Contact

Borstkanker en seksualiteit

  1. Borstkanker en seksualiteit

Seks is niet het eerste waar u aan denkt als de diagnose borstkanker wordt gesteld. Toch kunt u te maken krijgen met ingrijpende en soms blijvende gevolgen van de ziekte en de behandeling. Problemen met intimiteit en seksualiteit behoren tot de veel voorkomende klachten.

Stichting Pink Ribbon

Het Isala Oncologisch centrum heeft, dankzij financiële steun van Pink Ribbon, een methode ontwikkeld om problemen met intimiteit en seksualiteit te signaleren, bespreekbaar te maken en te behandelen. Een aanpak waarbij de patiënt wordt uitgenodigd om problemen aan te geven en waarbij zorgverleners beter weten welke zorg zij kunnen bieden bij seksuele problemen en naar elkaar doorverwijzen als dat nodig is. De methode wordt inmiddels toegepast op de Mammapolikliniek van Isala.

Veel voorkomende problemen

Problemen die borstkankerpatiënten ervaren op seksueel gebied tijdens en na een behandeling zijn onder andere afname of verlies van seksueel verlangen, opwinding en orgasme. Ook vaginale droogte en pijn bij het vrijen komen voor. Vermoeidheid, slecht slapen, gewichtstoename, opvliegers en angst of spanning hebben indirect vaak invloed op seksualiteit. Vrouwen kunnen door een operatie, bestraling of chemotherapie hun lichaam anders zien en beleven en hierdoor beperkingen ervaren binnen intimiteit en seksualiteit. Het hebben van een relatie kan helpen bij het verwerken van veranderingen, maar soms ontstaan er ook problemen binnen een relatie. Voor vrouwen die geen relatie hebben, levert het soms spanningen op bij het aangaan van een nieuwe relatie.

Gesprek

Voor de signalering van deze problemen maakt Isala gebruikt van de zogenoemde ‘lastmeter IKNL (Integraal Kankercentrum Nederland)’. Dit is een vragenlijst met aandacht voor diverse problemen op lichamelijk en psychosociaal gebied. De lijst is aangevuld met vragen rondom intimiteit en seksualiteit. U beantwoordt de vragen aan het begin van de behandeling met hormonale therapie en nog eens na drie maanden. Belangrijker dan de vragenlijst is het gesprek, met de regieverpleegkundige, aan de hand van deze lijst. Gedurende het hele traject is zij uw aanspreekpunt en kan u zonodig doorverwijzen naar bijvoorbeeld de gynaecoloog, seksuoloog, psycholoog, diëtist, menopauzespecialist, (bekken)fysiotherapeut, ergotherapeut of fertiliteitsarts.

Projectinformatie

Veel vrouwen die behandeld zijn of worden voor borstkanker, bijvoorbeeld met hormonale therapie, ervaren problemen met intimiteit en seksualiteit. Het ter sprake brengen van seksualiteit is voor veel patiënten en zorgverleners lastig. Als deze problemen al bespreekbaar worden is het uitvragen van problemen en het geven van informatie of advies niet voor iedere behandelaar eenvoudig.
De mate van aandacht en adviezen verschillen soms per behandelaar. Op de Mammapolikliniek van Isala Oncologisch centrum is dankzij een subsidie van Pink Ribbon, een methode ontwikkeld om seksualiteit structureel te bespreken en wordt informatie en advies op dit gebied beter op elkaar afgestemd.

Zorgverbeteringstraject

Het zorgverbeteringstraject bestond uit drie delen:

  1. Ontwikkelen van een vragenlijst voor het signaleren van problemen waarvan vrouwen last ondervinden tijdens of na de behandeling.
  2. Opstellen van een Isala richtlijn voor het behandelen van de gesignaleerde klachten. Deze richtlijn geeft aan bij welke klachten hulp en adviezen kunnen worden ingezet. Het gaat hierbij om bijvoorbeeld specifieke adviezen, medicatie of een verwijzing naar een gespecialiseerde hulpverlener.
  3. Behandelaars volgden een training om problemen bij seksualiteit beter te kunnen signaleren, bespreekbaar te maken en hulp en adviezen aan te bieden.

Door dit project wordt seksualiteit structureel en op meerdere momenten besproken. Hierdoor ervaren borstkankerpatiënten meer erkenning op dit gebied. Er zijn specifieke patiëntenfolders ontwikkeld over het ontstaan van veranderingen en wat je (als patiënt of partner) kunt doen bij eventuele problemen. Hierdoor kan problematiek of verergering daarvan worden voorkomen.

Ervaringen