Hoofdpijn bij kinderen Hoofdpijn bij kinderen

Behandeling en tips om hoofdpijn te verminderen

Soorten hoofdpijn

De meest voorkomende vormen van hoofdpijn bij kinderen zijn:

• migraine
• spanningshoofdpijn
• chronische dagelijkse hoofdpijn
• medicatieovergebruikshoofdpijn

Wat is migraine?

Bij migraine krijgt uw kind regelmatig terugkerende aanvallen van hele erge hoofdpijn. Uw kind heeft dan vaak last van:

• misselijkheid
• overgeven
• bleek zien
• niet tegen licht, geluid en/of geuren kunnen
• hoofdpijn, die erger wordt door lichamelijke activiteit
• neurologische problemen zoals: verwardheid, zwakke spieren, tintelingen in arm of been, moeite met praten en oorsuizen.

Het kan zijn dat uw kind of uzelf een aanval van migraine voelt of ziet aankomen. Uw kind is dan bijvoorbeeld lusteloos, gaapt steeds, is prikkelbaar, ziet bleek ziet of is duizelig. Soms zien kinderen voordat ze migraine krijgen een aura. Uw kind kan dan bijvoorbeeld opeens niet meer goed zien of uw kind ziet lichtflitsen en/of sterretjes.

Wat is de oorzaak van migraine?

We weten nog niet precies wat migraine veroorzaakt. Er zijn wel verschillende ideeën over wat de oorzaak zou kunnen zijn. Waarschijnlijk speelt aanleg een rol. Zo zien we vaak dat migraine ook bij familieleden voorkomt. We denken dat de bloedvaten in het hoofd van belang zijn en waarschijnlijk spelen neurotransmitters (stofjes die hersencellen aan elkaar doorgeven) ook een rol.

Wat is spanningshoofdpijn?

Hoofdpijn bij kinderen die niet typisch past bij migraine, is meestal spanningshoofdpijn. Dit is vaak een zeurende hoofdpijn, die wat langer duurt. Soms kan uw kind daarbij niet goed tegen licht en geluid.

Wat is de oorzaak van spanningshoofdpijn?

De oorzaak is niet helemaal duidelijk. Lang werd gedacht dat spanningshoofdpijn kwam door gespannen spieren in de nek en schouders door psychische of lichamelijke problemen. Daarom heet het spanningshoofdpijn. Tegenwoordig twijfelen steeds meer mensen aan deze verklaring.

Wat is chronische dagelijkse hoofdpijn?

Dat is hoofdpijn (migraine of spanningshoofdpijn), waar je meer dan 3 maanden en meer dan 15 dagen per maand last van hebt.

Wat is de oorzaak van chronische dagelijkse hoofdpijn?

Middelenafhankelijke hoofdpijn of medicatieovergebruikshoofdpijn zijn belangrijke oorzaken van chronische dagelijkse hoofdpijn:

• Middelenafhankelijke hoofdpijn

Ontstaat door het teveel drinken van cafeïne houdende dranken zoals cola, koffie, ice tea of energiedrankjes. Dit kan leiden tot hoofdpijn. Het regelmatig gebruik van 200 mg cafeïne kan bij volwassenen met een gevoeligheid hiervoor, hoofdpijn veroorzaken. Bij kinderen veroorzaken kleinere hoeveelheden waarschijnlijk al hoofdpijn. Zo zit in een kop thee 30 tot 40 mg cafeïne en in een kop koffie 80 tot 150 mg. In een glas cola en een glas ice tea zit 15 mg cafeïne en in een blikje energiedrank 80 mg.

Het plotseling stoppen met cafeïne kan ook leiden tot hoofdpijn. Het is dus verstandig om langzaam het drinken van cafeïne houdende dranken te stoppen. Neem er bijvoorbeeld 2 weken de tijd voor.

