naar wens gaat. Krijgt je baby wel voldoende binnen? Twijfel je over de hoeveelheid moedermelk? Dan kun je starten met kolven. Dit heeft een positieve invloed op de productie ervan. Meestal zit je baby na 2-3 weken weer terug op z’n geboortegewicht. En groeit je baby in de eerste twee maanden ongeveer tussen de 150 en 250 gram per week.

Krijgt mijn baby voldoende voeding?

Je baby krijgt voldoende voeding als:

  • je baby tevreden en goed wakker is na het slapen
  • je baby tevreden is na een voeding en hij weer rustig in slaapt
  • je baby voldoende plasluiers heeft
  • je baby na enkele dagen zwaarder is

Wat zijn regeldagen?

Vraagt jouw baby steeds vaker om voeding? Merk je dat jouw baby na een voeding ineens niet meer tevreden is? Dan kan dat op zogenoemde regeldagen wijzen. Jouw baby maakt namelijk sprongetjes in zijn ontwikkeling en groei. Op zulke momenten heeft jouw baby meer moedermelk nodig. Omdat hij dan actiever is en langer wakker blijft. Regeldagen komen meestal voor als je baby rond de tien dagen, zes weken en drie maanden oud is.

Heeft je baby regeldagen? Geef dan beide borsten en voedt daarnaast op verzoek. Dat kan om de twee uur zijn. En je baby kan daarbij ook ‘s nachts (weer) wakker worden. Door vaker te voeden, maak je vanzelf ook meer moedermelk aan. Meestal is je baby binnen enkele dagen weer tevreden.

Vitamine K en D

In moedermelk zitten alle voedingsstoffen die jouw baby nodig heeft. Maar vitamine K en D heeft jouw baby extra nodig. Vitamine K is voor een goede bloedstolling. Vitamine D zorgt voor sterke botten. Je begint met het geven van deze vitamines als jouw baby een week oud is. Je kunt speciale druppels met vitamine D en vitamine K kopen bij de apotheek of drogist.

Hoeveel vitamine K en D heeft mijn baby nodig?

Ga voor meer informatie naar www.voedingscentrum.nl.

Heeft jouw baby een donkere of getinte huid?

Dan heeft jouw baby zijn hele leven extra vitamine D nodig. Blijf je kind dan gewoon vitamine D geven, zodra hij vier jaar is geworden.

Voedingssignalen

Je baby laat tekens zien om aan te geven dat hij voeding wil (voedingssignalen). Je kunt hierop inspringen door deze tekens tijdig te herkennen. Ook tijdens het slapen laat jouw baby signalen zien waar je op kunt letten. Zo beweegt je baby met z’n oogjes, sabbelt of likt aan z’n handjes, maakt zoekbewegingen en smakgeluidjes.

Huilen is een laat voedingssignaal. Wacht dus niet te lang met aanleggen en voeden. Anders wordt je baby weer moe en valt in slaap, waardoor hij een voeding mist.

Slaperige baby

In de eerste dagen zijn de meeste baby's een beetje slaperig. Zorg er wel voor dat jouw baby sowieso 8 voedingen per 24 uur krijgt. Na een paar dagen is je baby vaker wakker en drinkt enthousiaster. Meldt jouw baby zich niet op tijd? Maak dan je baby om de 2 á 3 uur wakker voor voeding. Vooral de eerste weken na de geboorte.

Een goed moment om jouw baby te wekken en aan te leggen is tijdens de actieve slaapperiode. Je kunt deze herkennen aan:

  • snelle oogbewegingen
  • het bewegen van armpjes en beentjes
  • het maken van geluidjes.

Gele baby

Als jouw baby er een beetje geel uit ziet, is hij vaak ook een beetje suf. Maak je baby dan regelmatig wakker voor een voeding. Hoe meer jouw baby drinkt, hoe sneller het geel zien verdwijnt. Het colostrum werkt bovendien laxerend. Hierdoor poept je baby de galkleurstof (bilirubine) weer uit. Voor meer informatie ga naar www.babyzietgeel.nl.

Is je baby slaperig? Wek hem dan door:

  • het licht aan te doen of zorg voor een lichte(re) kamer
  • je baby uit te kleden en hem bloot bij je op de huid te leggen
  • de luier te verschonen
  • zachtjes te masseren
  • met jouw vingers over z’n rug te ‘lopen’
  • jouw baby bij jou op schoot te laten zitten. Beweeg z’n hoofdje en lichaam zachtjes naar voren en naar achteren.
  • tijdens het voeden regelmatig van borst te wisselen.
  • zachtjes op je borst te drukken, als je baby tijdens het drinken in slaap is gevallen.
  • een beetje moedermelk op de lipjes van je baby te smeren.

