Na een botbreuk krijgt u vaak een gipsverband. Het gipsverband houdt de botdelen op hun plek. Het bot kan dan weer netjes aan elkaar groeien. In deze folder leest u welke soorten gipsverband er zijn en wat u wel en wat u niet mag doen als u gips heeft.
Wat is een botbreuk?
Een botbreuk (fractuur) kan groot of klein zijn. Het kan een klein scheurtje in het bot zijn, maar botten kunnen ook compleet verschoven of verbrijzeld zijn. Een botbreuk kan ook door een gewricht heen lopen.
Wanneer is er gips nodig?
We leggen gipsverband vooral aan bij botbreuken waarbij de botdelen (bijna) niet zijn verschoven. Het gipsverband houdt de botdelen dan op de plek. Hierdoor kan het bot weer netjes aan elkaar groeien.
Bij sommige botbreuken is helemaal geen gips nodig. Deze breuken genezen vanzelf. Dit gebeurt bijvoorbeeld bij een breuk van het sleutelbeen.
Welke soorten gips zijn er?
Spalk
Als een gipsverband nodig is, krijgt u meestal eerst een spalk. Een spalk bestaat uit gips dat aan één kant open is. Als er dan een zwelling ontstaat, gaat het gips niet knellen.
U kunt ook een spalk krijgen na een operatie aan uw voet of been. Met deze spalk kunt u dan bewegen terwijl de spalk steun geeft.
Circulair gips (gips rondom gesloten)
Als de zwelling weg is, krijgt u circulair gips. Dit gebeurt meestal na ongeveer een week. Bij sommige breuken in de voet of enkel is loopgips mogelijk.
Gips dat rondom wordt aangelegd, is bijna altijd van kunststof. Dit gips is lichter en sterker. Het is daardoor makkelijker om mee te lopen.
Vliegen met circulair gips
Een internationale regel is dat vliegen met circulair gips verboden is. Dit heeft te maken met drukverschillen in de cabine. Tijdens het vliegen kunnen handen en voeten wat opzwellen door vochtophoping. Hierdoor kan het gips mogelijk (te) strak gaan zitten. Wilt u toch vliegen? Overleg dit dan met uw vliegmaatschappij en uw arts. In de gipskamer kunnen we samen kijken of er een mogelijkheid is dat u toch kunt vliegen.
Over dit onderwerp is meer informatie beschikbaar. U vindt deze informatie onderaan deze folder op onze website, onder het kopje ‘Gerelateerde folders’.
Zwemgips
Er bestaat gips dat nat mag worden en snel droogt. Dit noemen we zwemgips. De chirurg en gipsverbandmeester kunnen beoordelen of zwemgips bij u mogelijk is.
Regels
- Gipsverband van gips is pas na 24 uur helemaal hard. Gipsverband van kunststof is na 20 minuten al hard.
- Draag geen sieraden om uw hand en arm. Bij een zwelling zijn ringen moeilijk te verwijderen.
- U kunt problemen met de doorbloeding en zwelling voorkomen door:
het dragen van een mitella;
het hoog leggen van uw arm;
het oefenen met uw vingers. - Houd uw gips droog. Gips kan anders zacht worden. Ook gipsverband van kunststof mag niet te nat worden. Er zijn speciale douchehoezen verkrijgbaar, die het gips en uw huid tijdens het douchen beschermen. U kunt een hoes kopen bij de meeste apotheken. Of telefonisch bestellen bij de firma Lomed, telefoonnummer 088 0 900 300.
Mocht uw gips per ongeluk toch een beetje nat worden, probeer het dan met een föhn te drogen. Bel de gipskamer als dit niet genoeg helpt. -
Blijf bij warm weer in de schaduw en zoek verkoeling.
Blijf in beweging
Hoog houden
Houd uw ingegipste arm of been de eerste week hoog (zie afbeelding 1 en 2).
Afbeelding 2
Arm
Oefeningen bij een ingegipst arm:
- Strek uw vingers ieder uur meerdere keren helemaal en maak een vuist.
- Bij een gipsverband tot aan uw elleboog: breng uw arm meerdere keren per dag op schouderhoogte. Buig en strek uw elleboog (zie afbeelding 3).
- Bij een gipsverband tot aan de schouder: breng uw arm meerdere keren op schouderhoogte en draai rondjes met uw arm.
Afbeelding 3
Been
Oefeningen bij een ingegipst been:
- Bij een gipsverband rond het bovenbeen: strek uw been meerdere keren per dag voor u uit (zie afbeelding 4).
- Bij een gipsverband rond het onderbeen: buig uw knie en heup meerdere keren per dag en beweeg uw tenen (zie afbeelding 5).
Afbeelding 4
Afbeelding 5
Wanneer belt u het ziekenhuis?
Bel naar het ziekenhuis als u de volgende klachten krijgt:
- Sterke pijn die erger wordt. De pijn gaat niet weg als u anders gaat zitten of liggen.
- Als uw tenen of vingers sterk opzwellen en / of blauw of wit verkleuren.
- Doofheidsgevoel van de vingers of tenen.
- Als er spullen verloren raken tussen uw gips- of kunststofverband en uw lichaam.
Hoe wordt gips verwijderd?
Het verwijderen van het gips gebeurt in de Gipskamer van Isala. De gipsmeester verwijdert het gips meestal met de gipszaag en soms met de gipsschaar. De gipszaag zaagt niet, maar trilt onder lichte druk door het gips heen. U hoeft niet bang te zijn dat de zaag uw huid of operatiewond raakt. Een dikke laag watten onder het gips voorkomt dit.
Gips verwijderen bij het (onder)been:
- Neem stevige schoenen mee als het gips van uw (onder)been wordt verwijderd. U mag vaak meteen weer lopen.
- Na het verwijderen van het gips, kan een lichte zwelling ontstaan. Deze zwelling kan in de loop van de dag nog iets erger worden. Dit is niet erg. De zwelling verdwijnt daarna weer langzaam. Vaak helpt het om uw been/arm niet teveel te belasten en hoger te leggen.
Contact
Heeft u nog vragen? Dan kunt u bellen met:
Gipskamer
088 624 53 15 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
088 624 50 00 (bij spoed na 17.00 uur en in het weekend)
Wij verwachten u terug op:
Datum Tijd Arts/afdeling Locatie