Longbestraling Longbestraling

CT-scan en contrastmiddel

U heeft in de algemene folder gelezen dat er een CT-scan gemaakt gaat worden. Tijdens deze CT-scan kan contrastmiddel (dit is een kleurstof) nodig zijn. Dit contrastmiddel krijgt u via een infuus in uw arm toegediend. Als dit bij u nodig is, hoort u dit voorafgaand aan de CT-scan.

Als u contrastmiddel toegediend gaat krijgen, houd u dan aan de volgende regels:

• U moet voor het onderzoek nuchter zijn. Dit betekent dat u 3 uur voor het onderzoek niet meer mag eten of drinken. Tip: neem iets te eten mee voor na het onderzoek.
• Drink op de dag van het onderzoek en de dag erna: 1,5 à 2 liter water, thee of sap. Zo ondersteunt u uw nieren en verdwijnt het contrastmiddel sneller uit uw lichaam.
• Heeft u een inhalator? Neem deze dan mee op de dag van het onderzoek. Soms zijn mensen overgevoelig voor het contrastmiddel. Dit kan benauwdheid veroorzaken.

Bijwerkingen

Zowel tijdens als na de periode van bestraling kunt u bijwerkingen krijgen. Deze zijn onder andere afhankelijk van:

• het gebied dat bestraald wordt;
• de hoeveelheid bestralingsdosis.

Algemene bijwerkingen zijn vermoeidheid en huidirritatie. Daarnaast kunt u slikklachten krijgen. Of dit voor u geldt, hangt af van waar bij u de tumor zit.

Vermoeidheid

Vermoeidheid komt vaak voor als bijwerking van bestraling. Het is dus geen direct gevolg van uw ziekte. Van deze vermoeidheid heeft u last tijdens de bestralingsbehandeling. Meestal verdwijnt de vermoeidheid weer langzaam als uw bestralingsbehandeling klaar is.

Tips:

• Rust wat meer. Ga wat vroeger naar bed en sta ’s morgens wat later op. Ook een dutje overdag kan helpen, maar dit kan wel uw nachtrust verminderen.
• Probeer zoveel mogelijk uw dagelijkse activiteiten te blijven doen, maar doe uw activiteiten in een rustig tempo.
• Beweeg als het kan regelmatig, vooral in de buitenlucht (wandelen, fietsen, tuinieren, (een beetje) sporten. Zo blijft u zo veel mogelijk in conditie.
• Regel uw bezoek zo in dat het u niet teveel vermoeid.
• Drink voldoende: een richtlijn is 1,5 à 2 liter per dag.
• Een behulpzame app is de Untire app. Deze app helpt u om inzicht te krijgen en om te gaan met vermoeidheid. De app is gratis te downloaden in de Playstore en de Apple app store.

Huidreactie

Soms treedt tijdens de behandeling een huidreactie op. De huid wordt dan rood en u kunt jeuk en een branderig gevoel krijgen. Gelukkig komt dit door de huidige technieken niet vaak meer voor. Mocht u toch last krijgen van een huidreactie, vertel dit dan aan uw radiotherapeut of één van de laboranten. Op de afdeling Radiotherapie werken gespecialiseerde doktersassistenten. Zij kunnen u advies geven over het verzorgen van uw huid tijdens een huidreactie.

Wat kunt u zelf doen:

Adviezen voor verzorging van de huid tijdens radiotherapiebehandeling:

• Douchen mag, maar gebruik wel een neutrale zeep. Was de huid in het bestraalde gebied voorzichtig. Laat de zeep/shampoo hier liever langs lopen. Droog de huid na het douchen voorzichtig droog.
• Gebruik geen zalven of crèmes op de bestraalde huid. Wilt u toch iets smeren? Overleg dit dan eerst met de behandelend arts, laboranten of doktersassistente.
• Ga niet zwemmen of in bad. De huid wordt dan week en kan slechter tegen de bestraling.
• Ga bij jeuk van de bestraalde huid niet krabben. Meld het optreden van jeuk aan de radiotherapeutisch laborant of uw radiotherapeut.
• Draag geen stugge en schurende kledingstukken.
• Plak geen pleisters op de bestraalde huid.
• Fel zonlicht vergroot de kans op een huidreactie. U mag in de zon verblijven, maar dek de bestraalde huid dan goed af met kleding. Een maand nadat de huidreactie is verdwenen, mag de bestraalde huid weer voorzichtig aan zonlicht worden blootgesteld. Gebruik dan wel een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor, minimaal factor 30.
• Gebruik geen hoogtezon, rode lamp, solarium of zonnebank tijdens de radiotherapie zonder eerst advies te vragen aan uw radiotherapeut.

