Isotretinoïne Isotretinoïne

Isotretinoïne wordt al vele jaren en door miljoenen patiënten overal ter wereld gebruikt. Het wordt door artsen gezien als één van de beste behandelingen van ernstige acne.

Isotretinoïne kan ernstige bijwerkingen hebben. Bespreek daarom altijd eerst de ernst van uw acne en de voor- en nadelen van isotretinoïne, met uw dermatoloog. Zo weet u hoe u isotretinoïne moet gebruiken en wat u kunt verwachten.

Behandeling

Wat is isotretoïne?

Isotretinoïne is afgeleid van vitamine A. Vitamine A heeft, in hoge hoeveelheden, een positieve uitwerking op ziekten, waarbij de verhoorning van de huid is verstoord. Het heeft een andere chemische samenstelling dan vitamine A en werkt beter dan vitamine A.

Wat doet isotretinoïne?

• Remt overvloedige talgvorming.
• Voorkomt dat talgklieren groter worden. Er komt minder talg vrij; de afvoerkanaaltjes van de talgklier raken niet verstopt. Zo komen er geen nieuwe puistjes of mee-eters meer bij.
• Zorgt ervoor dat mee-eters uw huid ‘loslaten’ en verdwijnen.
• Remt de ontstekingsreactie (en daarmee de roodheid).
• Zorgt ervoor dat de bacterie die de ontsteking veroorzaakt, langzaam maar zeker verdwijnt.

Hoe gebruik ik isotretinoïne?

• Het aantal voorgeschreven pillen isotretinoïne is afgestemd op uw situatie. Dit kan tijdens uw behandeling veranderen. Houd altijd de voorgeschreven hoeveelheden aan.
• Slik isotretinoïne één of twee keer per dag tijdens de maaltijd; volg het advies op van uw dermatoloog.
• Bent u vergeten te slikken? Slik de pillen dan zo snel mogelijk alsnog in. Is het bijna tijd voor uw volgende pillen? Sla dan de vergeten pillen over en ga verder met uw normale slikschema.
• Neem nooit een dubbele hoeveelheid pillen om het vergeten aantal in te halen.
• Bij twijfel overleg met uw dermatoloog.

Aandachtspunten voor vrouwen

• U krijgt niet meer isotretinoïne voorgeschreven dan voor de duur van één maand. Elke maand test uw arts namelijk eerst of u zwanger bent en bespreekt anticonceptiemogelijkheden en bijwerkingen met u.
• Zorg ervoor dat u het recept op tijd bij uw apotheek inlevert: binnen zeven dagen na de datum die op uw recept staat. Hierna neemt de apotheek uw recept niet meer in behandeling.

Belangrijk

• Slik geen isotretinoïne als u zwanger bent.
• Zorg er voor dat u niet zwanger wordt terwijl u isotretinoïne slikt. Ook niet binnen een maand nadat u bent gestopt met slikken.
• Er zijn ernstige geboorteafwijkingen gezien bij baby’s van vrouwen die isotretinoïne hebben gebruikt. Ongeacht de duur en hoeveelheid die ze tijdens zwangerschap hebben gebruikt. Er is een extreem groot risico dat uw baby misvormd wordt geboren, als u zwanger bent of zwanger wordt terwijl u isotretinoïne neemt. Ook is er een verhoogd risico dat u uw baby voortijdig verliest.
• Geef geen borstvoeding tijdens uw behandeling.
• Uw dermatoloog kan u vragen een formulier te lezen en te ondertekenen. Hiermee geeft u aan dat u begrijpt welke ernstige risico’s samenhangen met het gebruik van isotretinoïne.
• Uw dermatoloog schrijft pas isotretinoïne voor als uw zwangerschapstest negatief is. Negatief tijdens de eerste drie dagen van uw menstruatie.
• U krijgt één recept per maand.
• Tijdens uw behandeling krijgt u elke maand opnieuw een zwangerschapstest.
• Vijf weken na uw behandeling, volgt een laatste zwangerschapstest.
• Bespreek mogelijke anticonceptiemethoden (geboortebeperking) met uw huisarts.
• Minimaal één maand voor het begin van uw behandeling, tijdens uw behandeling en gedurende één maand na uw behandeling, dient u tegelijkertijd tenminste één en liever nog twee effectieve vormen van anticonceptie te gebruiken.
  Geen één anticonceptiemethode is 100% betrouwbaar. Gebruik daarom twee vormen van anticonceptie. Waarvan één voorkomt dat sperma in de baarmoeder terechtkomt, zoals een condoom.
• Gebruik ook anticonceptie als u niet maandelijks ongesteld wordt of als u niet seksueel actief bent. Tenzij uw arts vindt dat er goede redenen zijn om aan te nemen dat er geen risico op zwangerschap is.
• Stop onmiddellijk met isotretinoïne en waarschuw uw arts als:
  - u onveilig vrijt.
  - u over tijd bent met uw menstruatie
  - u zwanger wordt terwijl u isotretinoïne slikt
  - u zwanger wordt in de maand nadat u bent gestopt met isotretinoïne.
• Isotretinoïne heeft geen invloed op uw vruchtbaarheid. Een maand nadat u bent gestopt, zit het ook niet meer in uw lichaam.
  Informatie voor mannen
• De hoeveelheid isotretinoïne voor mannen is niet beperkt tot een maandvoorraad.
• Uit onderzoek is gebleken dat de behandeling met isotretinoïne niet van invloed is op de aanmaak en de kwaliteit van sperma. U hoeft niet bang te zijn dat behandeling met isotretinoïne invloed heeft op uw vruchtbaarheid.

