Contact
  1. 8444-Maze-operatie

Een hartoperatie voor behandeling van hartritmestoornissen via een openhartoperatie of met de Da Vinci-robot

Ons hart is te vergelijken met een pomp. Deze pomp zorgt ervoor dat het bloed door ons lichaam stroomt. Om te kunnen pompen krijgt ons hart elektrische prikkels vanuit de sinusknoop (zie afbeelding 1), waardoor de hartboezems zich ritmisch kunnen samentrekken. Soms is het hartritme verstoord. In het Isala Hartcentrum kunnen verstoringen in het hartritme behandeld worden met een Maze-operatie (hartoperatie). De Maze-operatie wordt uitgevoerd via robotchirurgie met hulp van de Da Vinci-robot, of samen met andere hartoperaties via de bestaande methode (openhartoperatie). Hier vindt u meer informatie over de Maze-operatie.

De sinusknoop geeft prikkels regelmatig en in een vaste volgorde aan het hart door. Onder normale omstandigheden gebeurt dit zo'n 60 tot 80 maal per minuut met gelijke tussenpozen.

Bij normale doorgeleiding van deze prikkels via de atrioventriculaire knoop (AV-knoop, zie afbeelding 1) worden ook de hartkamers gestimuleerd tot samentrekken. Deze actie van de hartkamers wordt ervaren als het kloppen van het hart en is voelbaar aan de pols.

Het regelmatige hartritme dat zo ontstaat, heet 'sinusritme'. Wanneer de regelmaat en/of volgorde van de prikkels is verstoord, is sprake van een 'hartritmestoornis'.

Hartritmestoornissen

Hartritmestoornissen zijn er in allerlei verschijningsvormen. Sommige hartritmestoornissen veroorzaken weinig klachten en niet elke ritmestoornis hoeft te worden behandeld.

Bij boezemfibrilleren is er sprake van een zeer onregelmatige en zeer snelle prikkelvorming in de wand van de hartboezem. Deze snelle en onregelmatige impulsen worden door het geleidingssysteem naar de hartkamers geleid. De AV-knoop laat slechts een klein gedeelte van de vele prikkels uit de boezemwand wisselend door. Het gevolg hiervan is dat de hartkamers zich onregelmatig samentrekken, wat u ervaart als onregelmatige hartkloppingen.

Wanneer door de AV-knoop een klein aantal prikkels wordt doorgelaten, merkt een mens hier weinig van. Worden er te veel prikkels doorgelaten, dan ervaren we dit als hartkloppingen of 'op hol slaan' van het hart.

Doordat er geen georganiseerde samentrekking plaatsvindt tussen hartboezems en hartkamers, schiet de bloedcirculatie tekort. Dit veroorzaakt klachten als duizeligheid, kortademigheid en druk op de borst. Sommige mensen merken niets van het boezemfibrilleren, anderen weten precies wanneer het hart onregelmatig klopt.

Afbeelding 1: het hart

Ingreep

Samen met uw arts besluit u of uw hartritmestoornissen het beste behandeld kunnen worden met een Maze-operatie ('maze' betekent doolhof).

De Maze-operatie

De Maze-operatie is een hartoperatie. In beide boezems van uw hart worden op kritische plaatsen littekens gemaakt. Wordt de hartoperatie met hulp van de robot uitgevoerd, dan gebeurt dit door middel van bevriezen. Bij een openhartoperatie, samen met een andere ingreep aan het hart, gebeurt dit met een elektrische (bipolaire) klem die hoogfrequente stroom afgeeft. De ontstane littekens vormen blokkades waardoor de ritmestoornissen niet meer kunnen optreden. De boezems kunnen echter nog wel de impulsen van de sinusknoop goed verwerken, zodat zij zo natuurlijk mogelijk kunnen samentrekken.

Tevens wordt het hartoor (een deel van de linkerboezem) gesloten, waar zich gemakkelijk bloedstolsels kunnen vormen tijdens boezemfibrilleren. Hierdoor wordt de kans op een beroerte bij een onregelmatig ritme aanzienlijk verkleind.

Maze-operatie via de Da Vinci-operatierobot

De Maze-operatie kan worden uitgevoerd met gebruik van de Da Vinci-operatierobot. Deze geavanceerde operatietechniek is op dit moment de meest effectieve methode met de minste impact voor u als patiënt die er beschikbaar is. Of u in aanmerking komt om geopereerd te worden met de operatierobot is onder andere afhankelijk van een aantal factoren. Als er bijvoorbeeld aanzienlijke aderverkalking aanwezig is in uw lichaamsslagader (aorta), is gebruik van de operatierobot niet mogelijk.

