Contact
  1. Computer kijkt 24/7 mee bij beoordelen radiologiebeelden

Het is een drukke nachtdienst. Voor de vijftiende keer die nacht beoordeelt de radioloog een CT-scan. Deze keer van het hoofd van een vrouw die van haar fiets viel. Hoe blijf je scherp tijdens drukke diensten? ‘Daar gebruiken wij onder andere AI (Artificial Intelligence) voor’, vertellen radiologen Martijn Boomsma en Rogier van Dijk. ‘Het geeft ons en daarmee de patiënt meer zekerheid.’

Radiologen Martijn Boomsma en Rogier van Dijk

Hoe werkt AI

Sinds drie jaar werkt medische beeldvorming in Isala nauw samen met AIDOC, een bedrijf gespecialiseerd in AI. Rogier: ‘Zij richten zich vooral op prioritering van beeldvorming bij acute radiologie. In grote ziekenhuizen, bijvoorbeeld in Amerika, zijn er vaak lange lijsten met CT-scans die nog bekeken moeten worden. Dan is het belangrijk dat de radiologen als eerste de beelden zien van patiënten op de spoedeisende hulp (SEH) met afwijkingen die niet te lang kunnen wachten. Die toepassing gebruiken wij wel maar is voor Isala minder van belang omdat wij meestal alle CT-scans die op de Spoedeisende hulp gemaakt worden binnen een uur beoordelen. Toch hadden wij wel interesse om samen te werken, toen die vraag kwam.’

Het systeem werkt als volgt. Als iemand met bijvoorbeeld een hoofdwond binnenkomt op de SEH, wordt er vaak een CT-scan gemaakt om bloedingen of fracturen uit te sluiten. Martijn: ‘De beelden zijn direct zichtbaar voor ons, zodat wij ze kunnen beoordelen. Daarnaast worden ze direct (geanonimiseerd) naar AIDOC gestuurd. Binnen 10 minuten nadat ik alle beelden binnen heb, krijg ik ook vanuit AIDOC een melding in mijn scherm. Als de AI module een bloeding heeft geconstateerd, zie ik op het scherm waar die bloeding zit en weet ik dus waar ik moet kijken. Ook krijgen wij een melding wanneer de computer geen afwijkingen heeft gezien. Natuurlijk check je het zelf altijd nog een keer. Je wilt honderd procent zeker zijn.’

Sneller

Het kost veel tijd en onderzoek om een AI-programma “perfect” te laten lopen binnen je eigen ziekenhuis. Martijn: ‘Eén van de problemen in het begin was dat het te lang duurde voordat wij de AI-beelden weer binnenkregen, soms wel meer dan 30 minuten nadat de scan gemaakt was. Dat moest sneller. Ook kregen wij eerst geen melding als er geen afwijkingen waren gevonden. Maar hoe weet je dan zeker dat de computer wel heeft gekeken? Ook dat is dus aangepast.’

Afwijkingen

Radiologie zet AI nu in bij mogelijke hersenbloedingen, nekwervelfracturen en longembolieën. Rogier: ‘Grote bloedingen in de hersenen of fracturen aan de nekwervels ziet iedereen. De kleine bloedingen of scheurtjes waar patiënten mogelijk wel last van gaan hebben, pikt de computer eruit. Dat is zeker tijdens de beoordeling van de CT-beelden in de nachtelijke uren een echte meerwaarde. AI houdt ons scherp. Tijdens ons onderzoek naar de inzet van AI hebben wij de computer onder andere 2500 nekscans laten beoordelen. Op een deel van die scans waren fracturen te zien. De computer haalde ze er bijna allemaal uit, maar zag uiteindelijk ook fracturen die de artsen die destijds de scan beoordeelden niet hadden gezien. Dat ging vrijwel altijd om hele kleine scheurtjes waar de patiënt hoogstwaarschijnlijk nooit last van heeft gehad. De afwijkingen die de computer niet gevonden had, bleken geen fracturen te zijn maar verplaatsingen van de wervels.’

Longembolie

De kleine longembolieën haalt het programma er ook vaak uit, vertelt Martijn. ‘AI gaan wij daarom ook in zetten bij alle contrastscans van de longen. Oncologiepatiënten bijvoorbeeld hebben een groter risico op het ontwikkelen van longembolieën. Wanneer je een longscan maakt om te beoordelen hoe het gaat met de tumoren, ligt daar je focus. Als de computer dan een mogelijk longembolie laat zien, is dat alleen maar winst en nog betere zorg.’

Prioriteit

AI helpt de radiologen ook bij drukke diensten. Martijn: ‘Als de dienst druk is en wij verschillende scans van verschillende locaties tegelijk binnenkrijgen, vraagt dat om honderd procent aandacht. AI helpt ons om sneller en adequaat te kunnen reageren.’

Eindverantwoordelijkheid

Maar zijn het dan computers die de zorg volledig gaan overnemen? ‘Nee, dat gaat niet gebeuren’, antwoorden Martijn en Rogier. ‘Een computer kan geen eindverantwoordelijkheid nemen, dat blijft altijd de dokter doen. AI helpt ons om ons werk beter te doen. Uit alle onderzoeken blijkt dat radiologen en AI het samen beter doen dan beide apart. Nu het steeds drukker wordt in de zorg, ook op de SEH, is die extra paar ogen een must. AI is een van de oplossingen om de toenemende zorgvraag verantwoord het hoofd te bieden.’