Contact

Teaching on the run

  1. Teaching on the run

Teaching on the Run (TOTR) is een programma van korte praktische trainingen in onderwijs- en opleidingsvaardigheden. Het wordt gebruikt als didactische bij- en nascholing voor artsen die al Teach the Teacher cursussen hebben gevolgd, om te blijven voldoen aan de eisen die instanties als RGS, STZ en de OOR Noordoost stellen aan de opleidersvaardigheden van medisch specialisten die aios en coassistenten opleiden. Bovendien vormen de TOTR-modules inspirerende en enthousiasmerende trainingen die u met uw vakgroep kunt volgen om uw opleidingsvaardigheden verder te ontwikkelen. Het programma is ontwikkeld in de OOR Noordoost, en wordt gecoördineerd vanuit de Isala Academie.

Daar waar Teach the Teachers uit drie meerdaagse cursussen bestaat duurt elke module van Teaching on the Run twee á drie uur. Daardoor zijn ze goed in te passen in de drukke klinische praktijk. U kunt u dus – on the run – tussendoor nascholen. Het gehele programma is ABAN geaccrediteerd.

Programma

Het programma Teaching on the Run bestaat uit modules die zoveel mogelijk worden afgestemd op de deelnemers en deelnemende vakgroepen. Een intakegesprek maakt indien nodig deel uit van de aanmeldingsprocedure.

De modules zijn:

  • Opleiden in de dagelijkse praktijk;
  • Korte Praktijk Begeleiding (KPB);
  • Interactief onderwijs;
  • Vaardighedenonderwijs;
  • STAMPPOT: opleiden in klinisch redeneren;
  • Lastige gesprekken in de opleidingssituatie;
  • Leerstijlen;
  • Onderwijs op de polikliniek;
  • Begeleiden, toetsen, beoordelen en EPA;
  • Feedback tussen collega’s;
  • Open opleidingscultuur en coachende feedback (in voorbereiding);
  • Effectief begeleiden van coassistenten;
  • Intervisie door specialisten;
  • Opleiden in leiderschap;
  • Opleiden in samen beslissen;
  • De overdracht (in voorbereiding)

1. Opleiden in de dagelijkse praktijk

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten en aios

Van medisch specialisten wordt verwacht dat zij een bijdrage leveren aan de opleiding van coassistenten, arts-assistenten, physician assistants en verpleegkundig specialisten. Deze onderwijstaak wordt grotendeels uitgevoerd, geïntegreerd met klinisch en poliklinisch werk.

Hoe kan een medisch specialist dat nu het handigste doen? Dus: de onderwijs- en opleidingstaken goed en serieus uitvoeren, maar wel de balans bewaken zodat optimale patiëntenzorg daar niet onder lijdt, en het allemaal behapbaar blijft qua werk- en tijdbelasting. Deze module geeft concrete handvaten en tips om dat te bereiken: hoe kun je in de praktijk van alledag, op de werkvloer, onderwijs en opleiding integreren met effectieve patiëntenzorg?

Na afloop van de module:

  • kan de deelnemer de grondslagen van leren van volwassenen toepassen in onderwijs
  • kent de deelnemer het belang van voorbereiding en leerdoelen
  • (facultatief) kent de deelnemer de STAMPPOT methode om onderwijs en patiëntenzorg te integreren bij de supervisie van een patiënt

