Fysiotherapie na een gebroken rib (ribfractuur) Fysiotherapie na een gebroken rib (ribfractuur)

U kunt één of meerdere ribben gebroken hebben. Iedereen heeft twaalf ribben aan aan beide kanten van het lichaam. Deze botten vormen samen de borstkas of ribbenkast. De functie van de ribben is het beschermen van verschillende organen, zoals de longen en het hart. Het is goed te beseffen dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn in deze folder staat.

De breuk

Een ribfractuur kan ontstaan door een ongeval waarbij de borstkas met kracht wordt ingedrukt. Bijvoorbeeld door een verkeersongeval of een val op een harde ondergrond.

De verschijnselen van een ribfractuur

• Een fractuur van de ribben uit zich in een plotselinge (acute) en duidelijk aanwijsbare en voelbare pijn op een bepaalde plek.
• De pijn wordt heviger als u zich inspant en wanneer u lacht, hoest, niest of een andere houding aanneemt.
• De pijn neemt toe bij het ademhalen omdat de ribben meebewegen tijdens de ademhaling. Door deze pijn kunt u minder diep ademhalen en is er een kans op het ontwikkelen van een longontsteking. Daarom houden we goed in de gaten of de medicijnen tegen de pijn voldoende zijn, zodat u goed kunt doorzuchten en hoesten.
• U zult merken dat de hevigste pijn na enkele dagen al wat afneemt. De pijn kan wel lang duren, zelfs tot 6-12 weken na het ongeval, of soms zelfs nog langer.
  Bij een breuk kunnen scherpe botstukken schade geven aan de longen die erachter liggen. Hierdoor kan een klaplong of bloed in de long of borstholte ontstaan. Dit veroorzaakt flinke kortademigheid en veel pijn.

Klaplong

Een klaplong kan een probleem (complicatie) zijn bij een ribfractuur. Bij een klaplong is uw long voor een deel of helemaal ingeklapt. Er zit dan teveel lucht tussen de longvliezen en de long. Strak om de buitenkant van uw longen zitten longvliezen. Tussen deze vliezen zit een laagje vloeistof. Dat laagje zorgt ervoor dat uw longvliezen makkelijke ten opzichte van elkaar kunnen bewegen als u in- en uitademt. Door een verwonding, bijvoorbeeld door een ribfractuur, kan er lucht tussen uw longvliezen komen. Dan klapt uw long helemaal of voor een deel in. Dat komt omdat een long elastisch is, net als een ballon. Uw long kan dan zuurstof niet goed opnemen.
Een klaplong heet ook wel een pneumothorax. 

Afbeelding 1: illustratie van een klaplong

De verschijnselen van een klaplong kunnen zijn: scherpe pijn op de borst, kortademigheid, moeilijke ademhaling en droge prikkelhoest. Met onderzoeken kunnen we zien of u een klaplong heeft. Dit gebeurt aan de hand van een röntgenfoto en mogelijk een CT-scan.

Welke behandeling u krijgt, wordt bepaald door hoe ernstig de klaplong is.

De behandeling kan bestaan uit:

• rust en door het geven van zuurstof.
  Daarbij moet u regelmatig rechtop zitten, uit bed komen en als het kan lopen.
• bij een grotere klaplong wordt een drain ingebracht. Dat is een speciaal slangetje, in de borstholte. De drain zuigt het teveel aan lucht uit de ruimte tussen de twee longvliezen. De long neemt daardoor weer de normale vorm aan (ontplooit zich).

Breuk van het borstbeen

Naast de ribben kan ook het borstbeen (ook wel sternum genoemd) gebroken zijn. Dit komt vooral voor bij een val op het stuur zoals bij wielrennen en mountainbiken, maar ook bij auto-ongevallen waarbij iemand met het borstbeen tegen het stuur klapt. De pijn voelt u vooral op het borstbeen.

Oefeningen fysiotherapie

De fysiotherapeut heeft ademhalingsoefeningen met u doorgenomen. We noemen de oefeningen nog even.

Ademhalingsoefening

• Adem zo lang u kunt uit door de mond, met getuite lippen
• Adem daarna rustig en diep in door de neus, zo ver u kunt
• Houd de adem 3 seconden in
• En blaas weer rustig en lang uit door de mond, met getuite lippen
• Doe deze oefening 3 x achter elkaar

Hoesten

Na het doen van de ademhalingsoefeningen, is het belangrijk dat u probeert te hoesten. Ook als u geen hoestprikkel voelt opkomen. De fysiotherapeut heeft u een hoestkussentje gegeven.

• Door het kussen met beide armen vast te houden en tegen uw bovenlichaam aan de houden, kunt u tijdens het hoesten tegendruk geven op de pijnlijke plek van de gebroken ribben. Dit neemt niet alle pijn weg, maar geeft vaak wel enige verzachting.
• Probeer na het doen van de ademhalingsoefeningen enkele keren krachtig te hoesten. Zo merkt u of er slijm in de longen zit. Als u slijm hoort of voelt zitten, is het belangrijk dat u dit probeert op te hoesten. U kunt het daarna uitspugen of doorslikken.
• Door het doen van ademhalingsoefeningen en het ophoesten van slijm, kunt u de kans op complicaties als een longontsteking verkleinen.
• Probeert u daarom ieder uur deze oefeningen te herhalen.
• Als u te veel pijn voelt om de ademhalingsoefeningen en het hoesten te doen, geeft u dit dan aan bij de arts of de verpleging.

Zelf gaan bewegen (mobiliseren)

Voor een snel en goed herstel is het belangrijk om rust af te wisselen met bewegen. Wanneer u weer gaat bewegen, gebeurt dit op geleide van de pijn die u aangeeft onder begeleiding van de fysiotherapeut of de verpleegkundige. Op geleide van pijn wil zeggen dat u de oefening of beweging mag voelen, maar het mag geen pijn geven. De pijn mag er niet door toenemen.

Als u gaat bewegen, adviseren wij u zoveel mogelijk rechtop te zitten. Met deze houding bent u beter in staat goed door te ademen en op te hoesten.

Na ontslag

• Als u weer naar huis gaat, blijf dan de ademhalingsoefeningen doen op advies van de fysiotherapeut.
• Til of duw geen zware dingen. Daardoor komt er druk en kracht op de gebroken ribben te staan. Het kan uw herstel tegenhouden..
• Houd 6 tot 8 weken voldoende rust.

Contact

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen of wilt u meer weten, dan staat uw fysiotherapeut, verpleegkundige of arts die u behandelt u graag te woord. Het kan handig zijn om uw vragen van tevoren op papier te zetten. Ook kunt u telefonisch contact opnemen met de afdeling Fysiotherapie.

Zwolle en Meppel

Fysiotherapie
088 624 23 05 (bereikbaar op maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)