Bent u kort geleden behandeld voor hartklachten? Als u genoeg bent hersteld, kunt u gaan revalideren. Uw arts heeft u het advies gegeven het hartrevalidatieprogramma te volgen. U volgt dan een programma om verder te herstellen. Daarbij gaat het om goed bewegen en gezond eten en drinken. Sommige dingen leert u anders te doen. Bijvoorbeeld rondom roken en alcohol. Ook leert u omgaan met emoties zoals angst of onzeker voelen.
Wat is hartrevalidatie?
Hartrevalidatie is een behandeling. Het is een goede manier om te werken aan uw lichamelijke gezondheid. Hartrevalidatie is ook nuttig voor het verbeteren van uw geestelijke gezondheid. U kunt daarna weer beter omgaan met gedachten, emoties en mensen. Mensen die een hartrevalidatieprogramma hebben gevolgd, hebben minder moeite om hun werk weer op te pakken of iets leuks in hun vrije tijd te gaan doen. Ook gaat het meedraaien in het gezin hen makkelijker af.
De belangrijkste doelen van hartrevalidatie zijn:
- Het ontwikkelen van een gezonde manier van leven. Wij noemen dat ook wel een gezonde leefstijl. Hiermee verkleint u de kans op het erger maken van uw hartaandoening.
- Het steeds minder worden van geestelijke en sociale problemen, waarvan u vooral hinder ondervindt als gevolg van uw hartaandoening.
- Gewoon weer de bezigheden kunnen doen die u ervoor ook deed.
Onder het kopje ‘Hartrevalidatieprogramma’ leest u wat het programma inhoudt.
Waarom hartrevalidatie?
Uit onderzoek is gebleken dat hartrevalidatie helpt. Hartrevalidatie kan ervoor zorgen dat u de draad van het leven weer op een zo goed mogelijke manier oppakt.
- U heeft daarna minder kans op nieuwe problemen aan uw hart.
- U voelt zich veel fitter.
- U heeft meer vertrouwen in uw lichaam.
- U zit lekkerder in uw vel. U heeft weer plezier in uw leven.
- U heeft meer vertrouwen in de toekomst.
- U heeft minder zorgen.
- U kunt weer makkelijker deelnemen aan het sociale leven.
Voor wie is hartrevalidatie bedoeld?
Hartrevalidatie is bedoeld voor iedereen met problemen aan het hart. Een probleem met het hart noemen wij ook wel een hartaandoening of hartziekte.
- Hartinfarct
- Pijn op de borst (angina pectoris)
- Hartfalen
- Hartritmestoornissen.
U heeft ook een hartaandoening als u kort geleden:
- bent gedotterd
- een pacemaker heeft gekregen
- een operatie aan uw hart(-klep) heeft gehad
- een bypassoperatie heeft gehad.
Misschien heeft u al langer een hartaandoening. Als u nu (weer) klachten krijgt, bespreekt u dan met uw cardioloog of u kunt meedoen met hartrevalidatie.
Het kan zijn dat uw partner of anderen om u heen het ook lastig vinden van wat u overkomen is. Zij voelen zich soms ook onzeker of somber na wat er met u is gebeurd. Het is mogelijk dat zij aan sommige onderdelen van het revalidatieprogramma meedoen.
Persoonlijk programma
Samen met u zoeken wij naar mogelijkheden om voorlichtingen en/of trainingen te volgen. Hartrevalidatie is vooral een persoonlijke training. Wij verwachten dat u actief meedoet. Waaraan u meedoet, kunt u zelf beslissen.
Actief deelnemen
Van revalideren kunt u leren. Hartrevalidatie kan alleen goede resultaten opleveren wanneer u actief meedoet met het programma. Alleen op die manier leert u echt hoe u in het dagelijks leven met uw hartaandoening kunt omgaan.
Zelf de regie voeren
Wij vinden het belangrijk dat u als patiënt zelf kunt bepalen hoe u op een gezonde manier wilt leven. Het hartrevalidatieprogramma is zo gemaakt dat u uw eigen keuze kunt maken aan welke onderdelen u wilt meedoen. Welke onderdelen het beste bij u passen, bespreekt de verpleegkundige hartrevalidatie in het adviesgesprek aan de hand van:
- Wat houdt uw aandoening in?
- Hoe ziet het hebben van de aandoening er voor u uit?
- Welke andere omstandigheden spelen een rol? Denk hierbij aan: uw eigen behoeften, u algemene uithoudingsvermogen en de situatie thuis..
