Contact
  1. Gepromoveerd in de risicoschatting bij darmkankerchirurgie

Fabian van der Sluis, traumachirurg in Isala, promoveerde aan de Universiteit van Groningen op een onderzoek naar het inschatten van risico’s rond operaties bij kanker van de dikke darm.

promotie Fabian van der Sluis

‘In mijn proefschrift breng ik aan aantal voorspellers van klinisch relevante gebeurtenissen rond deze operaties in kaart’, licht Fabian toe. ‘Vroeger was de enige vorm van behandeling een grote operatie. Nu zijn er een scala aan behandelingen mogelijk. Bijvoorbeeld voorbehandelen met radiotherapie al dan niet in combinatie met chemotherapie.’ Een van de effecten van een dergelijke “voorbehandeling” kan zijn dat de kanker krimpt of zelfs volledig verdwijnt. Fabian: ‘Zo kan in sommige gevallen worden volstaan met een kleinere, minder invaliderende, operatie. Soms is afwachtend beleid zelfs genoeg. Wij volgen de patiënt dan nauwgezet op de polikliniek. Om een goede keuze te maken, is het belangrijk om de risico’s van de van de verschillende behandelingen tegen elkaar af te wegen. In mijn proefschrift heb ik een aantal van deze risico’s bestudeerd en beschreven welke factoren deze risico’s bepalen en beïnvloeden.’

Landelijke database

‘Wat opvalt’, vervolgt Fabian, ‘is dat de gemiddelde leeftijd waarbij een rectum carcinoom (kanker van het laatste deel van de darm) wordt ontdekt stijgt. Momenteel ligt dit rond de 70 jaar. Een relatief groot deel van deze patiënten heeft naast darmkanker ook nog andere medische aandoeningen. Dat maakt deze groep patiënten relatief kwetsbaar. Als er na de operatie complicaties ontstaan, kan dat voor deze patiëntengroep verstrekkende gevolgen hebben. Het liefst zou je voor hen een afwachtend beleid voeren als de tumor volledig is verdwenen na de zo genoemde “voorbehandeling”. De kunst is dus de patiënten bij wie de tumor volledig is verdwenen te identificeren.’

Voor het onderzoek werd onder andere gebruik gemaakt van een landelijke database waaraan alle ziekenhuizen in Nederland bijdragen. Fabian: ‘Ik heb bijvoorbeeld gekeken naar mensen met kanker van de endeldarm die én een chirurgische operatie hebben gehad én voorafgaand hieraan zijn behandeld met chemo- en radiotherapie. In de database heb ik gekeken naar de uitslagen van het weefselonderzoek na de operatie. Daaruit bleek dat bij 15 procent van de mensen die chemo- en radiotherapie hebben gehad geen kankercellen terug te vinden waren in het verwijderde stuk darm. Vervolgens heb ik gekeken hoe we deze patiënten vóór de operatie beter kunnen herkennen. Na analyse bleken tumorgrootte, de aanwezigheid van uitzaaiingen, de afstand tot de anus en de kwaadaardigheid belangrijke voorspellers te zijn van het effect van de zogenaamde “voorbehandeling”. Dat is één van de belangrijkste bevindingen uit mijn proefschrift.’

Naadlekkage

Op basis van analyses gedaan in dezelfde database kwam Fabian ook tot de conclusie dat mensen met een heel goede respons op de “voorbehandeling” een grotere kans lijken te hebben op het ontwikkelen van een naadlekkage. Dit is een complicatie die optreedt als na het verwijderen van het stuk “zieke” darm een naadje wordt aangelegd tussen het aanvoerende en afvoerende deel van de darm wat vervolgens gaat lekken. Fabian: ‘Ontlasting kan dan terechtkomen in de buikholte. Patiënten worden daar ernstig ziek van en vaak is een nieuwe operatie nodig. De relatie tussen het ontstaan van naadlekkage en het effect van de zogenaamde “voorbehandeling” van kanker van de endeldarm is wel eerder onderzocht maar was nog niet eerder zo duidelijk aangetoond.’

Promoveren in coronatijd

Promoveren in coronatijd is wel anders dan ’normaal’, ervoer Fabian. ‘Ik zou eigenlijk op 4 juni al promoveren, maar dat moest dan volledig digitaal. Dat heb ik afgezegd. Nu mocht ik 47 mensen uitnodigen. Ik vond het belangrijk dat mijn naaste familie, enkele collega’s en vrienden erbij konden zijn. Dan had ik in ieder geval het gevoel van een ceremonie. Dat hoort er toch bij. Onderzoek doen, is net als chirurgie een teaminspanning. Deze mooie resultaten zouden nooit tot stand zijn gekomen zonder de hulp van mijn promotor dr. De Bock uit het UMCG en hulp van mijn copromotoren prof. van Leeuwen (oncologisch chirurg in het UMCG) en collega chirurg Erik van Westreenen.

Traumachirurg

Bijzonder is dat Fabian zijn medisch loopbaan vervolgt als traumachirurg, ook al is hij gepromoveerd in de risicoschatting bij darmkankerchirurgie en weet hij daar nu alles van. ‘Isala is een level 1 traumacentrum waar ernstig vitaal bedreigde ongevalsslachtoffers worden binnengebracht op de Spoedeisende hulp. Deze categorie patiënten komen vaak binnen met meerdere letsels. De opvang, behandeling en revalidatie van deze patiënten vereist veel meer dan het enkel repareren van de botbreuk. Dit maakt het werk divers, uitdagend en bovenal iets wat je als team doet.’