Afbeelding 2, links: insnijding bij klassieke openhartoperatie. Rechts: sneetjes met Da Vinci-robot

Bij de operatiemethode met de robot kan de Maze-operatie via – meestal – vijf kleine incisies (sneetjes) uitgevoerd worden. Naast de sneetjes op de borst wordt er ook een snede gemaakt in één of beide liezen om de hartlongmachine aan te sluiten. In Isala wordt er geopereerd met behulp van de Da Vinci- operatierobot.

Ter voorbereiding op de operatie wordt er een slokdarmecho gemaakt. Daarnaast wordt er in de meeste gevallen een CT-scan met contrastvloeistof gemaakt. Dit onderzoek brengt een beperkte hoeveelheid röntgenstraling met zich mee. Pas als alle gegevens compleet zijn, kan definitief besloten worden of u voor een robotoperatie in aanmerking komt.
Hoewel het woord 'robot' wellicht anders doet vermoeden, voert de Da Vinci-robot zelf geen acties uit. De operatie wordt geheel door de chirurg uitgevoerd. Lees voor meer informatie ook de folder 'Opereren met de Da Vinci-robot'.

Voordelen operatierobot

Doordat de nieuwe methode minder ingrijpend is, loopt u minder risico op een infectie, is er minder bloedverlies en kan de Maze-operatie in zijn volledigheid nauwkeuriger worden uitgevoerd. Dit leidt in de meeste gevallen tot een korter ziekenhuisverblijf, een sneller herstel en het vlotter hervatten van uw normale bezigheden.

Nadelen operatierobot

  • Niet alle patiënten kunnen geopereerd worden met gebruik van de operatierobot. Of u in aanmerking komt is afhankelijk van uw postuur. Ook mag er geen (aanzienlijke) aderverkalking aanwezig zijn in uw lichaamsslagader.
  • Een nadeel ten opzichte van de bestaande openhartoperatie is dat er met deze nieuwe techniek nog niet zo lang gewerkt wordt. Er is dus minder ervaring waardoor het risico op complicaties mogelijk wat groter is.

Risico's
Zowel bij de bestaande als bij de nieuwe methode kunnen zich tijdens de ingreep problemen voordoen.
Ook als u met de operatierobot geopereerd bent, kan niet gegarandeerd worden dat het hartritme volledig hersteld kan worden. Dat geldt ook voor de bestaande methode (openhartoperatie).

Complicaties

Net als bij andere hartoperaties kunnen complicaties optreden zoals nabloedingen, koorts, vocht in het hartzakje en longproblemen.

Na de operatie

Na de operatie gaat u voor ongeveer 24 uur naar de afdeling Intensive care (IC). Doen zich geen complicaties voor, dan mag u naar de verpleegafdeling Thoraxchirurgie. Ook daar wordt uw hartritme in ieder geval gedurende vier dagen bewaakt.

U wordt daar aangesloten op de telemetrie. Dit is een draagbaar kastje met daaraan elektroden die met plakkers op uw borst worden bevestigd. Via de monitors kunnen de verpleegkundigen uw hartritme bewaken. Op de verpleegafdeling gaat u onder leiding van een fysiotherapeut beginnen met hartrevalidatie.

Weer naar huis

Het kan voorkomen  dat patiënten naar huis gaan met dezelfde medicijnen die ze vóór de operatie ook al gebruikten. De reden hiervoor is dat na de operatie toch nog ritmestoornissen (soms zelfs tot zes maanden na de operatie) in aanvallen kunnen optreden.
Dit komt doordat het boezemweefsel zich nog moet aanpassen aan de nieuwe situatie. Deze korte perioden van onregelmatigheid van de hartslag betekenen niet dat de operatie is mislukt. De Maze-operatie bereikt bij tachtig procent van de patiënten uiteindelijk een normaal sinusritme. De bloedverdunners en medicijnen voor de hartritmestoornissen moet u in ieder geval gedurende zes maanden gebruiken.

Controle

Enkele weken na de operatie gaat u voor de eerste controle naar de polikliniek. Na zes maanden bezoekt u het ziekenhuis voor een echo van uw hart en een hartfilmpje (elektrocardiogram).

Contact

Deze informatie is een aanvulling op de mondelinge informatie. Zo kunt u alles nog eens rustig nalezen. Heeft u na het lezen nog vragen of wilt u meer informatie, dan kunt u tijdens kantoortijden telefonisch contact opnemen met de polikliniek Cardiologie of het secretariaat Thoraxchirurgie.

Isala Hartcentrum Zwolle

Polikliniek Cardiologie
088 624 32 34 (bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Secretariaat Thoraxchirurgie
088 624 28 66 (bereikbaar van maandag t/m vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Laatst gewijzigd 14 december 2021 / 8444

Gerelateerde folders