PEG-sonde endoscopische plaatsing bij kinderen (PID): H2 De PEG-sonde PEG-sonde endoscopische plaatsing bij kinderen (PID): H2 De PEG-sonde

Patiënten Informatie Dossier

De PEG-sonde

Wat is een PEG-sonde?

De afkorting PEG staat voor Percutane Endoscopische Gastrostomie. De PEG-sonde is een slangetje dat via een sneetje door de buikwand in de maag wordt geplaatst. De plaatsing gebeurt tijdens een gastroscopie. Dit is een kijkonderzoek van de binnenkant van de slokdarm, maag en het eerste deel van de dunne darm. Door deze sonde kan uw kind vloeibare voeding (sondevoeding) en/of vloeibare medicatie krijgen. De sonde kan langere tijd blijven zitten.

Afbeelding 1: Plek van de PEG-sonde.

Waarom krijgt uw kind een PEG-sonde?

Het is belangrijk dat uw kind voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Zo kan uw kinds conditie zo goed mogelijk blijven of beter worden. Er wordt een PEG-sonde geplaatst als wij verwachten dat uw kind langere tijd niet of niet genoeg kan eten.

Door wie wordt de sonde ingebracht?

De PEG-sonde wordt op de operatiekamer ingebracht door een kinderarts maag-, darm- en leverziekten. Tijdens het plaatsen van de PEG-sonde wordt de arts geassisteerd door endoscopieverpleegkundigen.

Hoe lang blijft de PEG-sonde zitten?

De PEG-sonde kan gemiddeld één à twee jaar blijven zitten. De sonde kan verwijderd worden wanneer uw kind deze niet meer nodig heeft. Het verwijderen van de PEG-sonde gebeurt ook altijd op de operatiekamer onder algehele narcose. Ook als de sonde gewisseld wordt voor een ballonsonde of button gebeurt dit op de operatiekamer onder algehele narcose. Dit is mogelijk vanaf drie maanden na het plaatsen van de eerste PEG-sonde. Vraag hiervoor naar de optionele bijlagen.

Plaatsing van de PEG-sonde

Preoperatief onderzoek

Voor de operatie heeft u een afspraak op de afdeling Preoperatief onderzoek. Om u en uw kind goed voor te bereiden op de operatie vult u een vragenlijst in en heeft u een gesprek met de apothekersassistente (als uw kind medicijnen gebruikt), de anesthesioloog en de verpleegkundige. U spreekt hen alle drie apart. De anesthesioloog geeft uitleg over de vorm van anesthesie die tijdens de operatie gebruikt wordt. Ook krijgt u uitleg over de pijnbestrijding. De totale afspraak duurt ongeveer een uur.

Voorbereiding

• Uw kind krijgt een oproep wanneer de operatie plaats gaat vinden. Meestal is er sprake van een dagopname.
• Het is belangrijk dat u uw kind medicijnen voor vierentwintig uur meeneemt.
• Op de verpleegafdeling heeft u een opnamegesprek met de verpleegkundige.
• Daarna krijgt uw kind een operatiehemd aan en krijgt hij of zij een pijnstiller (zetpil).
• Het inbrengen van een PEG-sonde bij kinderen vindt altijd plaats op de operatiekamer. Een PEG-sonde wordt geplaatst met behulp van een endoscoop. Dit is een flexibele slang met een kleine videocamera, ook wel gastroscoop genoemd. De gastroscoop bevat naast een camera ook een werkkanaal waar kleine instrumenten doorheen kunnen.

Het inbrengen van de PEG-sonde

• U komt met uw kind en de verpleegkundige van de afdeling naar de operatiekamer.
• De arts neemt kort met u door wat er gaat gebeuren en controleert de gegevens van uw kind.
• De anesthesioloog brengt uw kind in slaap (zoals besproken op de preoperatieve polikliniek).
• U verlaat samen met de verpleegkundige van de afdeling de operatiekamer.
• Het licht in de kamer wordt gedimd.
• De arts brengt de gastroscoop via de keel en de slokdarm tot in de maag.
• Op de plaats waar het licht aan de tip van gastroscoop door de huid is te zien, geeft de arts plaatselijke verdoving. Vervolgens maakt de arts een heel klein sneetje in de buik.
• Met een speciale naald prikt de arts door de buikwand tot in de maag.
• Via deze naald wordt een draad in de maag gebracht. De draad wordt vastgepakt met een grijpertje aan het uiteinde van de gastroscoop. De gastroscoop wordt teruggevoerd en sleept nu het draadje mee naar buiten totdat het uit de mond komt.
• Nu wordt de PEG-sonde aan de draad aan de zijde van uw mond bevestigd. Aan de buikwandzijde wordt vervolgens aan de draad getrokken en via de mond wordt de PEG-sonde door de slokdarm en de maag tegelijk met de naald door de buikwand naar buiten getrokken.
• Aan de binnenzijde van de maag zorgt een plaatje (interne fixatiedisk) aan de sonde ervoor dat de sonde niet naar buiten wordt getrokken of eruit kan vallen.
• Een schijfje op de buik (externe fixatiedisk) zorgt ervoor dat de maag en buikwand tegen elkaar getrokken worden, en dat de sonde niet naar binnen kan schieten.
• De wond en buik worden schoongemaakt. Er wordt een gaasje aangebracht om het eventuele wondvocht op te vangen.
• Het plaatsen van de sonde duurt ongeveer tien tot vijftien minuten.

