De achterste kruisband in de knie is zeer stevig. Toch kan de kruisband scheuren, bijvoorbeeld bij een ongeluk of bij het overstrekken van de knie. In deze folder leest u hoe deze blessure ontstaat, welke klachten erbij horen en hoe de behandeling eruit ziet.
Het kniegewricht is een stabiel gewricht door de vele banden van de knie. Er zijn vier belangrijke banden die voor stevigheid van de knie zorgen:
- de binnenste kruisband;
- de buitenste kruisband;
- de voorste kruisband;
- de achterste kruisband.
Van de vier banden is de achterste kruisband de meest stevige band.
Waar zit de achterste kruisband?
De achterste kruisband loopt in het midden van de knie achter de voorste kruisband langs (zie afbeelding 1). Hij verbindt de achterkant van het onderbeen met de voorkant van het bovenbeen.
De achterste kruisband zorgt ervoor dat uw scheenbeen niet naar achteren kan bewegen of te veel kan draaien ten opzichte van het dijbeen. Dankzij de achterste kruisband blijft uw knie stevig bij het maken van voor en -achterwaartse bewegingen en bij draaibewegingen. Ook ondersteunt de achterste kruisband de binnenste en buitenste kruisbanden.
Afbeelding 1: het dijbeen (femur), scheenbeen (tibia), knieschijf (patella), kuitbeen (fibula), voorste kruisband en achterste kruisband
Afbeelding 2 en 3: gescheurde achterste kruisband
Wat zijn de oorzaken?
Letsel aan de achterste kruisband (zie afbeelding 2 en 3) komt vaak door forse krachten op het onderbeen ten opzichte van het bovenbeen. De achterste kruisband is erg sterk en scheurt alleen door forse krachten. Bijvoorbeeld door het zogenoemde dashboard trauma, bij een frontale aanrijding in een auto. In gebogen kniehouding wordt uw onderbeen dan naar achteren geduwd terwijl uw bovenbeen niet meebuigt.
Ook kan er een scheur in de achterste kruisband ontstaan bij het overstrekken van de knie. Bij contactsporten kan er een scheur ontstaan door een trap naar achteren op het onderbeen ten opzichte van het bovenbeen. Soms is dan ook de knie uit de kom (knieluxatie).
Vaak heeft u naast het letsel aan de achterste kruisband ook ander letsel aan uw knie, zoals meniscusletsel, kraakbeenschade of letsel van de overige banden. Het scheuren van de achterste kruisband is dan ook een ernstig letsel van de knie.
Het kan op alle leeftijden voorkomen. Door een achterste kruisbandscheur kunt u in de toekomst kraakbeenslijtage (artrose) krijgen.
Wat zijn de klachten?
De acute fase is de tijd rond het ongeval: als het net gebeurd is. In deze acute fase beschrijven veel patiënten een “plop” of een “knak” gevoel in de knie. De knie doet pijn en vaak wordt de knie binnen een paar uur dik. Het belasten van de knie gaat niet meer. Daarna kan de knie wiebelig blijven aanvoelen, zowel bij het doen van uw dagelijkse bezigheden als tijdens het sporten. U heeft het gevoel of de knie doorzakt. Dit komt doordat het onderbeen ten opzichte van uw bovenbeen teveel naar achteren beweegt. Daarnaast kunt u ook pijn krijgen aan de voorkant van de knie rondom de knieschijf. Pijn rondom de knieschijf wordt veroorzaakt doordat het onderbeen teveel naar achteren zakt. Hierdoor ontstaat er meer druk op de knieschijf en dit veroorzaakt de pijn.
Welke onderzoek wordt er gedaan?
De orthopedisch chirurg (of een arts in opleiding/physician assistant) stelt u eerst vragen en doet daarna lichamelijk onderzoek. Een scheur in de achterste kruisband komt niet vaak voor en doordat de knie vaak pijnlijk en gezwollen is, is de knie lastig te onderzoeken. Daarom kan het nodig zijn om het onderzoek na een aantal dagen nog eens te herhalen.
Vaak zullen er ook röntgenfoto’s worden gemaakt om te zien of er schade is aan de botten of het kraakbeen van de knie. Ook wordt er meestal een MRI-onderzoek van de knie gedaan. Om te onderzoeken of er ook ander bandletsel of meniscusschade is.