2. Korte Praktijk Begeleiding (KPB)

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: Specialisten en aios

De KPB, de Korte Praktijk Begeleiding, is een belangrijk instrument in de medische vervolgopleiding en in de begeleiding van coassistenten. Bij een KPB bestaat observeert een supervisor een leerling (bijvoorbeeld een coassistent of aios) in een relevante beroepssituatie, gevolgd door een gestructureerd feedbackgesprek en het vastleggen van de punten uit het feedbackgesprek. Vaak gaat het om het observeren van een (poli)klinisch patiëntcontact. Maar ook activiteiten als het leiden van een overdracht of een patiëntenpresentatie, het organiseren van een zaalvisite, of een door de leerling geschreven brief naar de huisarts, laten zich met een daarop toegespitste KPB prima toetsen. KPB’s zijn geen examens maar mogelijkheden tot het met de leerling bespreken van de punten ‘Wat gaat goed?’ en ‘Wat kan beter en hoe?’. In deze module zal duidelijk worden dat het afnemen van een KPB niet veel tijd hoeft te kosten (maximaal 10 minuten). Ervaringen van cursisten kunnen in de module worden ingebracht en daarmee zal worden geoefend.

U oefent in deze module bij voorkeur met door uzelf opgenomen videomateriaal van aios of coassistenten die voor uw beroepspraktijk relevante taken uitvoeren. Er zijn ook oefenvideo’s beschikbaar die door de cursusorganisatie zijn gemaakt.

Na afloop van de workshop kent de deelnemer:

  • de principes van feedback geven
  • de procedure van een KPB
  • het principe van gefocust observeren
  • de 3 beperkingsregels van de KPB

Na afloop van de workshop kan de deelnemer:

  • gefocust observeren
  • feedback geven
  • feedback ontvangen
  • een KPB-gesprek voeren

3. Interactief onderwijs

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten en aios

Onderwijs aan coassistenten en aios wordt vaak in kleine groepen gegeven. Interactie in zulk onderwijs in kleine groepen, door vragen te stellen en deelnemers met elkaar van gedachten te laten wisselen, draagt sterk bij aan het rendement van zulk onderwijs. U wilt in een onderwijsleergesprek natuurlijk uw boodschap goed overbrengen. In deze module oefent u hier intensief mee. U krijgt veel tips om de effectiviteit van uw onderwijs te optimaliseren en om de vele korte onderwijsmomenten die zich in de praktijk voordoen soepel te laten verlopen.

Na afloop van de workshop kent de deelnemer:

  • de grondslagen van het leren door volwassenen
  • de elementen die interactief onderwijs succesvol maken

Na afloop van de workshop kan de deelnemer:

  • met behulp van 3 vragen het kennisniveau van de leerling(en) bepalen
  • interactief onderwijs toepassen

Voor deze module krijgt u een voorbereidingsopdracht (een kort onderwijsmoment van 5 minuten voorbereiden).

4. Vaardighedenonderwijs

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten en aios

Vakgerelateerde vaardigheden zijn essentieel voor elke goede arts. Iedere medisch specialist moet dus in staat zijn om aios en coassistenten belangrijke vaardigheden uit het eigen vak effectief te kunnen leren, en toe te passen in allerlei klinische situaties.

In deze module leren deelnemers een methode waardoor de coassistent of de aios de vaardigheid kan leren zonder dat goede patiëntenzorg in gevaar komt. U leert ook hoe u als docent weer bewust kunt worden van de stappen in de vaardigheid die u inmiddels kunt uitvoeren zonder erbij na te denken, en hoe u die bewuste bekwaamheid kunt gebruiken om de leerling verder te helpen. U oefent zowel met de methode om vaardigheden aan te leren als in een aantal vaardigheden die uw collega’s inbrengen als oefenmateriaal.

Na afloop van de module kent de deelnemer:

  • de niveaus in de vaardighedenontwikkeling;
  • de vier-stappen-methode.

Na afloop van de module kan de deelnemer:

  • de begrippen (on)bewust (in)competent hanteren;
  • de vier-stappen-methode toepassen.

Voor deze module krijgt u een voorbereidingsopdracht (nadenken over een eenvoudige niet-medische vaardigheid die u uw medecursisten wilt leren, en het meebrengen van de benodigde attributen daarvoor).