Als u zelf beslissingen kunt maken, gaat het meedoen ook makkelijker. Voor het maken van keuzes krijgt u informatie en stelt u doelen. Wij noemen dat ook wel zelfregie. U belist dan mee over hoe uw herstel eruit moet zien.
Rol hartrevalidatieverpleegkundige
De hartrevalidatieverpleegkundige bespreekt met u tijdens het adviesgesprek uw revalidatiedoelen. Ook de zogenaamde fietstest doet u onder haar leiding zowel bij aanvang als bij afsluiten van de hartrevalidatie.
Bij het adviesgesprek wordt een eventuele partner ook uitgenodigd. De hartrevalidatieverpleegkundige coördineert alle activiteiten van het hartrevalidatieprogramma en is tijdens het gehele traject uw aanspreekpunt.
Het hartrevalidatieprogramma
Tijdens het hartrevalidatieprogramma krijgt u informatie over verschillende onderwerpen:
- stoppen met roken
- gezonde voedingsgewoonten. Hoe kunt u ervoor zorgen dat gezond eten een dagelijkse gewoonte wordt?
- omgaan met stress
- (opnieuw) beginnen met werken. Opnieuw beginnen met werken noemen wij ook wel werkhervatting.
- sport en vrije tijd
- seksualiteit
- omgaan met het stellen van grenzen, omgaan met angstige en sombere gevoelens.
Het totale revalidatieprogramma bestaat uit meerdere onderdelen:
Het beweegprogramma
Voldoende bewegen en lekker sporten is goed voor u. Het geeft u zelfvertrouwen en het kan nog leuk zijn ook. Tegelijkertijd is het belangrijk dat u naar uw lichaam leert luisteren. Ook leert u hoeveel u zou moeten bewegen en herkent u wat wel en niet goed voor u is.
In het adviesgesprek met de fysiotherapeut bekijkt u samen welk bewegingsprogramma het beste bij u past. We gebruiken daarvoor uw beweegdoelen.
Workshops
Dit zijn voorlichtingsbijeenkomsten.
Het is belangrijk dat u goed geïnformeerd bent over uw eigen hartaandoening. In het ziekenhuis is daar niet altijd voldoende tijd voor, omdat patiënten tegenwoordig snel naar huis gaan. Ook is het zo dat kort na een hartinfarct, dotterbehandeling of hartoperatie er veel op mensen af komt. De informatie die u dan krijgt, wordt dan vaak minder goed onthouden. De vragen komen pas als u uit het ziekenhuis bent ontslagen en u uw leven thuis weer gaat oppakken. Voor vragen is ruimte binnen het hartrevalidatieprogramma. Dat doen we met workshops. Een workshop is een korte en praktische bijeenkomst. U leert zichzelf te motiveren om bijvoorbeeld gezonder te gaan eten en drinken. U krijgt informatie en praktische tips die u makkelijk kunt gebruiken in uw dagelijks leven.
De workshops worden door verschillende deskundigen gegeven. Iedere deskundige vertelt vanuit zijn vak over de risicofactoren en de gevolgen van de hartziekte.U kunt uw partner of iemand anders uit uw omgeving meenemen naar de workshops.
U overlegt met de hartrevalidatieverpleegkundige welke workshops het beste bij u passen.
Het hartrevalidatieprogramma heeft 6 verschillende workshops:
- Hart- en vaatziekten
- Gezonde voeding
- Verwerking
- Gezonde leefstijl
- Hanteren van stress
- Psychosociale gevolgen
Persoonlijke begeleiding
Persoonlijke begeleiding is soms ook mogelijk, via een diëtist, een maatschappelijk werker, een psycholoog, sportarts of een stoppen met roken-coach. Zij kunnen u ondersteunen bij bijvoorbeeld de stoppen met roken cursus, angst bij het opnieuw oppakken van uw dagelijkse bezigheden of wanneer u weer gaat werken.
Deelnemers over hartrevalidatie
“Eerst dacht ik: wat moet ik daar, ik weet en kan het allemaal wel zelf. Achteraf ben ik heel blij dat ik toch gegaan ben. Door jullie advies en begeleiding weet ik welke weg ik op moet gaan.”
“Onder begeleiding van de hartrevalidatieverpleegkundigen en fysiotherapeuten ben ik weer gaan sporten. Ik heb zelfs een hometrainer gekocht.”