Resultaten

Wat zijn de resultaten?

Dit hangt af van een aantal factoren. Denk aan aard en ernst van de acne. De voorgeschreven aantal pillen, maar ook het wel of niet optreden van bijwerkingen. Dat verschilt van patiënt tot patiënt. Meestal treedt de eerste verbetering pas in de derde of vierde week op. In de eerste 2 tot 3 weken kan acne zelfs tijdelijk verergeren.

Het eindresultaat kan men pas na twee tot drie maanden verwachten. Bij de juiste begeleiding en behandeling, leidt isotretinoïne tot een goed tot zeer goed resultaat bij ongeveer 95% van de patiënten. Een groot aantal hiervan (65%) is na een kuur zelfs jarenlang klachtenvrij.

• De meeste patiënten die met isotretinoïne zijn behandeld, merken dat hun huid nog steeds beter wordt. Zelfs als de behandeling met isotretinoïne is afgelopen.
• Sommigen ondergaan een tweede behandeling met isotretinoïne voor een beter resultaat. De tweede behandeling mag niet eerder beginnen, dan acht weken na beëindiging van de eerste kuur.

Bijwerkingen

Geen enkele medicijn is helemaal zonder bijwerkingen. De meest ernstige bijwerking van isotretinoïne is kans op ernstige, aangeboren afwijkingen bij zwangerschap. Deel daarom dan ook nooit uw isotretinoïne met anderen. Behandeling met isotretinoïne tijdens een zwangerschap is niet mogelijk. Ernstige bijwerkingen komen zelden voor. Gebruik van isotretinoïne is veilig en effectief, zolang u het advies van uw arts opvolgt.

Algemene bijwerkingen

Isotretinoïne kan ongewenste bijwerkingen veroorzaken. Deze nemen af bij langer gebruik. Uw arts kan u hierover adviseren.

Ernstige bijwerkingen

Ernstige bijwerkingen die zelden tot zeer zelden voorkomen:

• Een somberder gemoedstoestand. Zelden gevallen van ernstige neerslachtigheid (depressie) en zeer zelden van zelfdoding of pogingen tot zelfdoding.
• Zeer zelden werd melding gemaakt van abnormaal gedrag en een psychose. Praat met uw huisarts als u geestelijke problemen ervaart of als u tekenen van depressiviteit heeft. Depressiviteit en andere psychiatrische stoornissen kunnen een erfelijke, chronische ziekte zijn. Stoppen met isotretinoïne is misschien niet voldoende om de symptomen verlichten. Mogelijk is nader psychiatrisch of psychologisch onderzoek nodig.
• Heeft u een beklemmend gevoel op uw borst? En moeite met ademhalen (vooral als u astmatisch bent) en tegelijkertijd last van huiduitslag en jeuk? Dan kunt u allergisch (overgevoelig) zijn voor isotretinoïne. Stop dan gelijk met het gebruik en neem contact op met uw arts.
• Extreme dorst, vaak naar de wc en verhoogde bloedsuikergehaltes. Dit kan wijzen op het ontwikkelen van suikerziekte (diabetes). Daarom wil uw arts mogelijk vaker uw bloedsuikergehalte meten tijdens de behandeling.
• Stuiptrekkingen en slaperigheid. Heel soms zijn gevallen van een goedaardige verhoogde bloeddruk in de schedel gemeld, als isotretinoïne tegelijk met antibiotica werd gebruikt. Heeft u hardnekkige hoofdpijn, bent u misselijk, heeft u klachten van overgeven en ziet u wazig? Dan kunt u last hebben van een goedaardig verhoogde bloeddruk in uw schedel. Stop direct met isotretinoïne en neem contact op met uw arts.
• Heeft u ernstige buikpijn met of zonder ernstige bloederige diarree, misselijkheid en moet u overgeven? Stop gelijk met isotretinoïne neem contact op met uw arts.
• Ernstige maag-darmstoornissen, zoals alvleesklierontsteking, bloedingen in het maag-darmkanaal en darmontstekingen.
• Een gele huid of gele ogen en moeheid kunnen wijzen op hepatitis. Stop gelijk met isotretinoïne en neem contact op met uw arts.
• Nierontsteking: u kunt dan heel moe zijn, u kunt niet meer plassen en opgezwollen, dikke oogleden krijgen. Stop met isotretinoïne en neem contact op met uw arts.