5. STAMPPOT: opleiden in klinisch redeneren

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten en aios

Bij het superviseren van een coassistent of aios die bij een patiënt anamnese en lichamelijk onderzoek heeft verricht moeten optimale patiëntenzorg en opleiden in klinisch redeneren beide aan bod komen en efficiënt geïntegreerd worden. Een hiervoor geschikte methode is de STAMPPOT-methode waarbij elke letter staat voor een onderdeel van het supervisieproces. Deze STAMPPOT-methode is eenvoudig te leren voor en toe te passen door de opleider, wordt door coassistenten en aios zeer gewaardeerd, en helpt hen zich te verbeteren in het proces van klinisch redeneren en in hun diagnostische vaardigheden. In deze module leert u de methode kennen en oefent u er intensief mee.

Na afloop van de module:

  • kent de deelnemer de principes van de STAMPPOT-methode
  • kan de deelnemer de STAMPPOT methode toepassen bij de supervisie van een (co)assistent

6. Lastige gesprekken in de opleiding

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: Specialisten

Opleiden en begeleiden van aios en coassistenten brengt van tijd tot tijd lastige dilemma’s met zich mee. Hoe kunt u een feedbackgesprek voeren met een leerling die bang is om fouten te maken en die de lat onredelijk hoog heeft liggen? Hoe begeleidt u een overbelaste aios? Hoe geeft u kritische feedback constructief? Hoe spreekt u een aios aan op ongewenst of onprofessioneel gedrag? Hoe kun je de uitblinkende aios helpen om zich nóg verder te verbeteren? Hoe kun je een voortgangsgesprek voeren als de boodschap niet (alleen maar) constructief en positief is, maar er ook een paar harde noten moeten worden gekraakt? Hoe voorkom je dat je dan in een conflict met je aios terecht komt?

U krijgt de gelegenheid om feedback-, voortgangs- of beoordelingsgesprekken te oefenen met een ervaren trainingsacteur. U kunt daarbij uw eigen casuïstiek inbrengen, of gebruik maken van de scenario’s die wij voor u hebben voorbereid.

Na afloop van de workshop kent de deelnemer:

  • Het verschil tussen toetsen en beoordelen in de coschappen en de medische vervolgopleidingen

Na afloop van de workshop kan de deelnemer:

  • ‘moeilijke’ thema’s in gesprekken met co of aios aan de orde stellen en bespreken

7. Leerstijlen

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten en aios

Veel opleiders gaan er – ten onrechte - van uit dat iedereen het prettigst en snelst leert zoals hij zelf het liefste leert. Aan deze misvatting wordt in deze module een einde gemaakt. U ervaart de verschillen tussen u en uw collega’s in de manier waarop je nieuwe kennis en vaardigheden tot je neemt en leert gebruiken. We nemen u mee in de onderliggende leertheorie, en geven concrete handvaten hoe u uw leerlingen effectiever en met meer zelfvertrouwen laat leren door ze hun eigen voorkeursleerstijl te laten gebruiken.

Na afloop van deze module

  • kennen de cursisten hun eigen voorkeursleerstijl
  • kennen zij de voordelen en nadelen van de ‘eigen’ leerstijl
  • weten zij dat de hele leercirkel doorlopen moet worden om optimaal te leren
  • kunnen zij voor een leerling een plan maken voor de eigen voorkeursleerstijl van de leerling

8. Onderwijs en opleiding op de polikliniek

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten en aios

Een drukke dag, een volle poli, en dan moet er ook nog een coassistent meelopen, een aios gesuperviseerd. Hoe krijgt u dat voor elkaar? In deze module leert u hoe u de principes van het leren van volwassenen toe kunt passen om zelfs tijdens een drukke en volle poli effectief onderwijs en opleiding te kunnen geven. Als u de geleerde technieken in de praktijk toepast zult u merken dat coassistenten en aios niet langer een last zijn maar dat zowel u als de leerling plezier en profijt kan hebben van uw onderwijsinspanningen.

