U krijgt binnenkort een bone conduction device (BCD); een in het bot verankerd hoortoestel. Hier leest u meer over een BCD, de operatie en hoe u zich kunt voorbereiden.
Over een BCD
De fabrikant Cochlear was de eerste fabrikant en 30 jaar lang de enige op de markt met een in het bot verankerd hoortoestel. De geregistreerde merknaam van dit hoortoestel is Baha® en deze afkorting van de merknaam staat voor ‘bone anchored hearing aid’. Deze merknaam is al die tijd eveneens als soortnaam gebruikt, echter sinds een paar jaar is er een tweede fabrikant op de markt gekomen met een in het bot verankerd hoortoestel, namelijk Oticon Medical met de Ponto®. Daarom is gekozen om in het algemeen te spreken over bone conduction devices (BCD).
Hoe werkt een BCD?
Het overbrengen van het geluid gebeurt via beengeleiding (dus door het schedelbot). Geluid wordt opgevangen door het BCD (1). Het geluid wordt versterkt en de trillingen worden overgebracht via het abutment (koppelstuk; 2) naar het implantaat (schroef; 3) in de schedel. Via beengeleiding bereiken de trillingen het binnenoor (slakkenhuis; 6) en niet meer via gehoorgang (4) en middenoor (5).
Afbeelding 1: Hoe werkt een BCD?Het uitwendige toestel (de BAHA of Ponto) vangt geluid op en versterkt dit. De trillingen worden via een implantaat (titaniumschroef), dat in het schedelbot is verankerd, naar het binnenoor geleid. Dit heet beengeleiding. De gehoorgang en het middenoor worden dus niet gebruikt voor de geleiding van het geluid.
Wanneer is een BCD geschikt?
De KNO-arts kan een BCD voorschrijven als een gewoon hoortoestel niet gedragen kan of mag worden. Dit is bijvoorbeeld het geval bij regelmatig terugkerende looporen en/of ontstekingen door afsluiting van de gehoorgang met het oorstukje van een gewoon hoortoestel. Sommige mensen zijn allergisch voor het materiaal van een oorstukje en krijgen daardoor eczeem in de gehoorgang, waardoor ze geen gewone hoortoestellen kunnen dragen. Ook voor patiënten met een aangeboren incomplete of soms een geheel afwezige gehoorgang kan een BCD een goede oplossing zijn. Ook kan het voor komen dat het gewone hoorapparaat het gehoorverlies niet meer kan overbruggen. Voorwaarde voor het plaatsen van een BCD is in al deze gevallen dat het binnenoor redelijk goed functioneert.
Onderzoek bij het Audiologisch centrum
In alle gevallen verwijst uw KNO-arts u eerst door naar het Audiologisch centrum in Zwolle. Het Audiologisch centrum onderzoekt of u in aanmerking komt voor een BCD. Hierbij zullen gedurende een proefperiode de verschillende types bij u getest worden.
Audiologisch centrum Pento
Oosterlaan 20
8011 GC in Zwolle
088 621 87 11
Op welke leeftijd is een BCD mogelijk?
Bij kinderen onder de 10 jaar wordt eerst alleen het titanium implantaat geplaatst. Drie maanden later wordt het abutment operatief geplaatst. Bij kinderen zijn dus meestal twee operaties nodig onder algehele verdoving. Na de tweede operatie kan het BCD vaak na een week gedragen worden.
Vanaf het tiende levensjaar worden meestal het implantaat en de abutment in één operatie geplaatst. Het BCD kan zes tot acht weken na de operatie worden aangemeten en gedragen. Deze tijd is nodig om het titaniumimplantaat goed te laten vastgroeien in het bot.
Voor volwassenen geldt dat de operatie zowel onder lokale verdoving, als onder algehele verdoving uitgevoerd kan worden. Dit hangt af van uw leeftijd, uw keuze of de medische indicatie van uw behandelend arts.
BCD bij baby’s
Een BCD kan ook al bij baby’s worden toegepast. Het BCD wordt dan door middel van een elastische softband om het hoofd gedragen. Doordat het BCD dan al op hele jonge leeftijd gedragen kan worden, loopt de taalontwikkeling van het kind zo min mogelijk achterstand op.
BCD bij eenzijdige binnenoordoofheid
Ook bij mensen met eenzijdige binnenoordoofheid, kan het dragen van een BCD aan de dove zijde een oplossing zijn. Het richting horen wordt hierdoor verbeterd en men is vaak veel minder vermoeid door de verbeterde ruimtelijke oriëntatie.
Voorwaarde voor plaatsing
Als er geen garantie bestaat voor een goede nazorg (door patiënt zelf, ouder/verzorger of partner) van de huid rondom het BCD, kan deze niet worden geplaatst. De overgangsplaats tussen implantaat en huid moet zeer goed worden schoongehouden, omdat een slechte hygiëne de belangrijkste oorzaak van huidreacties is. Huidreacties kunnen ervoor zorgen dat het BCD minder goed verdragen wordt en dat de hoorschroef kan worden afgestoten.
