Uroloog Bart Witte heeft een ZonMw-subsidie toegekend gekregen voor de RELIEF studie: onderzoek naar de katheterduur bij mannen die niet meer spontaan kunnen plassen. Met de subsidie willen Bart en zijn projectteam onderzoeken of een korte katheterduur hetzelfde effect heeft als een lange. Dit zou een hogere kwaliteit van leven betekenen voor patiënten, plus een kostenbesparing in de zorg.
Uroloog Bart Witte: 'Wij vermoeden dat de kans op spontaan plassen na een katheterduur van 3 dagen minstens zo goed is als na 14 dagen.'
In Nederland krijgen jaarlijks ongeveer 40.000 mannen te maken met acute urineretentie, waardoor zij niet meer spontaan kunnen plassen. In de meeste gevallen is een vergrote prostaat de oorzaak. Deze zeer pijnlijke aandoening wordt meestal behandeld met medicatie om de blaasuitgang te ontspannen en het inbrengen van een blaaskatheter.
Kennishiaat
De duur van het kathetergebruik varieert sterk per ziekenhuis: van 6 tot wel 24 dagen. Dit kwam naar voren uit een onderzoek naar praktijkvariatie onder 11 Nederlandse ziekenhuizen, uitgevoerd door Nadine van Merode, promovenda in Isala. ‘Er is echter geen bewijs dat een langere katheterduur leidt tot een grotere kans op spontaan plassen', aldus Bart.
Dit vormt een belangrijk kennishiaat volgens de Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU). Bart is als uroloog lid van de NVU-commissie die dit soort kennishiaten dicht. ‘Een langere katheterduur kan leiden tot vervelende bijwerkingen zoals blaasontsteking, bloed in de urine, blaaskrampen en pijn. Dit is onaangenaam voor de patiënt, maar leidt ook tot extra zorgbehoefte en hogere kosten. Mogelijk is dit onnodig. Wij vermoeden dat de kans op spontaan plassen na een katheterduur van 3 dagen minstens zo goed is als na 14 dagen.'
Bijzondere toekenning
Om dit te onderzoeken heeft hij subsidie aangevraagd bij DoelmatigheidsOnderzoek 2025 van Zorgonderzoek Nederland Medische Wetenschappen (ZonMw). Jaarlijks worden veel subsidieaanvragen ingediend, waarvan slechts een klein deel de subsidie krijgt toegekend. Doorgaans zijn academische ziekenhuizen de gelukkigen.
Tot grote vreugde van Bart en zijn team ontvingen zij onlangs het goede nieuws dat de RELIEF studie naar katheterduur bij acute urineretentie een omvangrijke subsidie krijgt. ‘Dat is dus best bijzonder. Het is mede te danken aan het excellentenprogramma van Isala, waardoor ik tijd kon vrijmaken voor de voorbereiding en de aanvraag van de subsidie.’ Binnen het excellentenprogramma van Isala krijgen specialisten en verpleegkundigen de kans om hun wetenschappelijke ambities te realiseren.
Grote potentiële besparing
Met de subsidie kan de RELIEF studie van start gaan. Bart legt uit: ‘We gaan een katheterduur van 3 dagen vergelijken met 14 dagen. Als blijkt dat een korte katheterduur net zo effectief is als een lange, dan kunnen we dus dezelfde resultaten behalen met minder middelen. Daarnaast hopen we op minder variatie in de praktijk, wat betekent dat meer ziekenhuizen een uniforme aanpak hanteren. De potentiële kostenbesparing is meer dan 16 miljoen euro per jaar als 75% van de ziekenhuizen overstapt op een kortere katheterduur. Aangezien de helft van de patiënten de huisarts bezoekt, kan dit onderzoek ook waardevol zijn voor de eerste lijn.’
Uiteindelijk draait het allemaal om het welzijn van de patiënt, benadrukt Bart. ‘Als uit het onderzoek blijkt dat een korte katheterduur voldoende is, dan zal dit leiden tot een hogere kwaliteit van leven voor de patiënt.’