• Medicatieovergebruikshoofdpijn

Als je langere tijd vaker dan 2 dagen per week pijnstillers tegen hoofdpijn slikt, kan je last krijgen van medicatieovergebruikshoofdpijn. Het is verstandig het gebruik van medicijnen te verminderen tot maximaal 2 dagen per week. Het kan gebeuren dat de hoofdpijn dan eerst erger wordt. Maar meestal is de hoofdpijn na 1 tot 2 weken afgenomen. Daarnaast kan het 2 tot 3 maanden duren voor de hoofdpijn verdwenen is. Gebruik dus minimaal 2 maanden geen pijnstillers of maximaal 2 keer per week.

Wat kunt u tegen migraine doen?

Er zijn medicijnen om migraine te behandelen en om het te voorkomen. Maar naast behandeling met medicijnen, is behandeling zonder medicijnen ook mogelijk. Denk aan leefregels, die wij verderop in deze folder uitleggen.

Welke medicijnen?

Paracetamol, NSAID (diclofenac, ibuprofen of naproxen) of een combinatie van beide

Vaak adviseren wij ook een medicijn tegen misselijkheid in te nemen (ondansetron). Als genoemde medicijnen niet voldoende werken, helpt een anti migrainemiddel (sumatriptan of rizatriptan) soms ook. Dat hangt af van iemands leeftijd.

Soms bloeddrukverlagende medicijnen

Als kinderen ouder dan 8 jaar heel vaak last hebben van migraine (meer dan 2 keer per maand) en dit beïnvloedt sterk hun dagelijks leven, kan overwogen worden om élke dag medicijnen in te nemen. Dit kunnen bijvoorbeeld bloeddrukverlagende medicijnen of medicijnen tegen epilepsie zijn. Maar het is niet bewezen dat deze medicijnen bij kinderen werken. Daarom schrijven we ze alleen voor als álle andere behandelingen niet helpen. Na 6 tot 8 weken kan worden gekeken of de medicijnen werken. Als dat zo is, worden ze na 6 maanden langzaam gestopt, tot ze helemaal niet meer nodig zijn.

Mogelijke bijwerkingen van medicijnen

Leefregels

Het aanpassen van de leefstijl, kan helpen bij het verminderen van verschillende soorten hoofdpijn. De hoofdpijn kan hiermee soms niet helemaal voorkomen worden, maar wel duidelijk verminderen.

Tips voor eten en drinken

• Eet regelmatig en gezond
• Ontbijt elke dag
• Drink voldoende; 1 tot 2 liter per dag
• Drink geen cafeïne houdende dranken zoals: koffie, thee, cola, ice tea of energiedrankjes
• Drink of eet geen light producten met de zoetstof aspartaam
• Drink geen Cup-a-soup; in deze laatste 2 producten zitten smaakversterkers.

Slaaptips voor kinderen

• Bepaal hoeveel slaap uw kind nodig heeft. Hoeveel slaapt uw kind bijvoorbeeld in de vakantie of in het weekend zonder een wekker? Het aantal uren dat uw kind dan slaapt én het patroon waarin uw kind slaapt, laten goed zien hoeveel slaap uw kind nodig heeft.
• Zorg voor een regelmatig slaapritme. Laat uw kind in het weekend niet meer dan 1 tot 1,5 uur langer slapen dan doordeweeks.
• Is uw kind wakker? Doe dan gelijk de gordijnen open.
• Laat uw kind na het avondeten geen drankjes met cafeïne drinken.
• Laat uw kind niet sporten, studeren, gamen enzovoort 1 uur (liefst 2 uur), voordat hij gaat slapen.
• Laat uw kind uiterlijk 1 uur voor het slapen, niet meer achter een (beeld)scherm.
• Laat de lampen in de avond minder fel branden.
• Zorg voor voldoende lichaamsbeweging; minimaal 30 minuten per dag.

Tips voor beeldschermgebruik

• Laat uw kind niet langer dan 2 uur per dag op een beeldscherm (buiten schooltijd om).
• Geen tv en/of mobiele telefoon op de slaapkamer.
• Zorg voor evenwicht in inspanning (bijvoorbeeld school) en ontspanning.

