Een Barrett-slokdarm is een aandoening van het onderste deel van de slokdarm waarbij het slijmvlies is veranderd. De afwijking is genoemd naar Norman Barrett, een Engelse arts die de aandoening voor het eerst heeft beschreven in 1953.
Een gezonde slokdarm is bedekt met wit, parelmoerig slijmvlies: het zogenaamde plaveiselcelepitheel. Bij een Barrett-slokdarm is dit witte slijmvlies vervangen door roze, zalmkleurige bekleding. Het is alsof het slijmvlies van de maag in de slokdarm omhoog is gegroeid.
Op deze pagina leest u hoe een Barrett-slokdarm ontstaat. Ook vindt u informatie over de klachten, behandeling en periodieke controles.
Hoe ontstaat een Barrett-slokdarm?
Een Barrett-slokdarm ontstaat door het terugstromen van maagzuur in de slokdarm, reflux genoemd. Reflux kan optreden als het afsluitmechanisme tussen de maag en slokdarm niet goed werkt, bijvoorbeeld door een breukje in het middenrif.
Reflux gaat vaak gepaard met zuurbranden: een brandend gevoel in de bovenbuik of achter het borstbeen. Ongeveer één op de tien mensen met langdurige refluxklachten ontwikkelt daadwerkelijk een Barrett-slokdarm. Het kan vele jaren duren voordat het zover is.
Het middenrif is een platte spier die de borstholte en buikholte van elkaar scheidt. In het middenrif bevindt zich een kleine opening waar de slokdarm in de maag overgaat. Als deze opening in het middenrif te wijd is, kan de maag in de borstholte omhoog schuiven. Er is dan sprake van een ‘breukje’ in het middenrif. Hierdoor is de afsluitfunctie tussen de maag en de slokdarm niet meer goed.
Medische begeleiding
Bij de medische begeleiding van patiënten met een Barrett-slokdarm zijn twee zaken van belang:
- behandeling van de refluxklachten;
- regelmatige controle van het Barrett-slijmvlies.
Behandeling van refluxklachten
Voor refluxklachten kunt u over het algemeen goed worden behandeld met medicijnen. Ook krijgt u leefregels voorgeschreven.
Medicijnen
Refluxklachten zijn goed te behandelen met medicijnen. Grofweg zijn er twee soorten:
- neutraliserende middelen;
Deze maken de maag minder zuur (bv. Rennies, Maalox). Deze middelen hebben direct effect. Dit effect houdt echter kort aan. Nadat het maagzuur is geneutraliseerd, maakt de maag extra zuur aan waardoor de klachten kunnen terugkeren. Deze medicijnen zijn geschikt om af en toe optredende klachten te behandelen en zijn minder geschikt voor langdurig en regelmatig gebruik. - zuurremmende middelen;
Deze remmen de productie van maagzuur (bv. Losec, Nexium, Pantozol, Prezal, Pariet, Zantac). Het effect van deze middelen houdt langer aan. Ze zijn dan ook geschikt voor de onderhoudsbehandeling van refluxklachten. De meeste patiënten met een Barrett-slokdarm hebben zo’n middel als dagelijkse medicatie.
Leefvoorschriften
Er zijn verschillende leefvoorschriften die uw refluxklachten kunnen verminderen.
- De meeste irritatie van de slokdarm door reflux treedt ’s nachts op. Door het hoofdeinde van uw bed op te hogen met klossen (ongeveer 10 tot 20 cm) loopt maagzuur minder makkelijk terug. Het is raadzaam om de eerste uren na een maaltijd niet plat te gaan liggen.
- Alcohol, nicotine (roken) en cafeïne (koffie) verminderen de afsluitfunctie van de slokdarm en kunnen reflux uitlokken. Gebruik deze daarom niet of zo weinig mogelijk.
- Vermijd vetrijke maaltijden.
Regelmatige controle
Patiënten met een Barrett-slokdarm hebben een licht verhoogde kans op slokdarmkanker. Dit is een ernstige ziekte die doorgaans pas laat klachten geeft. Genezing is dan vaak niet meer mogelijk.
Als u uw slokdarm regelmatig laat controleren, kan slokdarmkanker in een vroeg stadium worden ontdekt. Dat vergroot dan de kans op genezing. Het is van belang te benadrukken dat slechts een kleine groep Barrett-patiënten daadwerkelijk slokdarmkanker ontwikkelt.
Wetenschappelijk onderzoek
In samenwerking met het Academisch Medisch Centrum in Amsterdam doet Isala veel wetenschappelijk onderzoek bij Barrett-patiënten. Het onderzoek richt zich op twee belangrijke aspecten:
- een betere controle van het Barrett-slijmvlies door middel van nieuwe endoscopische technieken en weefselonderzoek;
- nieuwe behandelingsvormen van dysplasie (abnormale groei van weefsels) en vroege vormen van slokdarmkanker.
Als u in Isala onder behandeling bent in verband met uw Barrett-slokdarm, heeft u grote kans dat u wordt benaderd om mee te werken aan dit wetenschappelijk onderzoek, bijvoorbeeld om toestemming te geven voor het nemen van extra biopten tijdens de gastroscopie.
Alleen met uw uitdrukkelijke toestemming wordt u bij wetenschappelijk onderzoek betrokken. Welke beslissing u ook neemt, het heeft geen gevolgen voor uw behandeling.
Gastroscopie
Omdat nog niet kan worden voorspeld welke patiënten slokdarmkanker ontwikkelen en welke niet, onderzoekt Isala regelmatig alle patiënten met een Barrett-slokdarm. Dit gebeurt door middel van een gastroscopie. Een gastroscopie is een onderzoek van de slokdarm, maag en de twaalfvingerige darm.
Een maag-, darm- en leverarts (MDL-arts) voert dit onderzoek uit met behulp van een endoscoop. Dat is een flexibele slang met een doorsnede van ruim een halve centimeter, met aan het uiteinde een kleine camera. Het beeld van de camera wordt op een monitor weergegeven. Het onderzoek duurt ongeveer 5 tot 10 minuten.
Dysplasie
Tijdens een gastroscopie zijn de afwijkende gebieden met dysplasie soms moeilijk te onderscheiden van het ‘normale’ Barrett-slijmvlies. Daarom neemt de MDL-arts op willekeurige plaatsen uit het slijmvlies kleine stukjes weefsel (biopten) weg om onder de microscoop te laten onderzoeken op dysplasie.
Dysplasie wordt gezien als een voorstadium van kanker. Er is onderscheid tussen laaggradige dysplasie en hooggradige dysplasie. Dit onderscheid geeft de mate van onrust in de cellen aan. Bij hooggradige dysplasie is er sprake van meer onrust dan bij laaggradige dysplasie.
Afhankelijk van de uitslag van het weefselonderzoek wordt het tijdstip voor uw volgende controle vastgesteld.
Contact
Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de afdeling Endoscopie van de polikliniek Maag-, darm- en leverziekten. U kunt vragen naar de Barrettverpleegkundige.
Endoscopie
088 624 33 20 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 10.30 uur)
In uw afspraakbevestiging staat op welke locatie u wordt verwacht. Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.
Voor extra informatie kijkt u op de website over Barrett slokdarm en behandelmethoden.