Darmkrampjes

Darmkrampjes komen vaak voor, vooral de eerste 12 weken. Omdat de maag en darmpjes van je baby nog niet helemaal goed werken. Ook moet je baby wennen aan de hoeveelheid voeding. Darmkrampjes komen voor bij kinderen die borst- en flesvoeding krijgen. Er zijn verschillende oorzaken voor darmkrampjes. Vraag jouw zorgverlener om tips.

Bijvoeding

Als je borstvoeding geeft, heeft jouw baby meestal geen bijvoeding nodig. Bijvoeding is alles wat je baby drinkt naast borstvoeding. Dit kan gekolfde moedermelk zijn, maar ook kunstvoeding. Soms is bijvoeding nodig. Bijvoorbeeld als jouw baby te veel is afgevallen. Een verloskundige, kinderarts, huisarts of lactatiekundige bekijkt of bijvoeding nodig is. En overlegt met jou over de aanpak.

Heeft jouw baby bijvoeding nodig? Binnen Isala doen wij dat als volgt:

  • Je baby krijgt eerst een paar druppels colostrum (met de hand afgekolfd). Dat geven wij op een lepeltje of met een spuitje.
  • Vervolgens krijgt je baby bijvoeding met een sonde aan de borst. De verpleegkundige of kraamverzorgende kan jou meer uitleg hierover geven. Deze manier heeft de voorkeur boven bijvoeden met een fles.
  • Bijvoeden kan ook door ‘therapeutisch flesvoeden’. Je baby krijgt dan de fles, waarbij het lijkt alsof hij aan je borst drinkt. Je mag eventueel je eigen fles met speen meebrengen. De melk mag daarbij niet te snel uit de fles stromen. De verpleegkundige of kraamverzorgende helpt jou graag.

Kolven

Heeft jouw baby bijvoeding nodig? Start dan ook met kolven. Moedermelk is namelijk de beste bijvoeding. Op de afdeling waar jij en/of jouw baby zijn opgenomen, zijn kolven beschikbaar. De kraamverzorgende of verpleegkundige kan jou hierbij helpen. Gaat het borstvoeding geven of kolven niet goed? Neem dan contact op met je lactatiekundige. Meer informatie over kolven en het bewaren van moedermelk lees je in de folder ‘Afkolven en bewaren van moedermelk’.

Borstvoeding in bijzondere situaties

Extra steun en hulp

Heb je als moeder extra steun en hulp nodig bij het geven van borstvoeding? Wacht dan niet te lang met het vragen om advies of ondersteuning.

Is tijdens je zwangerschap al duidelijk, dat er problemen kunnen ontstaan bij borstvoeding geven? Dan kun je al tijdens je zwangerschap de lactatiekundige om advies vragen. Dat kan tijdens het spreekuur met de lactatiekundige. Je moet dan wel in behandeling zijn voor jouw zwangerschap bij Isala. Je kunt ook hulp en advies vragen bij jouw kraamverzorgende en/of verpleegkundige van Centrum Jeugd en Gezin (CJG).

Isala verpleegkundigen en kraamverzorgenden zijn opgeleid in het begeleiden van borstvoeding. Als er toch vragen of problemen zijn, kunnen zij een lactatiekundige inschakelen.

Borstvoeding na een keizersnede

Borstvoeding geven na een keizersnede is niet anders dan bij een natuurlijke bevalling. Je kunt wel meer pijn hebben na een keizersnede. Ook kun je je waarschijnlijk minder goed bewegen in bed. Zorg ervoor dat je dan voldoende pijnstillers slikt. Zo kan de melk goed blijven toeschieten. Leg je baby ook regelmatig aan. Doe dat minimaal 8 keer per 24 uur.

Borstvoeding bij een tweeling of meerling

Kun je borstvoeding geven aan een tweeling of meerling? Ja, het systeem van vraag en aanbod zorgt voor voldoende melk. Voedt de eerste dagen wel zo vaak mogelijk op verzoek. En/of kolf beide borsten met een kolfapparaat. Dit kun je combineren met kolven met de hand voor betere resultaten. Lees ook de folder 'Afkolven en bewaren van moedermelk'.

