Hersen stereotactische bestraling Hersen stereotactische bestraling

Bijlage van het PID Hersentumoren

Zowel de voorbereiding op de bestraling en de bestraling zelf voeren we heel precies uit. Meestal is één keer bestraling voldoende. Soms zijn drie bestralingen binnen tien dagen nodig.

Tijdens de behandeling is het belangrijk dat u zo stil mogelijk ligt. Een masker of een bite-block helpen hierbij:

Masker

Een masker helpt om uw hoofd zo stil mogelijk te houden. Zo kunnen wij precies de juiste plek bestralen. Het masker is gemaakt van kunststof. Dit kunststof maken we zacht door het te verwarmen in warm water. Vervolgens leggen we het over uw gezicht en brengen het in vorm. Uw mond en neus worden niet bedekt, zodat u normaal kunt ademhalen. Daarna moet het masker een aantal minuten afkoelen om weer hard te worden.
Het maken van het masker duurt ongeveer 20 minuten en gebeurt vóór de CT-scan.

Afbeelding 1: Masker

Bite-block

Als u uw eigen tanden en kiezen nog heeft, kan een bite-block u helpen om stil te liggen. Hiervoor maken we een afdruk van uw gebit. Deze afdruk wordt bij de bestraling vastgemaakt aan een frame. U sluit uw mond daarna over deze afdruk. U krijgt een hulpmiddel in uw handen waarmee u dit frame zelf kunt losmaken. Het voordeel van een bite-block is, dat de rest van het hoofd vrij ligt.

Afbeelding 2: Bite-block

CT-scan en contrast

Zoals u in de folder ‘Afdeling Radiotherapie’ heeft gelezen, wordt er een CT-scan van u gemaakt. Het kan nodig zijn om hierbij een contrastmiddel te gebruiken. Uw arts vertelt u voor de CT-scan of er bij u contrastmiddel nodig is. Contrastmiddel wordt toegediend via een infuus in de arm.

Als er bij u contrastmiddel wordt gebruikt, is het belangrijk dat u zich houdt aan de volgende regels:

• U moet voor het onderzoek nuchter zijn. Dit betekent dat u 3 uur voor het onderzoek niet meer mag eten of drinken (tip: neem iets te eten mee voor na het onderzoek).
• Drink na het onderzoek en de dag erna 1,5 à 2 liter water, thee en/of sap. Zo ondersteunt u uw nieren. Het contrastmiddel verlaat zo sneller uw lichaam.
• Gebruikt u een inhalator? Neem deze dan mee op de dag van het onderzoek. Als u overgevoelig bent voor het contrastmiddel, kunt u hierdoor benauwd worden.

Bij uw type bestraling maken wij geen gebruik van tatoeagepuntjes. Wij tekenen de lijnen, om uw houding en de plek van de bestraling te kunnen vinden, aan op het masker.

MRI-scan

Voorafgaand aan uw bestraling kan er een MRI-scan nodig zijn. Als dit bij u nodig is, krijgt u een brief van de afdeling Radiologie met de afspraak thuisgestuurd.

De MRI-scan geeft zeer nauwkeurige informatie, over de grootte en uitbreiding van de tumor. Deze informatie helpt de radiotherapeut bij het bepalen van het te bestralen gebied.

Bestraling

Een stereotactische bestraling duurt langer dan een ‘gewone’ bestraling. Dit komt doordat er een hogere dosis afgegeven moet worden door het bestralingsapparaat. Een stereotactische bestraling duurt tussen de 20 en 30 minuten. Tijdens de bestraling houden de laboranten u goed in de gaten via de camera’s. Bij de eerste bestraling moet er een arts aanwezig zijn. De arts zit samen met de laboranten in de bedieningsruimte. Helaas kunnen wij geen rekening houden met uw wensen voor een bepaalde datum of tijd. Wij plannen uw bestraling in volgens uw behandelplan en de aanwezigheid van alle zorgverleners die nodig zijn.

Bijwerkingen

Hoofdpijn en misselijkheid

Doordat de druk in uw hoofd kan toenemen, kunt u hoofdpijn krijgen en misselijk worden. Tegen deze klachten hebben we goede medicijnen. Het gebruik van deze medicijnen bouwt u na de bestraling weer af. Krijgt u last van hoofdpijn en/of misselijkheid, vertel het de laboranten op het bestralingstoestel of uw behandelend arts.

Vermoeidheid

Tijdens en na de behandeling komt vermoeidheid vaak voor. Uw lichaam is veel energie kwijt aan het opruimen van dode kankercellen en het herstellen van gezond weefsel. Ook kunnen eventuele andere behandelingen zoals chemotherapie of een operatie een rol spelen. Daarnaast kunnen spanningen en emoties rond uw ziekte u extra moe maken. Ook het heen en weer reizen naar het ziekenhuis maken het extra zwaar.

Tips bij vermoeidheid:

• Probeer zoveel mogelijk uw dagelijkse dingen te blijven doen, maar doe alles in een rustig tempo.
• Beweeg als het kan regelmatig, vooral in de buitenlucht (wandelen, fietsen, tuinieren, (een beetje) sporten. Zo blijft u zo veel mogelijk in conditie.
• Regel uw bezoek zo in dat het u niet te veel vermoeid.
• Drink voldoende: een richtlijn is 1,5 à 2 liter per dag.
• Een behulpzame app is de Untire app. Deze app helpt u om inzicht te krijgen en om te gaan met vermoeidheid. De app is gratis te downloaden in de Playstore en de App store van Apple.

Haaruitval

U kunt plaatselijk haaruitval krijgen. Dit hangt af van waar de tumor in uw hoofd zit en op welke plekken u bestraald wordt. Het haar valt dan 1 à 2 weken na de bestraling uit. Of het haar weer terug groeit, is niet zeker. Terugkeer kan soms ook lang duren.

Als u een pruik wilt gaan dragen, kunt u hiervoor een machtiging krijgen van uw arts. Informeer bij uw ziektekostenverzekering naar de vergoeding van een pruik.

Er zijn verschillende kappers die gespecialiseerd zijn in het aanmeten van een pruik. De pruik kan zo gemaakt worden dat deze lijkt op uw eigen kapsel. U kunt er ook voor kiezen om een mutsje te dragen. Deze mutsjes worden verkocht bij de kapsalon in Isala.

Huidirritatie

Uw huid kan door de bestraling rood worden en u kunt jeuk en een branderig gevoel krijgen.
Krijgt u last van een huidreactie? Geef dit dan aan bij uw radiotherapeut of een van de laboranten. Op de afdeling Radiotherapie werken gespecialiseerde doktersassistenten. Zij kunnen u advies geven over het verzorgen van de huid tijdens een huidreactie.

Wat kunt u zelf doen:

• U kunt zich gerust douchen, maar gebruik een neutrale babyshampoo.
• Gebruik geen zalven of crèmes op het bestraalde gebied. Overleg dit eerst met de behandelend arts, laboranten of doktersassistente.
• Ga bij jeuk niet krabben, maar vertel de laborant of uw behandelend arts dat u jeuk heeft.
• Zwemt u graag? Overleg met uw behandelend arts of u hier mee door kunt gaan. Soms kan het chloorwater uw huid irriteren.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle

Radiotherapie
088 624 54 49 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.