Afbeelding 2: De endoscoop wordt via de mond ingebracht. De plaats waar de maag wordt aangeprikt wordt vastgesteld.

Afbeelding 3: Via de opening naar de maag wordt een draad aan de endoscoop bevestigd. De endoscoop wordt via de mond teruggetrokken. 

Afbeelding 4: Aan de mondzijde van het draad wordt de PEG-sonde geknoopt. Door aan de buikzijde aan het draad te trekken wordt de PEG-sonde via de mond naar de maag getrokken.

Afbeelding 5: De PEG-sonde is geplaatst.

Nazorg

• Op het moment dat uw kind op de uitslaapkamer ligt, wordt dit doorgegeven aan de verpleegafdeling en brengt de afdelingsverpleegkundige u naar uw kind.
• Als uw kind goed wakker is en alle vitale functies zijn goed, gaat uw kind terug naar de verpleegafdeling.
• Soms krijgt uw kind bij terugkomst op de verpleegafdeling nog antibiotica toegediend  via het infuusnaaldje.
• Na de plaatsing van de PEG-sonde blijft uw kind nog drie uur nuchter.
• Na drie uur wordt door de verpleegkundige de watertest uitgevoerd. Hierbij wordt er dertig milliliter lauw water langzaam via de sonde ingespoten.
• Als uw kind na dertig minuten niet misselijk is en geen pijnklachten heeft, kan er gestart worden met het toedienen van de sondevoeding volgens het voorschrift van de diëtiste. U kunt ook thuis starten met het toedienen van de sondevoeding.
• Als uw kind naast de sondevoeding ook kan eten en/of drinken, dan mag hiermee gestart worden.
• Als uw kind niet misselijk is en geen ernstige pijnklachten heeft, mogen jullie naar huis, tenzij de arts anders met u afspreekt.
• Na de ingreep kan het wondgebied een beetje pijnlijk zijn. Dit is normaal. Geef uw kind paracetamol zetpillen tegen de pijn. U kunt deze bij de apotheek of drogist kopen. Ook al klaagt uw kind niet over pijn, toch raden wij u aan om consequent paracetamol te geven gedurende de eerste dagen na de operatie. Hierdoor is er altijd wat pijnstillende stof in het bloed van uw kind aanwezig, waardoor het zich beter voelt. De dosering van de paracetamol wordt bepaald door het gewicht van uw kind (zie tabel):

Gedurende de eerste drie dagen kunt u uw kind pijnstilling geven volgens bovenstaand schema. Daarna kunt u het afbouwen, al naar gelang de pijnklachten.

Complicaties

Het inbrengen van een PEG-sonde kan klachten (complicaties) veroorzaken. De arts zal u dit ook vertellen. De volgende complicaties kunnen optreden:

• Tijdens de plaatsing van de PEG-sonde kunnen andere voorliggende organen aangeprikt worden.
• Tijdens de scopie kan uw kind zich verslikken waardoor er maaginhoud in de longen kan komen, met mogelijk een longontsteking tot gevolg.
• De insteekopening kan nabloeden.
• De sonde kan verschuiven en ligt dan niet in de maag (dislocatie van de sonde).
• De insteekopening kan geïnfecteerd raken met abcesvorming tot gevolg.
• De interne fixatiedisk kan vastgroeien aan de wand van de maag (‘buried bumper’). Deze complicatie komt door het niet goed verzorgen van de sonde. Vooral het draaien en dompelen van de sonde (zie hoofdstuk 3) is belangrijk. Wanneer de interne fixatiedisk vast zit in de maagwand, moet deze eruit gehaald worden met een endoscopie. Wanneer dit niet kan moet de sonde met een buikoperatie verwijderd worden.