Gescheurde meniscus Gescheurde meniscus

Wat is een gescheurde meniscus?

De knie is een scharniergewicht. De knie bestaat uit drie botdelen:

• de onderkant van het dijbeen;
• de bovenzijde van het scheenbeen;
• de knieschijf.

Afbeelding 1: tussen het dijbeen en het scheenbeen ligt een meniscus aan de buitenzijde en aan de binnenzijde van de knie

De meniscus bestaat uit elastisch weefsel. Hij werkt als een soort schokdemper tussen het bovenbeen en onderbeen. Door deze functie beschermt de meniscus het kraakbeen. Daarnaast zorgt de meniscus voor enige stabiliteit (stevigheid) van het kniegewricht.

Letsel van de meniscus kan zowel in de binnenste als buitenste meniscus ontstaan. Dit ontstaat meestal door een plotselinge, verkeerde (draai)beweging tijdens het sporten of tijdens een ongeval. Hierbij kan een scheur in de meniscus ontstaan (zie afbeelding 2). Een scheur in de binnenste meniscus komt vaker voor dan een scheur in de buitenste meniscus.

Afbeelding 2: gescheurde meniscus

Wat zijn de oorzaken?

Er zijn verschillende oorzaken voor een scheur in de meniscus. De meniscusscheur kan plotseling ontstaan bij een geforceerde beweging of ontstaat langzaam in de tijd.

Plotseling ontstane meniscusscheur

Een geforceerde beweging is vaak een verkeerde (draai)beweging in het dagelijks leven, tijdens het sporten of bij een ongeval. De meniscusscheur ontstaat meestal bij een verdraaiing van de knie in gebogen stand. Het letsel komt vaak voor tijdens voetballen en wordt daarom ook wel ‘voetbalknie’ genoemd. Regelmatig is er sprake van een combinatie van letsels. Een bekende combinatie is de ‘unhappy triad’: een scheur van de binnen meniscus, een scheur van de voorste kruisband en een scheur van de binnenste knieband.

Langzaam ontstane meniscusscheur

Naast plotseling kan de meniscusscheur ook langzaam ontstaan. Er zijn verschillende oorzaken voor een scheur die geleidelijk ontstaat:  

Instabiliteit

Het kniegewricht is een stabiel (stevig) gewricht dankzij de vele kniebanden. Zoals de voorste kruisband, achterste kruisband, binnenste knieband en buitenste knieband. Als één of meer kniebanden niet goed meer werken, komt er meer kracht te staan op de meniscus tijdens het bewegen. Hierdoor kan er een scheur in de meniscus ontstaan.

De oudere meniscus

De kwaliteit van de meniscus kan achteruitgaan. Dit kan komen door veroudering of door langdurig belasten van de meniscus. De meniscus wordt dan minder elastisch en minder soepel. Hierdoor kunnen er kleine scheurtjes in de meniscus ontstaan. Deze kunnen uiteindelijk leiden tot een grote scheur. Dit wordt ook wel degeneratief meniscusletsel genoemd. Zie ook de folder 'Degeneratie (veroudering) van de meniscus'. Vaak is er ook slijtage van het kraakbeen (artrose) aanwezig.

Wat zijn de klachten?

De pijn bevindt zich meestal aan de kant van uw beschadigde meniscus. Bij een plotselinge scheur is de knie pijnlijk aan de binnen- of buitenzijde. Ook ontstaat er zwelling van de knie. Na enige tijd kan de knie pijnklachten geven. U voelt dan vooral pijn bij het lopen, hurken en draaien. In sommige gevallen kan de knie plotseling niet meer volledig buigen en of strekken. Dit noemen we slotklachten.

Slotklachten ontstaan omdat een deel van de meniscus klem komt te zitten in het gewricht. Met bepaalde bewegingen lukt het om de knie weer uit het slot te krijgen. Maar soms lukt dit ook niet. Niet alle meniscus scheuren geven klachten. Vooral scheuren die langzaam ontstaan (degeneratief meniscusletsel) geven weinig tot geen klachten. Deze worden vaak per toeval ontdekt.

Welk onderzoek wordt er gedaan?

De orthopedisch chirurg voert een vraaggesprek uit en doet lichamelijk onderzoek van de knie. Dit kan ook door een arts in opleiding of een physician assistant gedaan worden. Naast het vraaggesprek en het lichamelijk onderzoek worden er röntgenfoto’s gemaakt om te zien of er schade is aan de botten of het kraakbeen van de knie.
Soms zal er daarnaast een MRI-scan worden gemaakt. Bij een langzaam ontstane meniscus scheur is een MRI-scan vaak niet zinvol. Zie ook de folder 'Degeneratie (veroudering) van de meniscus'.

