Contact
  1. 5346-Niersteenvergruizer

Uitleg behandeling

​Als in een nier of urineleider een steen zit, is deze te verwijderen door behandeling met een niersteenvergruizer. Hier leest u wat deze behandeling inhoudt en wat u daarbij kunt verwachten.

De niersteenvergruizer is een apparaat waarbij met schokgolven energie wordt opgewekt. Deze energie wordt voortgeleid en geconcentreerd in één punt. Vroeger was voor deze voortgeleiding vaak een waterbad nodig, maar nu niet meer. Meestal ligt u op een met water gevuld kussen of soms wordt het apparaat tegen het lichaam geschoven. Door de energie ter plaatse van de steen te concentreren, wordt deze vergruisd tot zeer kleine fragmenten (gruis). Dit gruis kunt u dan uitplassen.

Illustratie nieren
Afbeelding 1: niersteenvergruizen 
 

Voorbereiding

Medicijnen

  • Als u medicijnen gebruikt, heeft uw uroloog met u besproken welke medicijnen u tijdelijk niet meer mag gebruiken.
  • Wanneer u op voorschrift van een andere specialist medicijnen gebruikt die acetosal bevatten (zoals aspirine, aspro, chefarine, APC of ascal), worden deze alleen gestopt als dat verantwoord is. Uw uroloog zal dit met u bespreken. Gebruikt u deze medicijnen als pijnstiller, dan mag u ze vanaf 7 dagen vóór de behandeling niet meer innemen.
  • Bent u onder controle bij de trombosedienst? Overleg dan met uw uroloog over het vooraf stoppen met de inname van bloedverdunners (acenocoumarol of fenprocoumon). Soms is het nodig tijdelijk bloedverdunnende middelen via injecties te geven.

Zwangerschap

Bij zwangerschap of het vermoeden van zwangerschap moet de behandeling worden uitgesteld.

Dag van de behandeling

  • Voor de behandeling hoeft u niet nuchter te zijn, dus u mag vooraf gewoon eten en drinken. Wel adviseren wij u met mate te eten en drinken, omdat u – als u pijn krijgt – ook misselijk kunt worden.
  • Trek op de dag van de behandeling makkelijk zittende bovenkleding aan.

Bij dagopname

Meestal vind de behandeling plaats tijdens een dagopname, in een enkel geval poliklinisch. Ondanks dat u geen pijn heeft, krijgt u toch ongeveer een uur vóór de behandeling een pijnstillende zetpil. Hierdoor kunt u de behandeling beter verdragen. Ook wordt op de verpleegafdeling een infuus ingebracht voor het toedienen van pijnstillende medicatie tijdens en na de behandeling.

Bij poliklinische behandeling

Op de polikliniek heeft u een recept voor pijnstillers gekregen. Ook al heeft u geen pijn, dan moet u toch ongeveer een uur vóór de behandeling een zetpil gebruiken. Hierdoor kunt u de behandeling beter verdragen.

Behandeling

Soms wordt direct voor de behandeling nog een foto gemaakt om de precieze plaats van de steen vast te leggen. Daarna gaat u deels ontkleed op het apparaat liggen, met uw nierstreek op de vergruizer of in buikligging wanneer de steen bijvoorbeeld laag in de urineleider zit.

Om een goed contact tussen lichaam en apparaat te waarborgen, wordt een ruime hoeveelheid gelei of een geleiplak op uw huid aangebracht. Het opsporen van de nierstenen gebeurt met röntgendoorlichting en ultrageluidsgolven (echografie). Deze geluidsgolven zijn niet hoorbaar.

Vanuit de niersteenvergruizer wordt een hoge concentratie schokgolven op de niersteen gericht. Hierdoor valt de niersteen uiteen in gruis. De behandeling tast de omringende weefsels en organen niet aan.Illustratie behandeling niersteenvergruizen

Afbeelding 2: de behandeling 

Pijn

Krijgt u tijdens de behandeling pijn? Meld dit dan, want deze pijn is met medicijnen tegen te gaan.

Duur

De duur van de behandeling is afhankelijk van de grootte en plaats van de steen. Gewoonlijk zal de behandeling 30 tot 60 minuten duren. Als u na de behandeling een verdovend middel krijgt toegediend (bijvoorbeeld pethidine), wordt uw opname of behandeling met 1 à 2 uur verlengd.

Nazorg

Als u bij terugkomst op de afdeling geen pijn heeft, wordt het infuus afgekoppeld.

Voor u naar huis mag, moet u minstens eenmaal hebben geplast. Zo kan worden gekeken of er geen bloed in de urine aanwezig is. Is dit laatste wel het geval, dan zal de kleur van de urine nogmaals moeten worden gecontroleerd, voordat u naar huis mag.

Naar huis

Meestal kunt u 1 à 2 uur na de behandeling weer naar huis, bij een poliklinische behandeling nog eerder. We adviseren om vooraf vervoer te regelen, zodat u niet zelf hoeft te rijden. 

  • Om een snelle afvoer van gruis te bevorderen, is het goed om regelmatig wat te drinken en te bewegen. Maar forceer dit niet.
  • Het volledig lozen van het steengruis kan enkele weken duren. Het gruis en eventuele steentjes die u loost, moet u opvangen voor onderzoek. U wordt hierover ingelicht.f

Controle

Na enkele weken komt u terug bij uw uroloog. Hij zal aan de hand van een röntgenfoto of echografie het effect van de vergruizing controleren. Met name bij grotere stenen komt het regelmatig voor dat de steen niet in een keer volledig is vergruisd. Houd dan rekening met een herhaling van de behandeling.

Bijwerkingen

Koliekpijnen

Doordat de vergruisde steenfragmenten het lichaam langs natuurlijke weg moeten verlaten (met de urine), kunt u koliekpijnen krijgen. Dit is een krampende pijn vanuit de zij uitstralend naar de onderbuik. U kunt een recept meekrijgen voor medicijnen die deze pijn bestrijden. Als hiermee de pijn niet wordt onderdrukt, kunt u contact opnemen met uw behandelend arts.

Roodgekleurde urine

Het steengruis kan de binnenzijde van de nier licht beschadigen. Hierdoor ontstaat een tijdelijke bloeding. Daardoor is uw urine na de behandeling tijdelijk rood gekleurd. Dit is niet verontrustend of gevaarlijk.

Huidbeschadiging

Door de schokgolven kan uw huid beschadigen. Dit ziet eruit als een schaafwond en voelt ook zo aan. Binnen enkele dagen zal deze wond genezen.

Koorts

Sommige patiënten krijgen na de ingreep lichte koorts. Meestal treedt dit op bij patiënten die al vóór de behandeling een urineweginfectie hadden. Bij koorts boven de 38,5 graden Celsius moet u direct uw behandelend arts waarschuwen. Soms is opnieuw een opname nodig.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle of Kampen

Urologie
088 624  27 40 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Meppel

Urologie
088 624 96 33 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.

Verantwoording

Bij het schrijven van deze informatie heeft Isala gebruikgemaakt van een brochure van de Nederlandse Vereniging voor Urologie.

Laatst gewijzigd 15 maart 2022 / 5346