Contact
  1. Verwijzen naar de POP-poli

Veel vrouwen gebruiken psychofarmaca zoals anti-depressiva, angstremmers, slaapmedicatie of anti-psychotica. Bij een (onverwachte) zwangerschap(swens) melden zij zich dan meestal bij de huisarts of psychiater. Pre-conceptioneel advies is hoe dan ook belangrijk. Hoe kunt u vrouwen doorverwijzen naar de POP-poli van Isala voor psychische begeleiding bij een zwangerschap(swens)?

Laagdrempelig contact

De (huis)arts kan in dat geval bellen met de psychiater en gynaecoloog van de POP-poli. Vaak is telefonisch overleg al voldoende. Soms is het wenselijk dat de patiënt op consult komt bij bijvoorbeeld polyfarmacie. Om haar te informeren over de zwangerschap, mogelijke risico’s en eventueel aanpassen van medicatie.

Niet zelf stoppen met medicatie

Het is belangrijk dat vrouwen nooit op eigen initiatief stoppen met medicatie bij een zwangerschap(swens). Plotseling stoppen, afbouwen of wisselen van medicatie kan namelijk onnodige ontregeling of spanning opleveren. Afbouwen of stoppen kan noodzakelijk zijn als bepaalde psychofarmaca gecontra-indiceerd zijn in de zwangerschap. Bij voorkeur gebeurt dit vóór conceptie.

Een patiënt kan door de 1e lijns verloskundige gecontroleerd worden als:

  • zij al langere tijd stabiel is op een enkele medicatie
  • deze medicatie veilig gebruikt kan worden tijdens zwangerschap en
  • er geen actuele problematiek is.

Route naar POP-poli

  • Intake van een zwangere vindt altijd in de 1e lijn plaats, waarbij een intacte zwangerschap wordt vastgesteld.
  • De verloskundige trieert en verwijst indien nodig naar 2e lijn.
  • Het 1e trimester moet zijn doorlopen, behalve bij acute problematiek.
  • Bij een primair 2e lijns indicatie, zoals een systeem- of chronische ziekte, vindt verwijzing meteen door de huisarts plaats.
  • Bij psychische problematiek wordt gekeken of de POP-poli geïndiceerd is. Er volgt dan een verwijzing naar de POP-poli en deze wordt getrieerd. Een zwangere kan dan meestal binnen 2-4 weken opgeroepen worden voor een intake door de verloskundige of gynaecoloog op de polikliniek in Isala.
  • Als er al hulpverlenende instanties betrokken zijn, kan deze zorg blijven. Er wordt opnieuw advies gegeven en een behandelplan opgesteld.
  • Als een patiënt bij een andere GGZ-instelling in behandeling is, kan het zijn dat wij alleen advies geven aan patiënt en behandelaar. Of wij bieden een behandeling aan samen met de reeds betrokken instelling.
  • Soms wordt een patiënt rechtstreeks naar de psychiater verwezen. Als zij bijvoorbeeld tijdens een vorige zwangerschap ook door diegene begeleid is. Of denk aan patiënten met een langdurig fertiliteitstraject.

Verwijsmoment

U kunt een patiënt op elk moment doorverwijzen naar de POP-poli. Maar een doorverwijzing naar Psychiatrie gebeurt pas bij een vitale en doorgaande zwangerschap oftewel na 12-14 weken. Uiteraard kan pas later in de zwangerschap een goed beeld hiervan ontstaan door bijvoorbeeld zorgmijding, een onvolledig verhaal of overmatig hulp vragen. Verwijs bij een vitale zwangerschap altijd zo spoedig mogelijk door.

Wachttijd

Er is een wachttijd voor de POP-poli. Vaak is het intakegesprek bij de verloskundige of gynaecoloog binnen twee weken. Maar de wachttijd voor Psychiatrie kan oplopen tot 6-8 weken. Graag bellen om spoed toe te lichten of de route te bespoedigen. Dat betekent dat verwijzing in het laatste trimester van de zwangerschap niet altijd meer aangenomen kan worden, omdat zorg dan niet meer voor de bevalling kan worden opgestart.

Bellen voor advies kan altijd, ongeacht zwangerschapsduur.