Na het volgen van deze workshop kan de deelnemer

  • onderwijsmomenten zinvol integreren in een spreekuur
  • leerdoel(en) samenstellen met aios of coassistent
  • kiezen voor verschillende invalshoeken voor onderwijs bij elk consult

9. Begeleiden, toetsen, beoordelen en EPA

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: Medisch specialisten en aios

Bij het bespreken van de voortgang van aios en coassistenten zijn er vaak verschillende meningen over deze leerlingen in een opleidingsgroep. In deze module geven we inzicht in de factoren die een rol spelen in uw oordeelsvorming. U leert het belangrijke onderscheid tussen begeleiden en beoordelen, en hoe u dat kunt toepassen in uw opleiding van coassistenten en aios. U bespreekt met elkaar welke criteria en normen u bij uw oordeelsvorming hanteert, en u denkt na met uw collega’s over een uniforme visie op begeleiden en beoordelen van uw leerlingen. U oefent met de toepassing van de EPA, de entrustable professional activity, die een centrale plaats gaan innemen bij het beoordelen van het competentieniveau van de aios.

Na het volgen van deze workshop

  • kent de deelnemer het verschil tussen begeleiden en beoordelen
  • kent de deelnemer de begrippen criterium en norm
  • kent de deelnemer de principes van de EPA
  • kan de deelnemer met zijn/haar vakgroep of maatschap criteria en normen voor een of meer EPA’s implementeren

10. Feedback tussen collega’s

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten en aios

Vrijwel elke arts vindt dat hij of zij aanspreekbaar is op een niet juiste inschatting. Maar doen we dat ook in de praktijk, een collega aanspreken op zijn of haar gedrag? We zijn allemaal gewend aan het geven van feedback in een opleidingssituatie. Maar een collega feedback geven, dat vinden we moeilijk en ingewikkeld. In deze workshop maakt u kennis met een methode om collega’s effectief en veilig feedback te geven, en oefent u met het toepassen van deze methode.

Aan het einde van deze workshop:

  • kent de deelnemer de basisprincipes van ongepland feedback geven
  • kan de deelnemer effectief feedback geven aan een collega binnen 5 minuten
  • kent de deelnemer de valkuilen bij het geven van feedback tussen collega’s

11. Open opleidingscultuur en coachende feedback (in voorbereiding)

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten en aios

Geneeskunde is teamwork, opleiden ook. Uit onderzoek weten we dat de best presterende teams een open cultuur kennen, waarin alle teamleden zich gehoord en gezien voelen, hun mening kunnen geven en zorgen kunnen delen, er oprechte interesse is in elkaar, en ieders inbreng serieus wordt genomen. Dit wordt ook wel “psychologische veiligheid” genoemd. In deze module verkennen de deelnemers de psychologische veiligheid op hun eigen afdeling en bespreken ze hoe ze die kunnen bevorderen. Deelnemers ervaren hoe ze, door psychologische veiligheid te koppelen aan motivatie en verantwoordelijkheid, het leren van iedereen op hun afdeling kunnen bevorderen. Ze oefenen met het geven van coachende feedback om deze ontwikkeling te ondersteunen.

Aan het einde van deze workshop:

  • kent de deelnemer de principes van een open afdelingscultuur gekenmerkt door psychologische veiligheid
  • kan de deelnemer factoren aanwijzen die een open afdelingscultuur bevorderen en bedreigen, en hierover het gesprek aangaan met collega’s
  • kan de deelnemer coachende feedback geven

12. Effectief begeleiden van coassistenten

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: Medisch specialisten

In het eerste masterjaar (M1) van de studie geneeskunde maakt de coassistent kennis met de klinische praktijk van de geneeskunde. Het bestaat uit het leren en oefenen van allerlei vaardigheden in het klinisch trainingscentrum van het UMCG, afgewisseld met coschappen in een aantal M1-ziekenhuizen en -afdelingen. Het begeleiden van deze beginnende coassistenten vraagt om een aantal specifieke vaardigheden van de betrokken opleiders. De docent/opleider moet het kennisniveau van de coassistent kunnen vaststellen om daarop gericht onderwijs te kunnen geven. De docent-opleider moet bovendien constructief feedback kunnen geven en een globaal oordeel kunnen geven over de competenties van de coassistent. Deze vaardigheden worden geoefend in deze module.