Verschillende soorten BCD’s
Er zijn meerdere typen geluidsprocessors, zowel qua sterkte als qua technologie. Een sterker of krachtiger toestel is nodig wanneer naast een niet goed functionerend middenoor ook de functie van het binnenoor achteruit gegaan is. Het Audiologisch centrum zal u daar in adviseren.
Compatibiliteit tussen Baha en Ponto – kunt u van systeem wisselen?
Belangrijk bij de keuze van een hooroplossing als een BCD is de stabiliteit van het implantaat en reacties van de huid op het implantaat. Zowel de firma Cochlear als de firma Oticon hebben recent een nieuw implantaat en abutment geïntroduceerd. Op het nieuwe abutment van Cochlear passen enkel de Cochlear BCD’s. Op de abutments van Oticon kunnen beide typen BCD’s geplaatst worden.
Het is daarom aan te raden niet alleen de keuze van de geluidsprocessor maar ook de keuze van het implantaat en abutment met uw behandelend KNO-arts te bespreken. In enkele gevallen zijn er medische gronden waarop uw KNO-arts besluit welk type implantaat u dient te krijgen.
Vóór de operatie
Let op
Vindt de ingreep, na overleg met uw arts, onder algehele narcose plaats? Leest u dan ook de informatie over Preoperatief onderzoek. Ook moet u dan nuchter zijn, dit betekent dat u niet mag eten en drinken. U ontvangt hier uitleg over tijdens Preoperatief onderzoek.
Vindt de ingreep plaats onder plaatselijke verdoving? Dan is een afspraak op de afdeling Preoperatief onderzoek niet nodig.
Preoperatief onderzoek
Voor de operatie heeft u een afspraak op de afdeling Preoperatief onderzoek. Om u goed voor te bereiden op de operatie vult u een vragenlijst in en heeft u een gesprek met de apothekersassistente (als u medicijnen gebruikt), de anesthesioloog en de verpleegkundige. U spreekt hen alle drie apart. De anesthesioloog geeft u uitleg over de vorm van anesthesie die tijdens de operatie gebruikt wordt. Ook krijgt u uitleg over de pijnbestrijding. De totale afspraak duurt ongeveer een uur.
Opname
Een verpleegkundige haalt u op uit de wachtkamer van het Behandelcentrum voor een opnamegesprek. Tijdens het opnamegesprek bespreekt zij een aantal zaken met u, zoals medicijngebruik en wie uw contactpersoon is. Daarna mag u opnieuw plaatsnemen in de wachtkamer.
Vlak voor de operatie wordt u opgeroepen en naar de omkleedruimte gebracht. U krijgt speciale operatiekleding van het ziekenhuis aan. U doet uw sieraden af en uw eventuele gebitsprothese uit. Ook verwijdert u uw nagellak en make-up. De verpleegkundige brengt u daarna naar de operatiekamer.
Operatie
Operatietechniek
Het BCD-systeem is opgebouwd uit drie onderdelen:
Afbeelding 2: De drie onderdelen van het BCD, van links naar rechts: het implantaat (titaniumschroef), het abutment (verbinding tussen implantaat en hoortoestel) en het hoortoestel (het BCD zelf).
Afbeelding 3: Het implantaat en abutment in het schedelbot achter het oor.
Afbeelding 4: De lengte van het implantaat is doorgaans 4 milimeter.Voordat de operatie kan beginnen, wordt eerst wat haar achter het oor weggeschoren en wordt de locatie van het implantaat bepaald. Na het steriel afdekken van het gebied achter het oor wordt een kleine snede gemaakt in de huid.
Vervolgens wordt het titanium implantaat geplaatst in het bot van de schedel. Hiervoor moet een klein gaatje worden geboord met een diepte van maximaal 4 mm.
Tot slot wordt er een smal gaasje met antibioticazalf om het abutment gedraaid. Dit geheel wordt tijdelijk afgedekt door een rond kunststof afschermkapje (healing cap) en u krijgt een hoofdverband.
Duur
De hele procedure duurt ongeveer 45 minuten.
Na de operatie
Naar huis
Uw operatie gebeurt in dagbehandeling. Dit betekent dat u dezelfde dag nog naar huis mag, tenzij het nodig is om een nacht in het ziekenhuis te blijven.
Wij raden aan om de eerste nacht na de operatie niet alleen thuis te zijn.
Meer informatie
In de folder 'Naar huis na het plaatsen van een gehoortoestel (BCD)' leest u meer informatie over adviezen voor thuis. Of bezoek de volgende websites:
Nederlandse Vereniging voor Keel-, Neus- en Oorheelkunde
Audiologisch centrum Pento
Fabrikant Cochlear
Fabrikant Oticon Medical
Vergoeding
Een BCD behandeling wordt door uw ziektekostenverzekering volledig vergoed aan Isala, inclusief de eenmalige aanschaf van het BCD. In deze aanschafprijs zit een garantie voor algemene reparatie door Cochlear of OticonMedical (het bedrijf dat het BCD levert). Voor beschadiging, verlies en diefstal dient u het BCD zelf te verzekeren.
Contact
Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met:
Keel-, neus- en oorheelkunde
088 624 23 84 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
088 624 50 00 (bij spoed na 17.00 uur en in het weekend)