Slikklachten

Tijdens de bestraling kunt u problemen krijgen met slikken. Dit komt omdat het slijmvlies van uw slokdarm gevoelig is voor straling. U kunt het gevoel hebben dat het eten niet wil zakken.

Pijn bij het slikken en moeite met doorslikken, begint rond de derde week van uw bestraling en wordt dan langzaamaan erger. Als het nodig is, kan uw radiotherapeut u hiervoor medicijnen voorschrijven. Na afloop van de bestralingsbehandeling vermindert de pijn al binnen een paar dagen.

Adviezen:

• Eet kleine maaltijden in plaats van drie grote maaltijden. Bijvoorbeeld elke twee uur een beetje.
• Eet langzaam, kauw goed en langdurig. Als dit niet meer gaat, kunt u uw voeding ook pureren.
• Gebruik veel zuivelproducten zoals pap, pudding, yoghurt, karnemelk en milkshakes. Zure melkproducten, zoals karnemelk, geven minder slijmvorming dan zoete melkproducten.
• Lauwe en soms zelfs ijskoude gerechten en dranken zijn beter te verdragen dan warme.
• Een scheutje room door het drinken werkt verzachtend.
• Vermijd hard en droog eten zoals noten, chips, beschuit, onrijp fruit en rauwe groenten.
• Vermijd scherpe kruiden zoals peper, curry, paprika en mosterd.
• Verminder fruit als sinaasappel, kiwi, grapefruit en vruchtensappen. Deze kunnen te veel prikkelen.

Om uw gewicht en conditie op peil te houden, is het belangrijk om genoeg te eten (om zo voldoende energie, eiwitten, vocht en vitamines en mineralen binnen te krijgen). Drink daarnaast ook 1,5 tot 2 liter vocht per dag.
Soms is het beter of nodig dat u (tijdelijk) bijvoeding of volledige drink- of sondevoeding krijgt. Uw radiotherapeut en een diëtist bespreken dit dan met u.

Hoesten

Bestraling van de luchtwegen of longen irriteert de weefsels. Daardoor kunt u vaker moeten hoesten. Dat kan een droge hoest zijn, maar u kunt ook juist een overvloedige slijmvorming hebben. Als u vóór de bestraling hoestklachten had, kunnen deze erger worden door de behandeling. De hoest als gevolg van de bestraling gaat meestal weer over.

Adviezen bij een droge hoest:

• Kies warme dranken of zuig bijvoorbeeld op een muntdropje om de hoest te verlichten.
• Stop met roken en voorkom meeroken.
• Vraag eventueel aan uw dokter geneesmiddelen om uw hoest tegen te gaan. Neem alleen geneesmiddelen als u deze krijgt voorgeschreven.

Adviezen bij hoesten door overvloedige slijmvorming:

• Neem liever geen melk en zuivelproducten, maar drinken wel meer dan u gewend bent. Bijvoorbeeld thee of water.
• Heeft u ook last van slikklachten, overleg dan altijd met uw behandelend arts of diëtiste.
• Probeer af en toe goed door te hoesten, zodat uw longen van het slijm worden gezuiverd.
• Stop met roken en voorkom meeroken.
• Vraag eventueel aan uw dokter geneesmiddelen waardoor het slijm gemakkelijker op te hoesten is. Neem alleen geneesmiddelen als u deze krijgt voorgeschreven.

Voorlichtingsfilm bestraling

Ter voorbereiding op uw behandeling kunt u de voorlichtingsfilms over bestraling bekijken op onze website (www.isala.nl/filmsradiotherapie).

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle

Radiotherapie
088 624 54 49 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.