Na het volgen van deze workshop

  • kent de deelnemer de context van de coschappen
  • kent de deelnemer een aantal onderwijskundige methoden voor het actief begeleiden van de coassistenten
  • kan de deelnemer deze methoden herkennen en een aantal gebruiken om coassistenten actief te begeleiden

13. Intervisie door specialisten: leren van en met elkaar aan de hand van eigen ervaringen

Duur: 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten
Aantal deelnemers: 5-8

Voor geneeskundestudenten is intervisie een vast onderdeel van het vak professionele ontwikkeling in de masterfase. In steeds meer opleidingen wordt intervisie voor AIOS aanbevolen of verplicht. Ook medisch specialisten ervaren steeds meer dat deze vorm van groepsleren de onderlinge communicatie en samenwerking kan bevorderen.

U krijgt in deze workshop de gelegenheid om te ervaren hoe het is om deel te nemen aan intervisie. We oefenen met twee intervisiemodellen. Zo kunt u in een veilige en vertrouwelijke sfeer ervaren hoe een gestructureerde manier van bevragen en adviseren de inbrenger kan helpen om zijn/haar werkervaring te onderzoeken. Tot slot krijgt u adviezen hoe u het proces van intervisie kunt starten met collega’s van uw eigen afdeling of daarbuiten.

Na het volgen van deze workshop:

  • kent de deelnemer de overeenkomsten en verschillen tussen feedback, reflectie en intervisie
  • heeft de deelnemer geoefend met reflecteren op eigen gedachtegoed
  • heeft de deelnemers twee intervisie modellen aan den lijve ervaren
  • weet de deelnemer wat hij moet doen als hij intervisie wil opzetten met collega’s van binnen of buiten de afdeling

14. Opleiden in leiderschap

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten en aios. Deze module is ook beschikbaar in een vorm die specifiek is gericht op opleiders van VIOS (verpleegkundigen in opleiding tot specialist).

De zorg wordt steeds complexer, de medische kennis en mogelijkheden nemen exponentieel toe en de kosten voor de zorg moeten beheersbaar gehouden worden. Daarom wordt van elke arts in de toekomst medisch leiderschap gevraagd: verantwoordelijkheid nemen en initiatief tonen om regie te nemen over je eigen professionele leven. We moeten de medisch specialist van de toekomst dus (ook) opleiden in leiderschap.

In deze module bespreken we wat medisch leiderschap concreet inhoudt, volgens de deelnemers en volgens de literatuur. In welke opleidingssituaties is leiderschap nodig? Aan welk gedrag van de aios kun je als supervisor aflezen dat de aios leiderschap toont En hoe vertaal je dat in concrete opleidingsactivteiten, waarin je de aios feedback kunt geven op diens leiderschapsvaardigheden?

Na het volgen van deze workshop:

  • hebben de deelnemers (stafleden en aios) gezamenlijk bepaald wat voor hen Leiderschap inhoudt en welk gedrag of gedragskenmerken daarbij horen
  • hebben de deelnemers een aanzet gedaan om professionele taken te identificeren waar leiderschap ingezet wordt
  • hebben de deelnemers geoefend in het geven van feedback op Leiderschap

15. Opleiden in samen beslissen

Duur: 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten en aios.

Samen beslissen is het proces waarmee arts en patiënt samen tot de best passende medische behandeling te komen. De arts heeft de medische kennis en de patiënt kent zijn of haar situatie het beste. Samen beslissen wordt gezien als een belangrijk middel om tot zinnige en zuinige passende zorg te komen. Het is daarom een van de nieuwe thema’s in de medische vervolgopleiding, iets wat elke aios moet leren, en wat elke medisch specialist aiossen en coassistenten moet kunnen leren.

