Contact
  1. Een kijkje achter de schermen van de Centrale sterilisatie afdeling

Voordat medische instrumenten gebruikt kunnen worden, ondergaan ze een zorgvuldig reinigings- en sterilisatieproces op de Centrale sterilisatie afdeling (CSA). Welke route legt een instrumentenset af voordat deze weer klaarligt voor de volgende ingreep? Een kijkje achter de schermen van de CSA, met uitleg van sterilisatiemedewerker en dagcoördinator Rie Erdtsieck.

De CSA reinigt en steriliseert alle medische instrumenten en zorgt ervoor dat ze op tijd klaarliggen voor de verpleegkundigen en artsen die hun werk ermee uitvoeren. Messen, klemmen, scalpels, scharen, pincetten. Maar ook optieken of onderdelen van één van onze twee operatierobots. Op de CSA krijgen ze van alles door hun handen. Kennis van zaken is hierbij een must, want de verschillende medische instrumenten vereisen een andere wijze van reiniging en sterilisatie.

Aan de basis van een goed werkende CSA staat een geautomatiseerd volgsysteem. Renji van Enk zorgt samen met zijn collega’s en de afdeling IT voor de techniek hierachter. Renji: ‘Alle instrumentensets hebben een label met een barcode. Bij elk stapje van het was- en sterilisatieproces wordt het label van een set gescand. Zo is precies te volgen waar welke instrumenten zich bevinden.’ Een andere belangrijke tak van de CSA is instrumentenbeheer, die uit Harry Otten en Armen Aloojian bestaat. ‘Wij zetten de operatiesets in het computersysteem, passen sets aan, bestellen nieuw instrumentarium en laten instrumenten repareren wanneer ze stuk zijn.’

Vuile ruimte – reinigen 

Door naar de afdeling waar het daadwerkelijke reinigings- en sterilisatieproces plaatsvindt. Deze bestaat uit drie ruimtes: de vuile ruimte, de schone ruimte en de steriele ruimte. Rie: ‘In de vuile ruimte staan de karren met gebruikte instrumentensets. We scannen deze en zien in de computer welke sets prioriteit hebben, bijvoorbeeld voor een spoedoperatie. Die sets brengen we als eerste naar de reiniging. In de reinigingsruimte staan medewerkers in het wit, met mondkapje en handschoenen. Soms zelfs met een speciaal masker, met aan de achterkant een slang waar gezuiverde lucht door naar binnenkomt. Bescherming op deze afdeling is belangrijk, want je werkt hier met vuile medische instrumenten.’ CSA-medewerker Henk pakt een rek met vuile instrumenten. Hij legt de tangen bij de tangen, de scharen bij de scharen et cetera. De instrumenten krijgen eerst een voorreiniging. Ze worden afgespoeld en in de ultrasoon gelegd. De trillingen van dit apparaat maken het vuil los. Holle instrumenten worden nog eens doorgespoeld- en geragd. Daarna legt Henk de set in het inzetrek in een kar en zet deze in de wasmachine.
 

Medewerker maakt haken steriel Medewerker brengt een kar met vuile instrumenten naar de wasmachine

Schone ruimte – instrumentenset opmaken 

Rie: ‘Nadat het wasprogramma is afgerond, rollen de inlegrekken met gereinigde sets automatisch naar buiten. De medewerkers die in de sluis werken, scannen de sets en zien op het dashboard welke het belangrijkst zijn. Die gaan als eerste naar de tafels van de medewerkers die de sets opmaken.’ Leerling Koen scant het label en ziet de beschrijving op zijn computer. Zo kan hij controleren of de set compleet is. Ook checkt hij of alles schoon is en nog naar behoren werkt. ‘Als een set niet compleet is, overlegt hij met één van de collega’s van instrumentenbeheer’, vervolgt Rie. ‘Soms ligt er nog een instrument op voorraad maar het kan ook zijn dat er een spoedbestelling moet komen.  Afhankelijk van of een set incompleet gebruikt gaat worden gaat hij of door in het proces, of hij wordt in blokkade gezet tot het bestelde instrument binnen is.’

Instrumentenset opmaken

Inpakken en steriliseren

Koen brengt de gecontroleerde set naar de tafel van de inpakkers. Dit zijn de mensen die de set inpakken, voordat ze de autoclaaf ingaan. Dit is een machine die het instrumentarium steriliseert met stoom van 134 graden. Inpakker Dominique scant de sticker en controleert of alles klopt. Daarna pakt hij de set in. Rie: ‘Er zijn verschillende methodes om dit te doen. Wij pakken de sets in als een soort cadeautje.’ Eerst vouwt Dominique het blauwe papier om de set. Dit is het steriele veld. Daarna gaat er groen papier overheen. De inpakker plakt de sticker op het pakketje en zet zijn ID-nummer erop. ‘Zo is altijd te herleiden als iets niet is gegaan zoals het moet gaan. Vervolgens gaat het pakketje in de autoclaaf voor sterilisatie.’

Inpakken en steriliseren
inpakken en steriliseren

Steriele opslag – klaarzetten

‘Als het sterilisatieproces is afgerond, wordt de set aan de andere kant van de autoclaaf – in de steriele opslag – automatisch ontladen. De autoclaaf heeft het proces geregistreerd en de parameters geven aan of de juiste waarden zijn bereikt. Daarna worden de sets nog visueel gecheckt. Klopt alles, dan zetten de collega’s de karren met sets klaar, zodat medewerkers van logistiek ze naar de desbetreffende operatiekamers, spreekkamers en verpleegafdelingen in het ziekenhuis in Zwolle, in Meppel of één van de poliklinische locaties in Kampen of Heerde kunnen brengen. Is er iets misgegaan in het proces? Dan beginnen we van voor af aan, zodat de set alsnog de juiste stappen doorloopt.’

Steriele opslag

Gerelateerd nieuws