Contact
  1. Beter continue glucosemeting dan momentopnames

Na zes jaar onderzoek, is het zover. Marion Fokkert, onderzoeker bij het KCL promoveerde maandag aan de Universiteit van Groningen op het onderwerp glucosemonitoring. Waarom juist dit onderwerp? Marion: ‘Isala Zwolle heeft veel expertise als het gaat om diabetes(onderzoek). Bovendien is het nog altijd een onderschatte aandoening daarom is onderzoek naar de monitoring van glucose relevant.’

promotie Marion Fokkert

foto: Ronald Hoogendoorn

Al vele jaren gaat Marion als onderzoeker mee met expedities van de Bas van de Goor Foundation. ‘Zo onderzochten wij op de Kilimanjaro bijvoorbeeld of glucosemeters op grote hoogte net zo goed werken als op zeeniveau. Daarnaast ga ik ieder jaar mee met de mountainbike challenge van de Bas van de Goor Foundation. Tijdens die fietstochten meten deelnemers met diabetes hun glucose vaak met continue glucosemetingen (FreeStyle Libre). Hoe nauwkeurig werkt deze manier van glucosemonitoring tijdens forse inspanning? Het antwoord op die vraag en antwoorden op andere vragen vind je terug in mijn promotieonderzoek.’

Glucoseconcentratie

De bekende vingerprik meet de glucose in het bloed. De FreeStyle Libre glucosemonitoring (FSL), die je op de bovenarm plaatst, meet de glucoseconcentratie net onder de huid in de vloeistof tussen de cellen. Wanneer je met je telefoon (met daarop een speciale app) er langs beweegt, zie je de glucosewaarde op je scherm. Marion: ‘Wij zagen dat de gemeten glucosewaarden met de FSL minder betrouwbaar zijn dan wanneer je de glucose in het bloed met een vingerprik meet. Maar de mensen die de FSL gebruiken, geven juist aan dat zij zich beter voelen. Hun ziektelast vermindert en de glucoseregulatie verbetert. Mogelijk komt dit omdat de FSL continu de glucosewaarde meet en dat diegene die hem draagt dus steeds kan zien hoe hoog of laag hij zit. Je ziet dus sneller wanneer je omhoog of omlaag gaat in je glucose. Zo voorkom je schommelingen en daardoor voelen mensen met diabetes zich vaak beter, zeker als ze minder suikertekorten kennen. Uit ons onderzoek bleek zelfs dat mensen die de FSL gebruiken minder vaak verzuimen van hun werk en minder vaak opgenomen hoeven te worden in het ziekenhuis. Een vingerprik is dan misschien nauwkeuriger maar is eigenlijk een momentopname. Het is wel belangrijk dat je goed kunt omgaan met deze manier van monitoren en op tijd actie onderneemt. Met sporten zagen wij bijvoorbeeld dat als mensen met de FSL laag in hun glucose zaten, de gemeten waarde met de vingerprik nog lager was. Als je dat weet kun je daar naar handelen en een hypo voorkomen.’

Bloedafnamebuis

Marion en haar team onderzochten ook een nieuwe bloedafnamebuis die je kunt gebruiken als je wilt onderzoeken of iemand wel of niet diabetes heeft. Marion: ‘Als je bloed afneemt, verbruiken de bloedcellen suiker in het bloed van de afnamebuis. De glucosewaarde daalt dus. Voor vrouwen die mogelijk zwangerschapsdiabetes hebben, is het enorm belangrijk om exact te weten wat de waarde is. Ze zitten meestal net op of onder het meetpunt van de diagnosestelling. Een nauwkeurige meting is dus het verschil tussen wel of niet behandelen. Daarom adviseer ik de nieuwe bloedafnamebuis te gebruiken voor als je wilt weten of een vrouw wel of niet zwangschapsdiabetes heeft. Komt iemand met klachten die passen bij diabetes type 1 dan is de waarde vaak al zo hoog, dat die specifieke en duurdere bloedafnamebuis niet nodig is.’

Controleren

Zoals je wel vaker ziet bij promotieonderzoeken ook deze keer een interessante bijvangst. ‘Wij wilden dit niet onderzoeken’, vertelt Marion. ‘Maar toen wij deelnemers aan het onderzoek vroegen wat is je HbA1c (red. gemiddelde bloedsuikerspiegel van de afgelopen zes tot acht weken) twijfelden wij of de antwoorden wel altijd klopten. Dat zijn wij gaan controleren met de gegevens van het laboratorium en wat blijkt; 25 procent gaf niet de dezelfde HbA1c waarde als de arts door. Met name als de in het laboratorium gemeten waarde hoog was, gaven de deelnemers vaak een lagere waarde. Waarom zij een lager getal gaven? Dat hebben wij niet onderzocht. Misschien sociaal wenselijkheid want hoe lager je HbA1c, des te beter je diabetes is gereguleerd.’

Verder onderzoek

Dus er is nog genoeg te onderzoeken op gebied van diabetes en monitoring? Marion: ‘Oh zeker, dat stopt niet. Met zoveel mensen met diabetes blijft onderzoek doen naar deze aandoening enorm relevant. Wat betreft de FSL hebben wij nu vooral gekeken hoe het apparaatje werkt wanneer je in beweging bent. Of wanneer je sport. Maar hoe accuraat is de monitoring wanneer je ziek in bed ligt? Dat gaan wij nu onderzoeken en zo zullen er nog veel meer onderzoeken volgen.’