In de praktijk zien wij een toename van longontstekingen van virale oorsprong, maar ook een verheffing van het aantal atypische bacteriële verwekkers. Deze verheffing wordt ook landelijk waargenomen door het RIVM en de NIVEL Zorgregistraties Eerste Lijn.
Opvallend is dat veel van de patiënten kinderen en jongvolwassenen tussen de 5 en 24 jaar zijn.
Op dit moment worden vooral RSV, SARS-CoV-2 en rhinovirus gedetecteerd bij acute luchtweginfecties (huisartsenpeilstation surveillance en Infectieradar). Ook is in de Virologische weekstaten een duidelijke stijging te zien van het aantal patiënten met Mycoplasma pneumoniae. In de virologische weekstaten is geen extra informatie, zoals leeftijd, beschikbaar. De toename van het aantal longontstekingen bij kinderen wordt ook in andere landen in Europa gezien.
Diagnostiek naar LWI is meestal in de huisartsenpraktijk niet direct nodig, echter bij een niet opknappende LWI na start van empirische antibiotica is moleculaire (PCR) diagnostiek naar virale en atypische verwekkers geïndiceerd.
Dit kan door een nasofarynx/keeluitstrijk in te sturen met de aanvraag respiratoire virussen inclusief atypische verwekkers (let op! bij verdenking Legionella is een sputum nodig). De serologische luchtwegreeks is niet geschikt voor het aantonen van een verwekker van de pneumonie.
Bij het aantonen van atypische verwekkers is de empirisch gestarte antibiotica veelal niet adequaat en dient men te switchen naar een passend middel, zie hiervoor NHG-standaard acuut hoesten onderdeel “gecompliceerde LWI” in het hoofdstuk Medicamenteuze behandeling (overleg eventueel met de arts-microbioloog). Bijvoorbeeld, bij het aantonen van Mycoplasma pneumoniae dient u bij volwassenen en kinderen >9 jaar te switchen naar een kuur doxycycline gedurende 14 dagen en bij kinderen jonger dan 9 jaar naar azitromycine gedurende 5 dagen.
Met vriendelijke groet en namens de vakgroep,
Claudy Oliveira dos Santos Arts-microbioloog