Als uw achterste kruisband al langer geleden gescheurd is, kan er ook een stressopname gemaakt worden. Dit is een röntgenopname waarbij achterwaartse druk op de knie wordt uitgeoefend. Zo kan uw arts vaststellen of er teveel speling in het kniegewricht zit.
Wat is de behandeling?
De behandeling bestaat uit twee fasen: de behandeling in de acute fase gevolgd door een conservatieve (niet operatieve) behandeling of een operatie.
Acute fase
In de acute fase heeft u vaak pijn en is uw knie gezwollen. Het doel van de behandeling in de acute fase is pijnvermindering en het verminderen van zwelling. Soms krijgt u krukken om het aangedane been te ontlasten. Daarnaast wordt er een specifieke brace gegeven die de achterste kruisband ondersteunt. Na de acute fase kan er een conservatieve behandeling starten of wordt u geopereerd.
Conservatieve (niet-operatieve) behandeling
Achterste kruisbandletsels hoeven vaak niet geopereerd te worden. Uw orthopedisch chirurg bespreekt samen met u welke behandeling voor u de beste optie is.
Wanneer de zwelling en pijn afnemen neemt, kunt u uw knie voorzichtig steeds meer bewegen en zult u merken dat u uw knie steeds beter kunt belasten. Onder begeleiding van een fysiotherapeut gaat u de belastbaarheid van uw knie nog verder uitbouwen. Hierbij wordt er onder andere aandacht besteed aan hoe u loopt en doet u spierkrachtoefeningen en balansoefeningen.
Bij veel mensen is deze conservatieve behandeling voldoende om zonder al te veel klachten de knie te kunnen gebruiken.
Operatie
Er kan ook een operatie nodig zijn. Bijvoorbeeld als:
- er naast de achterste kruisband meerder banden zijn gescheurd;
- u als sporter merkt dat uw knie tijdens het sporten instabiel blijft;
- u hevige knieklachten rondom uw knieschijf houdt.
Samen met uw arts kunt u bespreken of een operatie voor u de beste optie is.
Tijdens de operatie verwijdert de chirurg de achterste kruisband. Deze wordt vervangen door een lichaamseigen pees, bijvoorbeeld de hamstringpees of een deel van de knieschijfpees. De operatie wordt door middel van een kijkoperatie verricht.
Als de banden die aan de buitenachterzijde van de knie lopen ook beschadigd zijn worden deze vervangen. Daarnaast kijkt de chirurg tijdens de operatie zorgvuldig of er geen ander knieletsel aanwezig is, zoals een gescheurde meniscus of kraakbeenschade.
Wordt er ander letsel gevonden, dan wordt ook dit direct tijdens de operatie behandeld.
Na de operatie
Na de operatie krijgt u een brace voor zes maanden. Deze brace ondersteunt de achterste kruisband. U volgt een intensief revalidatietraject met een fysiotherapeut. Wij raden u aan om dit revalidatietraject te volgen bij een fysiotherapeut die gespecialiseerd is in kruisbanden. Houd rekening met een revalidatieperiode van 9 tot 12 maanden.
Resultaat
Na de operatie heeft het overgrote deel van de patiënten geen klachten meer van instabiliteit van de knie. Er is echter een deel van de patiënten waarbij het niet lukt om het oude sportniveau te halen. De kans dat u het oude sportniveau haalt, hangt ook af van uw inzet tijdens het revalidatietraject.
Complicaties
De operatie wordt door gespecialiseerde kniechirurgen uitgevoerd. Zij doen dit met zorg. Toch kunnen er soms complicaties optreden.
- Algemene complicaties die kunnen optreden zijn: een wondinfectie, een trombosebeen, anesthesiegerelateerde risico’s en een nabloeding.
- Specifieke complicaties zijn het opnieuw optreden van een scheur in de nieuwe achterste kruisband, een gevoelsstoornis van de huid aan de voorzijde van de knie en een blijvend stijve knie.
- Daarnaast heeft u na een scheur in de achterste kruisband een grotere kans op het ontstaan van slijtage van de knie op latere leeftijd.
Gelukkig komen de complicaties niet vaak voor.
Contact
Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:
Zwolle, Kampen of Heerde
Orthopedie
088 624 56 56 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
Meppel of Steenwijk
Orthopedie
088 624 96 56 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.