Wekedelentumoren (PID): H4 Omgaan met kanker en aanvullende informatie Wekedelentumoren (PID): H4 Omgaan met kanker en aanvullende informatie

Patiënten Informatie Dossier

Emoties

Zowel de ziekte als de behandelingen kunnen veel stress veroorzaken. Veel mensen ervaren gevoelens van angst na de diagnose. Ook kunnen mensen verdriet, verlies, boosheid, machteloosheid en somberheid ervaren door de diagnose en de behandeling(-en).Voor partner, kinderen, ouders en andere naasten kan het uiteraard ook erg ingrijpend zijn dat u met kanker wordt geconfronteerd.
Er is geen pasklaar antwoord te geven op de vraag hoe u het beste met kanker kunt leven. Iedereen is anders en elke situatie is anders. Iedereen verwerkt het hebben van kanker op zijn eigen manier. Durf bij de mensen om u heen aan te geven wat voor u belangrijk is in deze periode.

Wanneer u zelf open bent over uw situatie, helpt u anderen mogelijk over een drempel heen. Praten kan veel mensen helpen bij verwerken. Maar misschien bent u meer iemand die gewend is gevoelens en problemen voor u te houden. Dat moeten anderen respecteren.

Omgaan met advies

Soms komen mensen met advies, vaak goed bedoeld. Bedenk dat behandelingen vanwege kanker steeds meer op de individuele persoon zijn toegesneden. Dezelfde behandelingen kunnen door verschillende mensen ook heel verschillend worden ervaren. Vraag bij twijfel aan uw behandelaar(s) wat in uw situatie wel of niet van toepassing is. Aandacht en medeleven ervaren kan heel waardevol zijn. Soms kan het ook teveel zijn. Bouw rust in voor uzelf en de mensen die voor u belangrijk zijn.
Het bijhouden van een dagboek kan u helpen grip te houden op alles wat u overkomt. Misschien zijn er mensen die u met praktische zaken willen helpen. Probeer hulp te accepteren. Dat is niet altijd gemakkelijk.

Ondersteuningsconsulent

Uit onderzoek blijkt dat mensen die leven met of na kanker vaak ingrijpende, soms blijvende gevolgen van hun ziekte en behandeling ervaren. Om die groep mensen en hun naasten te helpen, biedt Isala Oncologisch centrum de ondersteuningsconsulent. Een ondersteuningsconsulent is een ervaren oncologieverpleegkundige die in IntermeZZo met de patiënt en zijn naaste(n) bespreekt wat het betekent om te leven met kanker.
In het gesprek gaat het over alle niet-medische zaken; de gevolgen van de ziekte en de behandeling voor het dagelijks leven. Denk aan vermoeidheid, emoties, relaties, seksualiteit en werk. U leest meer informatie in de folder ‘Uw afspraak bij de ondersteuningsconsulent’ of informeer bij uw regieverpleegkundige.

Vermoeidheid

Uw ziekte en de behandeling hebben veel gevolgen voor uw dagelijks leven en activiteiten. Bijvoorbeeld op uw baan en/of huishoudelijk werk en uw activiteiten of hobby's. Veel mensen ervaren klachten van vermoeidheid, problemen met de concentratie of hebben klachten van het geheugen tijdens en na de behandeling. De ernst van de klachten verschilt sterk en ook de duur daarvan is van persoon tot persoon heel verschillend.

Tips:

• Bekijk goed welke werkzaamheden u aankunt en in welk tempo. Probeer balans te vinden tussen activiteit en rust.
• Houd een regelmatig slaap- en waakritme aan.
• Dagelijks een half uur actief bewegen is van belang voor het zo goed mogelijk in stand houden van uw conditie tijdens de behandeling en bevordert het herstel na het afronden van de behandeling. Wandelen en fietsen vormen daarvoor een prima basis.
• Binnen Isala bestaat de mogelijkheid om tijdens de behandeling actief te werken aan het in stand houden van uw lichamelijke conditie. Fysiek herstel is een oefenprogramma onder begeleiding van gespecialiseerde fysiotherapeuten. Deelnemers sporten gedurende twaalf weken twee keer per week een uur. Meer informatie hierover vindt u in de folder Fysiek herstel. Aanmelding gaat via de regieverpleegkundige. Zij kan u ook doorverwijzen naar beweegprogramma's buiten Isala. De organisatie Tegenkracht biedt ook mogelijkheden voor sporten onder begeleiding bij kanker www.tegenkracht.nl. Informeer bij uw zorgverzekeraar naar mogelijkheden voor vergoeding.
• Wanneer de behandelingen achter de rug zijn, is het belangrijk dat u uzelf de tijd geeft om te herstellen.
• Als u een baan buitenshuis heeft, kunt u na verloop van tijd uw werk weer hervatten. Hiervoor is geen bepaalde termijn te noemen. Ieder mens is anders en uw herstel hangt nauw samen met de intensiteit van uw behandeling. Het is aan te raden om het werk in een rustig tempo op te bouwen. Maak heldere afspraken met uw leidinggevende en/of bedrijfsarts.

