Hersenbestraling Hersenbestraling

Bijlage van het PID Hersentumoren

Stereotactische bestraling

De behandeling van een tumor in de hersenen is voor iedereen verschillend. Het kan nodig zijn om de hele hersenen te bestralen. Of een deel van de hersenen.
Heeft u een uitzaaiing in de hersenen, veroorzaakt door een tumor elders in het lichaam, dan kan stereotaxie gebruikt worden. Dit is een speciale bestralingstechniek. Over deze vorm van bestraling leest u meer in de folder Stereotactische bestraling van de hersenmetastasen.

In overleg met meerdere specialisten wordt besproken wat voor u de beste behandeling is.

Voorbereiding

Masker

Tijdens de bestraling is het belangrijk dat u zo stil mogelijk blijft liggen. Het is erg lastig om het hoofd goed stil te laten liggen. Een masker helpt hierbij. Zo kunnen wij u zo nauwkeurig mogelijk bestralen. Het masker is gemaakt van kunststof. Dit kunststof maken we zacht door het te verwarmen in warm water. Vervolgens leggen we het over uw gezicht en brengen het in vorm. Uw mond en neus worden niet bedekt, zodat u normaal kunt ademhalen. Daarna moet het masker een aantal minuten afkoelen om weer hard te worden.
Het maken van het masker duurt ongeveer 20 minuten en gebeurt vóór de CT-scan.

Afbeelding 1: masker

CT-scan en contrast

Zoals u las in de folder Afdeling Radiotherapie, wordt er een CT-scan van u gemaakt. Het kan nodig zijn om hierbij een contrastmiddel te gebruiken. Uw arts vertelt u voor de CT-scan of er bij u contrastmiddel nodig is. Contrastmiddel wordt toegediend via een infuus in de arm.

Als er bij u contrastmiddel wordt gebruikt, is het belangrijk dat u zich houdt aan de volgende regels:

• U moet voor het onderzoek nuchter zijn. Dit betekent dat u 3 uur voor het onderzoek niet meer mag eten of drinken (tip: neem iets te eten mee voor na het onderzoek).
• Drink na het onderzoek en de dag erna 1,5 à 2 liter water, thee en/of sap. Zo ondersteunt u uw nieren. Het contrastmiddel verlaat zo sneller uw lichaam.
• Gebruikt u een inhalator? Neem deze dan mee op de dag van het onderzoek. Als u overgevoelig bent voor het contrastmiddel, kunt u hierdoor benauwd worden.

Bij uw type bestraling maken wij geen gebruik van tatoeagepuntjes. Wij tekenen de lijnen, om uw houding en de plek van de bestraling te kunnen vinden, aan op het masker.

MRI-scan

Voorafgaand aan uw bestraling kan er een MRI-scan nodig zijn. Als dit bij u nodig is, krijgt u hiervoor een brief van de afdeling Radiologie met de afspraak thuisgestuurd.
De MRI-scan geeft zeer nauwkeurige informatie, over de grootte en uitbreiding van de tumor. Deze informatie helpt de radiotherapeut bij het bepalen van het te bestralen gebied.

Bekijk hier de voorlichtingsfilm over radiotherapie bij hersentumor.

Bijwerkingen

Zowel tijdens als na de bestralingsperiode kunt u last hebben van bijwerkingen. Meestal heeft u niet direct last van bijwerkingen, maar ontstaan ze in de loop van de bestralingsserie. Bijwerkingen verschillen ook per persoon.

Hoofdpijn en misselijkheid

Doordat de druk in uw hoofd toeneemt, kunt u hoofdpijn krijgen en misselijk worden. Tegen deze klachten hebben we goede medicijnen. Het gebruik van deze medicijnen bouwt u na de bestraling weer af. Krijgt u last van hoofdpijn en/of misselijkheid, vertel het de laboranten op het bestralingstoestel of uw behandelend arts.