Borstvoeding en een te vroeggeboren baby

Wil je meer weten over borstvoeding bij een te vroeggeboren baby? Lees dan de folders 'Borstvoeding bij een premature of zieke baby' en 'Afkolven en bewaren van moedermelk'.

Borstvoeding bij een baby met een lip-, kaak- en/of gehemeltespleet

Heb jij een baby met een lip-, kaak- en/of gehemeltespleet? Ook dan kun je soms nog steeds borstvoeding geven. De lactatiekundige in Isala of bij jou in de buurt kan je hierover informeren. Het Schisisteam in Isala en/of de Schisisvereniging kunnen je hierbij ook helpen.

Borstvoeding na een borstoperatie

Als je een borstoperatie hebt gehad, is borstvoeding geven nog steeds mogelijk. Als het kan, vraag dan de arts die je heeft geopereerd naar de gebruikte techniek. Zo kunnen wij jou namelijk beter adviseren over het wel of niet slagen van borstvoeding. Benader ook alvast een lactatiekundige hierover, voorafgaand aan je bevalling.

Borstvoeding en werken

Wil je weer werken en borstvoeding blijven geven? Weet dan wat je rechten zijn rond kolftijd of het voeden van je baby tijdens je werk. Op de website van het Voedingscentrum vind je meer informatie hierover. Bespreek dit met je werkgever, voordat je met zwangerschapsverlof gaat. En als je baby ongeveer 4 weken oud is, geef hem dan alvast dagelijks een keertje de fles met wat afgekolfde moedermelk. Zo blijft je baby uit de fles drinken, ook als je weer gaat werken.

Hoe bouw je borstvoeding af?

  • Bouw het aantal voedingen langzaam af als je (gedeeltelijk) wilt stoppen met borstvoeding geven. Dat voorkomt problemen zoals een verstopt melkkanaal of een borstontsteking.
  • Veel moeders vinden het prettig om een afbouwschema te volgen. In de tabel hieronder vind je een voorbeeldschema met acht voedingen. Je kunt op dezelfde manier afbouwen als je bijvoorbeeld 6 of 10 voedingen geeft.
  • Veel moeders houden bij het afbouwen bijvoorbeeld de borstvoeding in de avond en ochtend nog in stand.
  • Bouw bij voorkeur elke week één voedingsmoment af om je borsten te laten wennen. Je kan een volgende voeding afbouwen, zodra je geen stuwing meer hebt. De eerste voedingen afbouwen, kost vaak meer tijd dan wanneer je al een aantal voedingen hebt afgebouwd.
  • Vervang geen twee voedingen achterelkaar. Omdat je borsten dan erg vol kunnen worden. Dat vergroot het risico op een borstontsteking. Verspreid daarom de af te bouwen voedingen, over de dag.
  • Let op hoe vol je borsten zijn.
  • Je kunt ook afbouwen met nog 2 tot 3 voedingen per 24 uur.
Tabel van folder Borstvoeding 
Voeding Week 1 Week 2 Week 3 Week 4 Week 5 Week 6 Week 7 Week 8
1e Borst Borst Borst Borst Borst Borst Fles Fles
2e Borst Fles Fles Fles Fles Fles Fles Fles
3e Borst Borst Borst Fles Fles Fles Fles Fles
4e Borst Borst Borst Borst Borst Fles Fles Fles
5e Fles Fles Fles Fles Fles Fles Fles Fles
6e Borst Borst Borst Borst Fles Fles Fles Fles
7e Borst Borst Fles Fles Fles Fles Fles Fles
8e (nacht) Borst Borst Borst Borst Borst Borst Borst Fles

Meer informatie

Borstvoedingsorganisatie La Leche League
www.borstvoeding.nl of kijk op www.borstvoeding.com

Je kunt ook contact opnemen met een lactatiekundige bij jou in de buurt:
Nederlandse Vereniging van Lactatiekundigen
Postbus 1444
1300 BK Almere
(0900) 522 82 84 of (0900)-lactatie
www.nvlborstvoeding.nl

Contact

Heb je nog vragen? Stel ze gerust aan je verpleegkundige of kraamverzorgende.

Ben je tijdens je zwangerschap onder controle in Isala? Dan kun je een afspraak maken voor het lactatiekundig spreekuur. Bel dan het secretariaat van polikliniek Verloskunde: 088 624 35 55.

Laatst gewijzigd 31 mei 2023 / 7083