Alsof je midden in een doolhof bent gedropt en je de uitgang maar niet weet te vinden. Een bom die ontploft en onmetelijke schade aanricht. Dichte mist met minder dan vijftig meter zicht. Allard Snel heeft metaforen te over, maar eigenlijk schieten ze allemaal tekort. Woorden doen geen recht aan hoe hij zich voelt als hij niet één, maar twee soorten kanker blijkt te hebben. Met hulp van ondersteuningsconsulent Angela Diepman lukt het toch om een beetje grip te krijgen op het ongrijpbare.
Nazorgcentrum IntermeZZo, pal tegenover het ziekenhuis. Het is inmiddels een vertrouwde plek geworden voor Allard. Hier heeft hij het afgelopen jaar regelmatig tijd doorgebracht, onder meer met ondersteuningsconsulente Angela Diepman. Deze keer treffen ze elkaar voor een interview over deze vorm van zorg, waar hij tot een jaar geleden het bestaan niet van afwist.
Isala oncologisch centrum en IntermeZZo werken nauw samen en zijn in 2018 gestart met de ondersteuningsconsulent. Gesprekken met de ondersteuningsconsulent gaan over alle niet-medische zaken die kanker met zich meebrengt. Denk aan vermoeidheid, emoties, relaties, seksualiteit en werk. Soms adviseert de ondersteuningsconsulent over praktische zaken. Bijvoorbeeld hoe iemand het werk weer kan oppakken. ‘Maar ook voor naasten is er oog, want kanker heb je nooit alleen. Het is de grote K aan de keukentafel’, aldus Angela.
Waar heeft iemand behoefte aan?
‘Als ondersteuningsconsulent kijk je waar iemand behoefte aan heeft en probeer je daar zo goed mogelijk op in te spelen’, vertelt Angela, die al vele jaren ervaring heeft als oncologieverpleegkundige. ‘Dat kan zijn door veel te luisteren, met adviezen te komen of door iemand bijvoorbeeld te wijzen op bepaalde hulp die er is. Een concreet voorbeeld: Allard is voor onderzoek veel geprikt en dat levert allerlei ongemakken op in het lijf. Ik wees hem op de hoofdhuidmassage die in IntermeZZo wordt aangeboden.’ Allard knikt. ‘Ik was daar zelf nooit opgekomen. Baat het niet, dan schaadt het niet, zo dacht ik. Nou, ik viel nog net niet in slaap’, lacht hij.
‘Soms kan het al helend zijn om iemand te vertellen dat bepaalde gevoelens heel normaal zijn’, vervolgt Angela. Ook daar weet Allard alles van. ‘Toen ik rond kerst te horen kreeg dat de prostaatkanker weg was, kon ik helemaal niet blij zijn. Sterker nog, de twee opvolgende weken waren rotweken. Ik begreep er helemaal niks van. Waarom voelde ik me zo? Maar Angela kon me vertellen dat veel meer mensen dit op deze manier hadden.’ Angela: ‘Je bereid je namelijk, bewust of onbewust, altijd voor op slecht nieuws. Als er dan goed nieuws komt, dan moet eerst die buffer weer worden afgebroken, voordat je daar ruimte voor hebt in je hoofd.’
Traumatische eerste maanden
Voor Allard, 62 jaar, al 34 jaar gelukkig getrouwd, vader van vier kinderen, dankbare opa van drie kleinkinderen, kwam het slechte nieuws in juni vorig jaar. ‘Ik kreeg te horen dat ik prostaatkanker had. Op een scan zagen ze dat er nog iets mis was in mijn buikholte. Dit bleek later NET te zijn, wat staat voor Neuro-endocrine tumoren. Een zeldzame vorm van kanker, waarbij er meerdere tumoren zijn. Pas in augustus werd hier meer duidelijk over. Dat betekende eerst 2,5 maand in grote onzekerheid leven. Het kon meevallen, maar het kon ook afgelopen zijn.’
Allard: ‘Waar moet je heen met jezelf als je geen idee hebt waar het naartoe gaat? Je kunt nergens heen. Gevoelens van eenzaamheid en verlatenheid overspoelen je. Je staat er in je uppie voor, ook al zijn er mensen die je steunen. Door die eerste drie maanden staat een groot kruis. Die zijn ronduit traumatisch geweest.’
Een luisterend oor
‘In september ben ik meerdere keren bestraald voor de prostaatkanker. Behandeling is fysieke aandacht voor de kanker. Maar kanker is zoveel meer dan die verkeerde cellen in je lijf. Rond diezelfde periode werd ik gewezen op IntermeZZo en de rol van de ondersteuningsconsulent. Die eerste gesprekken zat ik tegenover Angela en alles wat ze zei ging het ene oor in, het andere oor uit. Ik zat nog helemaal vast in die tunnel. Maar het belangrijkste voor mij op dat moment was haar luisterende oor. Iemand die mij aanvoelde en ook geduld had voor alles wat ik wilde zeggen.’
‘Na die bestralingen herkende ik mezelf niet meer. Mijn concentratie was ik volledig kwijt, net als mijn korte termijn geheugen. Erg frustrerend. Als teamleider van een technische dienst ben ik gewend om veel ballen in de lucht te houden. Nu kon ik me niet eens meer concentreren op één bal. Nog steeds ben ik zoekende naar een nieuwe energiebalans. In dat zoeken is Angela heel belangrijk voor me. Alleen al de bevestiging dat bepaalde dingen heel normaal zijn en erbij horen, dat helpt mij om ruimte te krijgen in mijn hoofd.’
Een veilig vangnet
Voor NET is Allard in behandeling in het UMCG, één van de NET-centra in Nederland. Maar voor de ondersteunende zorg komt hij nog steeds bij Angela en in IntermeZZo. ‘Een tijdje geleden ben ik naar een mannenavond geweest hier in IntermeZZo. Nooit gedacht dat ik zoiets zou doen, maar het bleek reuze leuk te zijn. Zo probeer ik zoveel mogelijk dingen te doen waar ik energie van krijg. Hoe het verder zal gaan, weet ik niet. Maar het gevoel dat ik altijd kan terugvallen op Angela, dat geeft mij een zekere rust.’