Vermoeidheid

Tijdens en na de behandeling komt vermoeidheid vaak voor. Uw lichaam is veel energie kwijt aan het opruimen van dode kankercellen en het herstellen van gezond weefsel.
Ook kunnen eventuele andere behandelingen zoals chemotherapie of een operatie een rol spelen. Daarnaast kunnen spanningen en emoties rond uw ziekte u extra moe maken. En ook het dagelijks heen en weer reizen naar het ziekenhuis maken het extra zwaar.

Tips:

• Probeer zoveel mogelijk uw dagelijkse activiteiten te blijven doen, maar doe alles in een rustig tempo.
• Beweeg als het kan regelmatig, vooral in de buitenlucht (wandelen, fietsen, tuinieren, (een beetje) sporten. Zo blijft u zo veel mogelijk in conditie.
• Regel uw bezoek zo in dat het u niet te veel vermoeid.
• Drink voldoende: een richtlijn is 1,5 à 2 liter per dag.
• Een behulpzame app is de Untire app. Deze app helpt u om inzicht te krijgen en om te gaan met vermoeidheid. De app is gratis te downloaden in de Playstore en de Apple App Store.

Haaruitval

U kunt plaatselijk haaruitval krijgen. Dit hangt af van waar de tumor in uw hoofd zit en op welke plekken u bestraald wordt. Het haar valt dan 1 à 2 weken na de bestraling uit. Of het haar weer terug groeit, is niet zeker. Terugkeer kan soms ook lang duren.
Als u een pruik wilt gaan dragen, kunt u hiervoor een machtiging krijgen van uw arts. Informeer bij uw ziektekostenverzekering naar de vergoeding van een pruik.
Er zijn verschillende kappers die gespecialiseerd zijn in het aanmeten van een pruik. De pruik kan zo gemaakt worden dat deze lijkt op uw eigen kapsel. U kunt er ook voor kiezen om een mutsje te dragen. Deze mutsjes worden verkocht bij de kapsalon in Isala.

Huidirritatie

Uw huid kan door de bestraling rood worden en u kunt jeuk en een branderig gevoel krijgen.
Krijgt u last van een huidreactie? Geef dit dan aan bij uw radiotherapeut of een van de laboranten. Op de afdeling Radiotherapie werken gespecialiseerde doktersassistenten. Zij kunnen u advies geven over het verzorgen van de huid tijdens een huidreactie.

Wat kunt u zelf doen:

• U kunt zich gerust douchen, maar gebruik een neutrale babyshampoo.
• Gebruik geen zalven of crèmes op het bestraalde gebied. Overleg dit eerst met de behandelend arts, laboranten of doktersassistente.
• Ga bij jeuk niet krabben, maar vertel de laborant of uw behandelend arts dat u jeuk heeft.
• Zwemt u graag? Overleg met uw behandelend arts of u hier mee door kunt gaan. Soms kan het chloorwater uw huid irriteren.

Verminderde eetlust

Door de bestraling kunnen uw smaak- en reukpapillen minder goed werken. Uw eten kan hierdoor anders smaken en ruiken dan u gewend bent. Toch is het belangrijk dat u goed blijft eten. U heeft namelijk extra energie nodig voor uw herstel.

Dit kunt u doen bij een verminderde eetlust:

• Eet vaak kleine maaltijden. Als u minder zin heeft om te eten, is het prettiger om het eten wat over de dag te spreiden;
• Eet vaker tussendoortjes;
• Zorg dat de maaltijd er zo lekker mogelijk uitziet. Een kleurige en gevarieerde maaltijd nodigt uit tot eten;
• Zorg voor variatie in de smaak van de maaltijden;
• Probeer zo veel mogelijk verschillende soorten eten uit;
• Kies calorierijke producten, met zo veel mogelijk energie en andere voedingsstoffen. Zo krijgt u ook met weinig eten, zo veel mogelijk binnen;
• Neem wat bouillon voor de maaltijd. Dit kan uw zin in eten opwekken. Maar neem niet te veel. Een half glas is vaak voldoende. Heeft u geen zin in een hele maaltijd? Dan kan bouillon u toch een vol gevoel geven.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle

Radiotherapie
088 624 54 49 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.