Indicaties met problematiek waarbij overdracht naar POP-poli altijd geïndiceerd is:

  • polyfarmacie (meerdere psychiatrische medicamenten)
  • Lithiumgebruik of overige antipsychotica
  • psychische of sociale problematiek, welke in de 1e lijn niet te begeleiden is
  • iedere patiënt waarbij de verloskundige zich niet (langer) veilig of bekwaam voelt om te begeleiden, ongeacht achtergrond patiënt.

Overige indicaties

Denk hierbij aan actuele problematiek (of zeer bepalend in voorgeschiedenis):

  • angst- en paniekstoornissen
  • stemmingsstoornissen zoals depressies en bipolaire stoornis
  • traumatisch ervaren baring, al dan niet gediagnosticeerd als PTSS of een belaste obstetrische voorgeschiedenis (zoals IUVD)
  • postnatale depressie of kraambedpsychose i.a.
  • persoonlijkheidsproblematiek of ontwikkelingsproblematiek (zoals ADHD en ASS)
  • verslavingsproblematiek; middelengebruik (behalve nicotine) actueel of recent in remissie
  • sociaal complexe situaties (huiselijk geweld, gezinsvoogdij, betrokkenheid van Jeugdzorg of Veilig Thuis, praktische problematiek op meerdere leefgebieden, prostitutie, relatieproblemen, verstandelijke beperking of tienerzwangerschap).

Indicaties waarbij verwijzing niet noodzakelijk is

  • Vrouwen die langere tijd stabiel zijn op medicatie (zoals SSRI) en geen actuele problematiek hebben, kunnen door de 1e lijns verloskundige begeleid worden. Over de bevalling, consult kinderarts postpartum en observatieduur zijn protocollaire afspraken gemaakt, die binnen het VSV Zwolle worden gehandhaafd.
  • Huisvesting en financiële problematiek kan soms op zichzelf staande problematiek zijn, waarbij andere instanties betrokken zijn. Ook dan is de POP-poli niet altijd nodig.

Protocol VSV

Binnen VSV Zwolle is een transmuraal protocol ontwikkeld met afspraken en richtlijnen voor zorg en behandeling aan zwangeren, die binnen het POP-protocol vallen. Ook de multidisciplinaire richtlijn SSRI-gebruik (van de LKPZ) is hierin opgenomen en stroomdiagrammen voor verschillende indicaties.

Casemanager

Iedere zwangere die haar verloskundige controles in Isala heeft, krijgt een casemanager toegewezen. Meestal is dat degene die de intake doet. De casemanager zorgt ervoor dat een zwangere wordt besproken op de zwangerenbespreking binnen het POP-protocol. Tijdens de zwangerschap is regelmatig overleg tussen verschillende disciplines. Wij streven naar een vast terugkoppelingsmoment naar de 1e lijn: rond 30-32 weken. Of vaker indien nodig. Andersom kan de 1e lijns verloskundige ook de casemanager laagdrempelig benaderen voor vragen.

Periodiek MDO

Iedere vier weken is er een MDO met het hele POP-team waarbij wij complexe psycho-sociale casus bespreken. Hierbij zijn zoveel mogelijk alle betrokken zorg- en hulpverleners aanwezig. Tijdens dit overleg verdelen we de taken, maken we afspraken en een beleidsplan.

De 1e lijns verloskundigen kunnen ook zelf een patiënt aanmelden voor bespreking. De patiënt wordt dan op de eerstvolgende vergadering besproken.

Contact

  • Gynaecologie
    Marieke Knol, Guus Vermeulen, Jeroen Dijkstra
    (038) 424 56 04
  • Verloskundigen 2e lijn
    Anne Grethe Buiting, Annegreet Petersen, Emily Holtmaat, Angelique Veldhuis, Linda de Boer en Rineke van den Brink
    (038) 424 56 04
  • Psychiatrie
    Elvera Damer, Inge Konings en Doete Terpstra
    (038) 424 54 44
  • Kindergeneeskunde
    Joris van Driel en Dorien Broekhuijsen
    (038) 424 50 50
  • Medisch maatschappelijk werk
    Sarah Heres, Joann van de Horst, Katharina Noorlander en Monique ter Avest
    (038) 424 54 44
  • Medische psychologie
    Rik Withaar
    (038) 424 52 86
  • Fysiotherapie
    Elly Daamen
    (038) 424 32 24
  • Klinische farmacie
    Peter ter Horst
    (038) 424 54 74
  • VSO
    Evelien Snoeijer en Desiree van der Wurff
    (038) 424 35 55