Cardiale resynchronisatietherapie Cardiale resynchronisatietherapie

Extra elektrode aan ICD of pacemaker

Als de hartkamers ongelijktijdig samentrekken (dissynchroon) kan dat ten koste van de pompkracht van het hart gaan. Die ongelijkheid tussen de hartkamers (ventrikels) is op te heffen door het plaatsen van een extra elektrode aan de linkerkant van het hart. Deze elektrode wordt toegevoegd bij de gebruikelijke elektrode(n) die in de rechterkant van het hart worden geplaatst. Op deze manier kunnen de hartkamers simultaan worden aangestuurd. We noemen dit ook wel cardiale resynchronisatietherapie, afgekort: CRT. Of biventriculaire stimulatie. Een elektrode aan de linkerkant van het hart kan zowel aan een pacemaker als aan een ICD worden aangesloten.​

Verschil tussen pacemaker en ICD

Een ICD is een inwendige defibrillator. De ICD kan gevaarlijk snelle hartritmes behandelen die kunnen ontstaan in de kamers van het hart. De ICD kan dit doen door een shock af te geven. Ook kan de ICD een ‘treintje’ van pulsjes afgeven om een op hol geslagen hartritme te onderbreken. In iedere ICD zit een pacemaker. Zie ook de folder ICD-implantatie.

Een pacemaker is een gangmaker. De pacemaker kan ervoor zorgen dat uw hartritme niet te langzaam wordt als bijvoorbeeld de sinusknoop het hart niet op een goed tempo kan houden. Een pacemaker kan er ook voor zorgen dat het boezem- en hartkamerritme op elkaar worden afgestemd. De pacemaker geeft het pulsje van de boezems door naar de kamers van het hart als de atrioventriculaire (AV) knoop dit niet voldoende kan. De pacemaker doet dit door pulsjes af te geven. Meer informatie vindt u ook i de folder Pacemaker implantatie.

Afbeelding 1: Het geleidingssysteem van het hart

Cardiale resynchronisatietherapie

Niet alleen het boezem- en hartkamerritme behoren op elkaar afgestemd te zijn. Ook de linker- en rechterhartkamer moeten gelijktijdig samentrekken. De kamers van het hart pompen het bloed naar de longen en het lichaam.

Voor meer informatie wijzen wij u graag op een animatiefilmpje van de Hartstichting over de bloedsomloop.

Wanneer de hartkamers ongelijktijdig samentrekken (dissynchroon) kan dat ten koste van de pompkracht van het hart gaan. Meestal is er, behalve het ongelijktijdig samentrekken van de hartkamers, ook sprake van ongelijkmatige bewegingen van de wanden van de linkerhartkamer.

De ongelijkheid tussen beide hartkamers kan worden vastgesteld door een echo-onderzoek van het hart. Ook een MRI-onderzoek van het hart kan deze ongelijkheid aantonen.

Hartfalen

Als er sprake is van deze ongelijkheid tussen de beide hartkamers, kan dat bij mensen met een verzwakt hart leiden tot tekenen van hartfalen. Tekenen van hartfalen zijn:

• kortademigheid;
• vermoeidheid;
• vocht vasthouden.

Patiënten met hartfalen en een verzwakt hart waarvan de beide hartkamers niet synchroon samentrekken, kunnen in aanmerking komen voor het opheffen van de ongelijkheid tussen de hartkamers. Dit noemt men ook wel cardiale resynchronisatietherapie, afgekort: CRT.

Het resynchroniseren gebeurt door het implanteren van een biventriculaire ICD of pacemaker. Biventriculair wil zeggen: de beide hartkamers (ventrikels) betreffend. Bij de implantatie wordt, naast de gebruikelijke pacemaker en/of ICD-elektrodes die in de rechterboezem en/of rechterhartkamer worden geplaatst, een extra elektrode geplaatst op de linkerkamer van het hart (zie afbeelding 2).

Afbeelding 2: Extra elektrodes

Voor meer informatie wijzen wij u graag op een animatiefilm over plaatsing van een elektrode op de linkerkamer.

De elektrode in de rechterhartkamer en de elektrode op de linkerhartkamer worden zo geprogrammeerd dat ze gelijktijdig een pacemakerpulsje aan het hart afgeven. Doordat de hartkamers door de pacemakerpulsjes worden aangezet tot samentrekken, wordt de ongelijkheid opgeheven.

Doel van CRT

Meestal kan het hart, na implantatie van een biventriculaire ICD of pacemaker, effectiever pompen waardoor de klachten van hartfalen verminderen.

Mogelijke voordelen van de behandeling zijn:

• betere kwaliteit van leven;
• minder klachten van hartfalen;
• meer vermogen voor inspanning en andere lichamelijke activiteiten;
• vermindering van ziekenhuisopnames;
• verlenging van de levensduur.

Resultaatverwachtingen van CRT

Onderzoek heeft uitgewezen dat zeventig tot tachtig procent van de mensen die een biventriculaire ICD of pacemaker geïmplanteerd krijgen, hiervan profijt hebben. Na implantatie kan het enkele maanden duren voordat u merkt dat uw klachten afnemen. Uw hart moet als het ware wennen aan de nieuwe manier van samentrekken van de hartkamers.

De behandeling kan een betere kwaliteit van leven bieden. Het is echter geen vervanging van de behandeling met medicijnen en de aanpassingen van uw leefgewoonten. Uw medicijngebruik en aangepaste leefstijl moet u dan ook gewoon blijven voortzetten volgens het voorschrift van uw arts.

Hartrevalidatie

Veel patiënten zijn na een ingreep aan het hart erg onzeker over hun lichaam. Wat kan ik wel, wat kan ik niet? Thuis komen de vragen over bewegen, voeding, werk en leefstijl. Vaak kunt u en mag u meer dan u denkt. Het is ook belangrijk dat u nieuwe klachten voorkomt.

In Zwolle kunt u een hartrevalidatieprogramma volgen bij het Isala Harthuis. Wij bekijken samen met u wat het beste past bij uw persoonlijke doelen en situatie. Dit doen we volgens de Richtlijn Hartrevalidatie van de Nederlandse Hartstichting.

Na uw behandeling in Isala bespreekt uw cardioloog met u de mogelijkheid om een hartrevalidatieprogramma te volgen. Als dat niet het geval is vraag dat dan gerust.

Kijk voor meer informatie over hartrevalidatie ook op Isala Harthuis.

Meer informatie

Meer informatie over ICD's, pacemakers en hartfalen vindt u ook in de folders van de Hartstichting.

Contact

Heeft u nog vragen, dan staat uw behandelend arts of de verpleegkundige u graag te woord. U kunt ook bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle

Cardiologie
088 624 23 74 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.