Wat is de behandeling?

Meniscusletsels zijn een van de meest voorkomende letsels binnen de orthopedie. De meeste meniscusletsels kunnen zonder operatie behandeld worden. Dit noemen we een conservatieve behandeling worden.

Soms kunt u, samen met uw orthopedisch chirurg, toch kiezen voor een operatie. Of een operatie kan helpen, hangt af van:

• het type meniscusscheur;
• de klachten (pijn, functievermindering en beperkingen in activiteiten);
• uw leeftijd met de eventuele kraakbeenslijtage (artrose).

Binnen Isala werken meerdere orthopedisch chirurgen die gespecialiseerd zijn in de behandeling van meniscusletsels. Zij werken allen volgens de richtlijnen van de beroepsgroep van orthopeden. Het doel van de behandeling van de meniscus is dat u uw kniegewricht goed kunt blijven gebruiken.  

Conservatieve behandeling (niet operatief)

De niet operatieve behandeling bestaat in de acute fase uit:

• Rust om de zwelling van de knie te verminderen - U wordt geadviseerd om bewegingen te beperken die de knieklachten uitlokken.
• Een oefentraject met de fysiotherapeut -  De fysiotherapeut stelt een gericht oefenprogramma op. Met dit programma gaat u steeds wat meer bewegen en uw knie sterker maken.
• Eventueel pijnstillers – Pijnstillers kunnen voorgeschreven worden om pijnklachten te verminderen.

Als een meniscusscheur in aanmerking komt voor een conservatieve behandeling heeft deze behandeling vaak hetzelfde effect op de kniefunctie, pijnklachten en tevredenheid als een operatieve behandeling. Zie ook de folder 'Degeneratie (veroudering) van de meniscus'. Daarom is het aan te bevelen om te starten met conservatieve therapie.

Resultaat

Er is een goede kans dat uw klachten afnemen of zelfs verdwijnen dankzij rust, pijnstillers en het oefentraject met de fysiotherapeut. Een operatie is daardoor vaak niet nodig. Hoewel de klachten verdwijnen geneest de meniscusscheur vaak niet. Alleen bij jonge patiënten met een meniscusscheur in het goed doorbloede gedeelte kan de meniscus genezen.

Operatie

Als er toch een operatie wordt uitgevoerd, dan gebeurt dit met een kijkoperatie. Zie de folder ‘Kijkoperatie in de knie’. Er zijn twee chirurgische opties:

• de meniscusscheur wordt gehecht;
• het gedeelte waar de scheur zich bevindt wordt verwijderd.

Het doel van de operatie is om zoveel mogelijk meniscus te behouden. Om zo slijtage op de lange termijn te voorkomen en de knie stevig te houden.

Als het mogelijk is, wordt ervoor gekozen om de meniscusscheur te hechten. Een meniscus geneest echter zeer moeizaam en niet elke meniscusscheur kan gehecht worden. Of dit mogelijk is hangt af van een aantal factoren:

• het type scheur;
• de grootte van de scheur;
• de leeftijd van de scheur;
• uw eigen leeftijd.

Vaker is het hechten van de meniscus niet mogelijk, zeker als u al wat ouder bent. De orthopedisch chirurg bespreekt dit op de polikliniek met u. Soms is het pas tijdens de operatie zichtbaar of de meniscus gehecht kan worden.

Er wordt wel direct overgegaan tot een operatie als:

• u uw been niet kunt strekken;
• u slotklachten heeft;
• het gaat om acuut letsel op jonge leeftijd.

De operatie duurt ongeveer een half uur en vaak kunt u dezelfde dag nog naar huis.

Resultaat

Het overgrote deel van de patiënten is tevreden over de uitgevoerde ingreep bij zowel de operatie waarbij de meniscus (deels) is gehecht als waarbij de meniscus deels is verwijderd.

Complicaties

De operatie wordt met zorg uitgevoerd door gespecialiseerde kniechirurgen. Toch kunnen er soms complicaties optreden. Algemene complicaties zijn:

• een wondinfectie;
• een trombosebeen;
• risico’s rond de narcose (anesthesie);
• een nabloeding.

Specifieke complicaties zijn:

• een ontsteking van het kniegewricht;
• een dof gevoel rond de wondjes;
• langdurige zwelling van de knie;
• een zenuwknoop rond de wondjes;
• het niet genezen van de meniscus na een hechting.

Gelukkig komen de complicaties niet vaak voor.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle, Kampen of Heerde

Orthopedie
088 624 56 56 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Meppel of Steenwijk

Orthopedie
088 624 96 56 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.