“De patiënt krijgt vaak alle aandacht. Tijdens de hartrevalidatie wordt er ook stilgestaan bij wat het voor de naasten betekent.”
“Fijn om ervaringen met elkaar te delen. Je merkt dat je niet de enige bent met onzekerheid en angsten.”
“Vanuit alle disciplines wordt meegewerkt aan je herstel, zowel lichamelijk als psychisch.”
Alvast beginnen
In afwachting van de hartrevalidatie kunt u vast beginnen uw leefstijl waar nodig aan te passen.
Voeding
- Kijk eens kritisch naar uw eetpatroon.
- Te vet, te veel, te zout? Voldoende vezels, groente en fruit? Voldoende variatie?
Alcohol en roken
- Wees matig met alcohol. Alcohol kan de werking van medicijnen versterken.
- Roken is slecht voor de gezondheid, met name voor hart en bloedvaten. Als u rookt, probeer te stoppen met roken.
- Eenmaal thuis vraagt u zich waarschijnlijk af wat u beter wel en niet kunt doen. In het algemeen geldt dat het verstandig is om een regelmatig leven te leiden. Hier volgen enkele adviezen en enige informatie:
Lopen
- Probeer elke dag minstens één keer naar buiten te gaan.
- Probeer steeds wat verder te lopen.
- Houd rekening met kou en harde wind.
- Vraag of iemand met u mee wil lopen als u zich onzeker voelt.
Fietsen
- Blijf de eerste tijd dicht bij huis.
- Houd rekening met kou en harde wind.
- 2 weken na een infarct en 6 weken na een hartoperatie mag u weer fietsen.
- Vraag of iemand met u mee wil fietsen als u zich onzeker voelt.
Autorijden
- 4 weken na een hartinfarct en 6 weken na een hartoperatie mag u weer autorijden. (Als u zich zeker genoeg voelt.)
- Probeer in het begin druk verkeer te vermijden.
- Rijd in het begin niet te lang achter elkaar. Autorijden is inspannender dan u denkt.
Sport (bewegen) in het algemeen
- U kunt beter nog niet sporten, zeker niet in wedstrijdverband.
- Langzaam de conditie weer gaan opbouwen. (Het beweegprogramma volgt mogelijk nog).
- Heeft u zich ingespannen en blijft u de hele dag moe, dan heeft u teveel gedaan.
Huishoudelijke werkzaamheden
- De eerste weken na uw ontslag uit het ziekenhuis moet u inspannende werkzaamheden (zoals stofzuigen, ramen zemen, toilet en douche schoonmaken) vermijden.
- Probeer het werk zoveel mogelijk te spreiden over de dag en de week. Loop bijvoorbeeld liever twee keer met lichte boodschappentas dan één keer met een te zware.
Tuinieren
- De eerste weken na uw ontslag uit het ziekenhuis mag u niet grasmaaien of de tuin omspitten.
- Doe niet te lang achter elkaar te zwaar werk.
Seksualiteit
Vrijen is geen activiteit die het hart extra belast, de inspanning hierbij is te vergelijken met het oplopen van twee trappen. Als u zonder problemen kunt traplopen is vrijen geen probleem.
Enkele handige websites zijn:
www.rokeninfo.nl
www.luchtsignaal.nl
www.hartstichting.nl
www.voedingscentrum.nl
www.mijnvoedingscentrum.nl
www.harteraad.nl
Zorgverzekering
Het kan zijn dat uw zorgverzekeraar de hartrevalidatie vergoedt. U kunt bij uw zorgverzekeraar informeren of dat voor u het geval is.
Contact
Een cardioloog licht u tijdens uw ziekenhuisopname of op de poli in over het belang van hartrevalidatie. Als u ben aangemeld voor hartrevalidatie, neemt een medewerker van de hartrevalidatie contact met u op of nodigt u uit voor een bezoek.
Het is ook mogelijk dat u na ontslag uit Isala weer verwezen wordt naar uw behandelend cardioloog in uw eigen ziekenhuis. Vraag uw eigen cardioloog naar de mogelijkheden voor hartrevalidatie in dat centrum. Als u wilt aansluiten bij het hartrevalidatieprogramma van Isala, kunt u dit ook aangeven bij uw eigen cardioloog.
Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met:
Zwolle
Harthuis
(038) 424 26 90 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
Meppel
Cardiologie
(0522) 23 34 86 (hartrevalidatieverpleegkundige bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 11.00 tot 12.00 en van 15.00 tot 16.00 uur)
hartrevalidatie2@isala.nl
Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.