Amandelen verwijderen bij volwassenen Amandelen verwijderen bij volwassenen

Keel- en neusamandelen

Het lichaam bezit een uitgebreid systeem om infecties te bestrijden, het zogenaamde lymfkliersysteem. De overgang van mond en neus naar de keel bevat, als een soort ring, veel van dit lymfklierweefsel. Het vangt zo veel mogelijk binnendringende ziekteverwekkers op en maakt deze onschadelijk. Dit lymfklierweefsel bevindt zich op drie plaatsen:

In de neus-keelholte

Dit is de ruimte achter de neus boven het zachte gehemelte. Het verdikte lymfklierweefsel in het dak van de neus-keelholte is de neusamandel (adenoïd). De neusamandel is met name bij jonge kinderen aanwezig. Vanaf het achtste levensjaar neemt de grootte af. Bij uitzondering kan zo’n neusamandel blijven bestaan op volwassen leeftijd.

In de keel

De keelamandelen (tonsillen) zijn zichtbaar als knobbels links en rechts achter in de keel. De huig, het aanhangsel van het zachte gehemelte, hangt midden tussen de keelamandelen.

Achter op de tong

De tongamandel gaat aan de zijkanten van de tong over in de keelamandelen. De tongamandel geeft zelden klachten.

Afweerfunctie

Een eventuele verwijdering van de amandelen heeft geen merkbaar gevolg bij het bestrijden van infecties. De amandelen vormen slechts een klein deel van het totale lymfkliersysteem van het gehele lichaam. Bovendien bevindt zich in de mond-keelholte ook lymfklierweefsel in het slijmvlies van het zachte gehemelte en de zij- en achterwand van de keel. Hierdoor blijft er na verwijdering van de amandelen nog voldoende afweerfunctie over.

Klachten en behandeling

Als u op volwassen leeftijd nog een neusamandel heeft, kunnen klachten optreden, zoals:

• een verstopte neus;
• door de neus praten;
• herhaalde perioden met verkoudheden;
• open mondademhaling;
• snurken.

Acute ontsteking keelamandelen

Bij een acute ontsteking van de keelamandelen bestaan de klachten in het algemeen uit een korte periode van keelpijn met slikklachten, koorts en algehele malaise. Na de derde dag daalt de temperatuur meestal, waarbij ook de andere klachten langzaam verdwijnen. Dergelijke perioden kunnen zich meerdere keren per jaar voordoen.

Chronische ontsteking keelamandelen

De amandelen kunnen ook chronisch in meer of minder ontstoken toestand verkeren. In het laatste geval kunnen klachten optreden van moeheid, lusteloosheid, snurken, matige eetlust en slechte adem. Als amandelen ontstoken raken, zwellen ze op. Hierbij kunnen ook lymfklieren in de hals zwellen en pijnlijk zijn.

Bij uitzondering breidt de ontsteking van de keelamandel zich uit tot in het omliggende weefsel, waarin zich dan etter ophoopt (peritonsillair abces). Hierbij is slikken nauwelijks mogelijk en is er veel slijmvorming. Ook is de mond moeilijk te openen, zijn de lymfklieren in de hals gezwollen en is vaak sprake van hoge koorts.

Wanneer keelamandelen verwijderen?

De beslissing om de amandelen te verwijderen, is afhankelijk van de ernst van de klachten. Ook speelt hierbij een rol hoe vaak de klachten optreden. Soms kan het verstandig zijn om de amandelen weg te nemen. Bijvoorbeeld als het onvoldoende lukt om de klachten met medicijnen (pijnstillers en/of antibiotica) te bestrijden. Of als er te vaak medicijnen moeten worden gebruikt. Soms zal meteen ook de neusamandel (als deze nog aanwezig) worden verwijderd.

Voor de operatie

Preoperatief onderzoek

Voor de operatie heeft u een afspraak op de afdeling Preoperatief onderzoek. Om u goed voor te bereiden op de operatie vult u een vragenlijst in en heeft u een gesprek met de apothekersassistente (als u medicijnen gebruikt), de anesthesioloog en de verpleegkundige. U spreekt hen alle drie apart. De anesthesioloog geeft u uitleg over de vorm van anesthesie die tijdens de operatie gebruikt wordt. Ook krijgt u uitleg over de pijnbestrijding. De totale afspraak duurt ongeveer een uur.

Bloedverdunners

• Een normale bloedstolling na de operatie is van groot belang. Daarom mag u de week vóór de operatie geen bloedverdunnende middelen gebruiken. Deze middelen zorgen ervoor dat het bloed minder goed of in het geheel niet stolt. Hierbij gaat het met name om pijnstillers die acetylsalicylzuur bevatten (zoals aspirine, acetosal en ascal), maar ook om ibuprofen en diclofenac.
• Bent u onder controle van de trombosedienst (en gebruikt u dus antistolling)? Meld dit dan aan de behandelend KNO-arts. Geef ook aan hem door als in uw familie aangeboren bloedstollingsstoornissen voorkomen.

Opname

Een verpleegkundige haalt u op uit de wachtkamer van het Behandelcentrum voor een opnamegesprek. Tijdens het opnamegesprek bespreekt zij een aantal zaken met u, zoals medicijngebruik en wie uw contactpersoon is. Daarna mag u opnieuw plaatsnemen in de wachtkamer.

Vlak voor de operatie wordt u opgeroepen en naar de omkleedruimte gebracht. U krijgt speciale operatiekleding van het ziekenhuis aan. U doet uw sieraden af en uw eventuele gebitsprothese uit. Ook verwijdert u uw nagellak en make-up. De verpleegkundige brengt u daarna naar de operatiekamer.

Operatie

Het verwijderen van de keelamandelen bij kinderen heet ‘amandelknippen’. Hierbij worden met een speciaal instrument de keelamandelen in één beweging als het ware losgewoeld van de onderlaag. Bij volwassenen (en kinderen ouder dan 10 jaar) worden de amandelen meestal verwijderd door ze stapsgewijs los te maken, ook wel pellen genoemd. Dit is nodig omdat de keelamandelen bij ouderen veel vaster zitten aan de onderliggende weefsellaag. De ingreep vindt plaats onder volledige verdoving (narcose).

Na de operatie

Naar huis

Uw operatie gebeurt in dagbehandeling. Dit betekent dat u dezelfde dag nog naar huis mag, tenzij het nodig is om een nacht in het ziekenhuis te blijven.
Wij raden aan om de eerste nacht na de operatie niet alleen thuis te zijn.

Meer informatie

In de folder 'Naar huis na het verwijderen van amandelen bij volwassenen' leest u informatie over adviezen voor thuis. Of bezoek de website van de Nederlandse Vereniging voor Keel-, Neus- en Oorheelkunde.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met:

Keel-, neus- en oorheelkunde

088 624 23 84 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
088 624 50 00 (bij spoed na 17.00 uur en in het weekend)