Voeding en kanker

Door de ziekte kanker en/of door de behandeling kunt u problemen krijgen met eten. Eten is niet meer vanzelfsprekend lekker en leuk. U kunt dan onbedoeld afvallen of juist ongewenst in gewicht toenemen.
Goede voeding en een stabiel lichaamsgewicht zijn belangrijk en helpen u de behandeling tegen kanker goed te doorstaan en ervan te herstellen. Bovendien helpt goede voeding uw weerstand en conditie op peil houden.

Goede voeding bevat voldoende:

• energie;
• eiwitten;
• vocht;
• vitamines en mineralen.

Energie

Voedsel levert energie. Energie hebben wij nodig bij alles wat we doen, bijvoorbeeld lopen en fietsen. Maar ook bij alles wat er in ons lichaam gebeurt, zoals ademhalen, praten en het kloppen van het hart. De hoeveelheid energie van een voedingsmiddel wordt uitgedrukt in kilocalorieën (kcal). De hoeveelheid energie die iemand nodig heeft, is afhankelijk van onder andere lengte, leeftijd, geslacht, ziekte en lichamelijke activiteit.

Uw gewicht is doorgaans een goede graadmeter om te zien of u voldoende energie vanuit de voeding opneemt. Als u in een korte tijd onbedoeld afvalt: meer dan drie kilo in de afgelopen maand of meer dan zes kilo binnen het afgelopen half jaar, dan is de hoeveelheid energie die u gebruikt (nog) niet voldoende en loopt u risico op ondervoeding. Uw voedingsinname moet dan worden aangepast.

Eiwit

Inname van voldoende eiwit is belangrijk om de spieren te behouden. Daarnaast is het belangrijk dat u blijft bewegen. Als u eiwit eet, maar niet beweegt, zal het eiwit minder gebruikt worden om uw spieren te onderhouden. Uw eiwitbehoefte hangt onder andere samen met uw lichaamsgewicht en of u ongewenst bent afgevallen.

Eiwit komt vooral voor in:

• vlees, vis en kip;
• vegetarische vleesvervangers, bijvoorbeeld tofu, tempeh, quorn;
• ei;
• kaas;
• vleeswaren;
• melk of (soja-)melkproducten;
• vla, pap of yoghurt;
• kwark (vruchten);
• noten en pinda's.

Vocht

Bij de behandelingen van kanker worden meer cellen afgebroken dan normaal gesproken het geval is. Om de afvalstoffen via uw nieren af te voeren, is vocht nodig. Daarom is het goed 1,5 tot 2 liter vocht per dag te drinken. Dit betekent minimaal 10 glazen of 13 kopjes vocht per dag. Indien u een vochtbeperking heeft om medische redenen, krijgt u van uw arts advies over de hoeveelheid vocht die u mag gebruiken tijdens de behandeling.

Vitaminesuppletie

Als u volgens de adviezen van het Voedingscentrum eet en drinkt, krijgt u voldoende vitamines en mineralen binnen. Uitzondering hierop is vitamine D. Ouderen (vrouwen > 50 jaar en mannen > 70 jaar), mensen met een getinte huidskleur, mensen die weinig buiten komen en zwangere vrouwen krijgen standaard het advies om extra vitamine D (10 mcg per dag) te nemen.
Het gebruik van vitamine- en mineralensupplementen bij kanker is doorgaans niet nodig. Als u zich houdt aan de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid voedingsmiddelen (ADH) die het Voedingscentrum adviseert, krijgt u voldoende vitamine en mineralen binnen.

Sommige vitamine- en mineralensupplementen kunnen zelfs de werking van bestraling, chemotherapie en immunotherapie tegengaan. "Baat het niet, dan schaadt het niet", gaat dus niet altijd op voor deze middelen. Dit geldt ook voor kruidenpreparaten, zoals bijvoorbeeld Sint-janskruid. Overleg daarom altijd met uw specialist of regieverpleegkundige over vitamine- en mineralensupplementen en kruiden die u gebruikt of wilt gebruiken.

Voedingsproblemen

Heeft u specifieke voedingsproblemen zoals smaak- en reukverandering, een droge mond of hinderlijke slijmvorming, dan kunnen de adviezen in de brochure 'Voeding bij kanker' van het KWF u wellicht helpen.

Vragen over uw voeding?

Bij onbedoelde veranderingen in uw gewicht of als u vragen heeft over uw voeding, kunt u een diëtist om advies vragen. Via uw regieverpleegkundige of uw behandelend arts kunt u een verwijzing voor de diëtist vragen. Voor vragen kunt u ook bellen met:

Zwolle

Diëtetiek ( V4.0)
088 624 53 27 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Op onderstaande websites vindt u meer informatie over dit onderwerp:

• Kwf kankerbestrijding
• Voedingscentrum
• Isala afdeling Diëtetiek
• Voeding- en kankerinfo
• DieetDitDieetDat
• Beleef je smaak