Isala heeft een tweede Da Vinci-operatierobot in gebruik genomen. Deze maand zijn de eerste dikke darmoperaties en gynaecologische operaties met de nieuwe robot verricht. Chirurg Gijs Patijn is blij met de aanwinst, waarmee hij en zijn collega’s voortaan alvleesklier- en leveroperaties uitvoeren. ‘Het zijn een soort kleine polsjes, die je binnen in de buik alle kanten op kunt bewegen.’
Meer precisie en controle voor de chirurg, minder complicaties en snellere genezing voor de patiënt. Veel chirurgen die robot geassisteerde operaties uitvoeren, zijn het eens over de voordelen ervan. Isala maakt sinds 2011 gebruik van een operatierobot. Alleen het afgelopen jaar al zijn er honderden ingrepen gedaan met behulp van robotchirurgie, onder andere voor de behandeling van longkanker, prostaatkanker, hartklepvervanging en kransslagaderoperaties. Met de tweede operatierobot komen daar operaties voor dikke darmkanker, alvleesklierkanker, blaaskanker, leveroperaties en gynaecologische ingrepen bij.
Nieuwe manier van werken
‘Echt een mijlpaal’, vindt chirurg Gijs Patijn. Hij is gespecialiseerd in alvleesklier- en leveroperaties. ‘Dat we deze hoog complexe operaties nu met operatierobot kunnen doen, is een belangrijke stap. Een nieuwe stap ook, want de manier van werken is echt anders dan bij een kijkoperatie. Vandaar dat we hier een uitgebreide scholing voor hebben doorlopen. Voor de alvleesklier- en darmoperaties zijn twee aparte teams van chirurgen en OK-assistenten gevormd, die zeer goed op elkaar zijn ingespeeld.’
In plaats van zes uur lang aan een operatietafel staan, zitten chirurgen nu in een console naast de patiënt. Patijn: ‘Een veel natuurlijkere houding, waarbij we ontspannen naar een scherm kijken en onze onderarmen op een soort balk rusten. Chirurgen besturen de robot met een soort “joysticks”. De instrumenten aan de robotarmen hebben veel meer bewegingsvrijheid dan de langwerpige instrumenten die we bij een kijkoperatie gebruiken. Het zijn eigenlijk een soort polsjes die alle kanten op kunnen bewegen. Daardoor kunnen we met meer precisie en controle te werk gaan. Dankzij de geavanceerde 3D-camera hebben we bovendien een veel beter beeld van het operatiegebied.’
Andere techniek
Niet alleen het werk van de chirurgen en gynaecologen is met de uitbreiding van de robotchirurgie veranderd. Grote impact heeft het ook op de OK-assistenten, weet Daniëlle Blom. Zij is één van de OK-assistenten die is klaargestoomd voor het werken met de robot. De eerste operaties met de robot heeft ze er inmiddels opzitten. ‘Het is zeker even wennen, maar vooral heel leuk.’ Elk specialisme kan rekenen op een vast team OK-assistenten, dat getraind is om ondersteunende handelingen uit te voeren bij de robot. Daniëlle zit bij het team van de alvleesklier- en leveroperaties. ‘Voor mij als operatieassistent is het werken met de operatierobot een heel andere techniek. In plaats van het aangeven van een instrument in de hand van de chirurg, verwissel ik een instrument uit één van de vier robotarmen. De chirurg staat niet naast mij, maar in de robotconsole. Goede communicatie met elkaar is hierin natuurlijk cruciaal.'
De ontwikkelingen op het gebied van robotchirurgie hebben een enorme vlucht genomen. Die zullen de komende jaren alleen nog maar sneller gaan, verwacht Gijs. ‘Neem bijvoorbeeld de mogelijkheid om straks MRI- of CT-beelden over de livebeelden van de operatie heen te projecteren. Dat gaat een grote sprong voorwaarts betekenen.’
'Geweldig om de operatierobot te zien'
Een alvleesklieroperatie op de oude manier of met de nieuwe Da Vinci operatierobot? Deze vraag kreeg Eef Wittenaar (71) voorgelegd door chirurg Gijs Patijn. Wittenaar: ‘Ik heb er een dag over nagedacht en toen Patijn weer belde, zei ik dat ik voor de operatie koos met de robot.’ Lees het verhaal 'Geweldig om de operatierobot te zien'.