Na het volgen van deze workshop

  • kent de deelnemer de voor zijn/haar vakgebied relevante redenen om aan samen beslissen te willen doen (waarom)
  • kent de deelnemer de stappen in het proces van samen beslissen (hoe)
  • kan de deelnemer een samen beslissen-gesprek voeren met patiënten en aios/coassistenten
  • kan de deelnemer opleidingsactiviteiten omschrijven waarin de aios of coassistent wordt ondersteund in het ontwikkelen van zijn of haar samen beslissen-vaardigheden

16. De overdracht (in voorbereiding)

Duur: 2½- 3 uur
Doelgroep: medisch specialisten en aios

De overdracht, of het generaal dagelijks rapport, is een verplicht onderdeel van alle medische vervolgopleidingen. De overdracht is niet alleen belangrijk voor de continuïteit en veiligheid van de geleverde patiëntenzorg op de afdeling, maar is ook een belangrijk opleidingsmoment voor aios en coassistenten. In deze module krijgt u concrete handvaten hoe u van de overdracht op uw afdeling een effectief, leerzaam en plezierig opleidingsmoment kunt maken.

Na het volgen van deze workshop

  • kent de deelnemer de verschillende doelen van de overdracht
  • kan de deelnemer structuur en spelregels opstellen die het leren tijdens een overdracht bevorderen
  • kan de deelnemer een overdracht met opleidingsoogmerk duurzaam implementeren op de eigen afdeling

Praktische informatie

Programmacommissie

  • Prof.dr. Paul L.P. Brand, programmaleider, decaan Isala Academie Zwolle; hoogleraar klinisch onderwijs UMCG;
  • dr. Agnes D. Diemers, hoofd Docentprofessionalisering, Wenckebach Instituut voor Onderwijs en Opleiden UMCG.

Docenten

De docenten zijn medisch specialisten en onderwijskundigen met affiniteit voor en ervaring in de medische vervolgopleidingen.

Voor wie?

De trainingen worden uitsluitend op aanvraag verricht aan medisch specialisten die aios of coassistenten opleiden, en aan aios en anios die coassistenten opleiden.

Accreditatie

Alle modules zijn GAIA-geaccrediteerd. Per gevolgde module ontvangt u twee of drie accreditatiepunten, afhankelijk van de duur van de module.

Duur

De modules duren drie uur.

Groepsgrootte

De groep bestaat uit minimaal zes personen en maximaal twaalf personen. U kunt de modules volgen met (een deel van) uw eigen vakgroep, of samen met uw aios.

Kosten

De prijs per deelnemer per training is €150 (tot 17.00 uur) of €200 (na 17.00 uur) excl. reiskosten van de docent. Vanwege de inzet van trainingsacteurs geldt voor module 6 ‘Lastige gesprekken in de opleiding’ een tarief van €200 (tot 17.00 uur) of €250 (na 17.00 uur) per deelnemer excl. reiskosten docent en trainingsacteur.

Voor instellingen buiten de OOR Noordoost gelden hogere tarieven en is de prijs op aanvraag. Het minimum aantal deelnemers is 6, het maximum 12. U ontvangt vooraf een offerte van de Isala Academie.

Trainingsdata en aanmelden

De Isala Academie verzorgt de training op aanvraag. Dat betekent dat we de datum in overleg vaststellen. U kunt uw interesse voor één of meerdere modules kenbaar maken via totr@isala.nl.

 

contact

Contact met de Isala Academie

Wilt u met de vakgroep een in company training plannen? Neem dan contact op met Joan Koopmans - Vlietstra of Gea Aalvanger van de Isala Academie via telefoonnummer 088 624 81 88 of mail naar totr@isala.nl. Heeft u inhoudelijke vragen over het programma? Neem dan contact op met programmaleider prof. dr. Paul Brand via p.l.p.brand@isala.nl.

Contact en locatie