Tips voor medicijngebruik

• Gebruik maximaal 2 dagen per week medicijnen tegen de hoofdpijn.
• Besef dat het verminderen van hoofdpijn tijd nodig heeft; een paar weken tot een paar maanden. Maar de hoofdpijn kan ook blijven bestaan. De helft van de kinderen met hoofdpijn houdt helaas ook op latere leeftijd regelmatig last van hoofdpijn.

Welke andere behandelingen zijn mogelijk?

Voor veel kinderen geldt dat een behandeling zonder medicijnen de hoofdpijn vermindert. Soms helpt een behandeling zonder medicijnen al voldoende om de hoofdpijnklachten onder controle te krijgen.

De volgende behandelingen kunnen worden gecombineerd met een behandeling met medicijnen:

Cognitieve gedragstherapie

Deze vorm van therapie gaat ervan uit dat gedachten, gevoelens en gedrag met elkaar verbonden zijn. Negatieve gedachten kunnen iemands gevoelens en gedrag negatief beïnvloeden. Sommige kinderen voelen zich minderwaardig als ze vaak hoofdpijn hebben of maken zich bijvoorbeeld zorgen dat ze door de hoofdpijn minder goed mee kunnen komen op school. Dit soort negatieve gedachten kan hoofdpijn veroorzaken en versterken. Bij cognitieve gedragstherapie ligt de nadruk op het aanleren van meer positieve gedachten.

Begeleiding door een psycholoog

Je geestelijk goed voelen draagt bij aan vermindering van hoofdpijn. Een psycholoog kan samen met uw kind kijken hoe uw kind voldoende evenwicht kan vinden in inspanning en ontspanning. Ook kan de psycholoog uw kind begeleiden bij leefregels.

Fysiotherapie

Lichaamshouding en spierspanning kunnen leiden tot migraine en spanningshoofdpijn. Een fysiotherapeut kan uw kind een betere lichaamshouding aanleren. Ook kan de fysiotherapeut uw kind helpen een goed evenwicht te vinden tussen in- en ontspanning.

Hypnotherapie

Lichaam en geest werken samen en beïnvloeden elkaar. Bij hypnotherapie wordt iemand in een diepe ontspanning en sterke concentratie gebracht. Diegene vergeet de buitenwereld en richt zich meer op z’n innerlijke wereld. Deze toestand heet ‘trance’ en lijkt op een dagdroom. In deze ontspannen en geconcentreerde toestand kan uw kind ongewenste gedachten of gevoelens naar de achtergrond schuiven en vervangen door positieve ideeën. Hypnose gebruikt iemands innerlijke kracht om te zorgen voor veranderingen in het lichaam.

Hoofdpijnpolikliniek

Isala heeft een Hoofdpijnpolikliniek voor kinderen. Als uw kind is doorverwezen, ontvangt u eerst een uitgebreide vragenlijst over de hoofdpijnklachten. De vragenlijst wordt besproken tijdens de eerste afspraak. Ook krijgt uw kind dan een lichamelijk onderzoek. Meestal is extra onderzoek vervolgens niet (meer) nodig. Samen met u en uw kind bespreken we welke behandeling(en) voor uw kind geschikt is.

Meer informatie

Wilt u meer informatie? Neem dan ook eens een kijkje op:

• Interview met Rosa (19 jaar) 'Ik weet niet hoe ik ben zonder hoofdpijn'
• Interview met Jolita Bekhof (kinderarts van Isala) 'Migraine bij jonge kinderen vaak onderbehandeld'
• Interview met Jolita Bekhof 'Neem kinderen met hoofdpijn serieus'
• Leer de alarmsignalen van de verschillende hoofdpijnen herkennen
• Hoofdpijnnet: vereniging voor mensen met alle vormen van hoofdpijn
• Hoofdpijnnet: alles over hoofdpijn bij kinderen
• Video van Klokhuis over hoofdpijn bij kinderen
• Video (Engelstalige animatiefilm) over hoe migraine ontstaat en wat je eraan kunt doen
• Podcast van KindBijDeDokter: 7 vragen, 7 antwoorden en 7 tips bij hoofdpijn
• www.headachereliefguide.com 

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met:

Kindergeneeskunde

088 624 50 50 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)