Niet ernstige bijwerkingen

Niet ernstige bijwerkingen die vaak tot zeer vaak voorkomen:

• Een droge huid, vooral lippen en gezicht. U kunt last krijgen van een ontstoken keel of huid, kloofjes in de huid of lippen, uitslag, jeuk en schilfering. Gebruik daarom vanaf het begin van uw behandeling, regelmatig een goede vochtinbrengende crème.
• De binnenkant van uw neus kan ook droog en ‘korstig’ worden. Uw neus kan dan wat bloeden. Ook hier helpt een vochtinbrengende crème.
• Droge en geïrriteerde ogen. Vraag uw arts of apotheker welke oogdruppels u kunt gebruiken. Soms is het dan ook beter tijdelijk een bril in plaats van lenzen te dragen.
• Gevoelige en rode huid, vooral in uw gezicht. Tijdens en minstens zes maanden na uw behandeling, moet u dermabrasie (afschaven van de bovenste huidlaag), een laserbehandeling en epilatie met was vermijden. Dit kan littekens of huidirritatie veroorzaken.
• Rugpijn. Na de behandeling gaat dit over. Spier- en gewrichtspijn komt vaak voor; beperk daarom intensieve lichamelijke activiteiten.
• Bloedarmoede en verhoogde bloedbezinking. Met afname van het aantal bloedplaatjes; het stollingsproces wordt hierdoor vertraagd. Daardoor kunt u eerder blauwe plekken krijgen of bloeden.
• Soms veroorzaakt isotretinoïne afwijkingen in de hoeveelheid stoffen die in uw urine worden afgescheiden, zoals eiwitten en bloedcellen. Als u dat ziet, neem dan contact op met uw arts.
• Abnormale hoeveelheden afbraakstoffen in het bloed. Zoals hogere concentraties van bloedsuiker of leverenzymen. Uw arts kan daarom een bloedtest doen om uw lever en bloed te onderzoeken. Zowel voorafgaand, tijdens als aan het eind van uw behandeling.
• Afwijkingen in de niveaus van vetachtige stoffen in het bloed. Denk aan triglyceriden, hoge-dichtheid-lipoproteïne (HDL) en cholesterol. Drink geen alcohol of zo min mogelijk. Als uw arts ziet dat u hoge niveaus triglyceriden heeft, past hij de hoeveelheid isotretinoïne mogelijk aan en moet u mogelijk een vetarm dieet volgen.

Niet ernstige bijwerkingen die zelden tot zeer zelden voorkomen:

• Verergering acne tijdens de eerste weken van uw behandeling. Uw huid kan dan ontstoken en opgezwollen zijn. Hoe langer de behandeling duurt, hoe minder u last heeft van acne en andere symptomen.
• Extreme transpiratie en jeuk.
• Lichtgevoeligheid bij blootstelling aan zonlicht. Bescherm u tegen de zon met een zonnebrandmiddel met een hoge beschermingsfactor (tenminste factor 15). Smeer u in voordat u in de zon komt. Vermijd contact met UV-straling.
• Plaatselijke bacteriële infecties, zoals infectie van het weefsel rond de onderkant van uw nagel, ettervormende zwellingen of ontsteking van de bloedvaten, veranderingen in de kwaliteit van het haar, veranderingen in de nagels, verdikking van littekens na chirurgische ingrepen, sterkere pigmentatie in het gezicht en extra lichaamsbeharing. Deze bijwerkingen verdwijnen als u met de behandeling stopt.
• Tijdelijke haaruitval of -groei.
• Droge keel en/of heesheid.
• Verminderd gehoor.
• Afname aantal witte bloedcellen en opgezwollen lymfeklieren. Hierdoor kunt u een (bacteriële) infectie krijgen.
• Tijdelijk minder goed zicht (ook in het donker). Ook kunt u minder goed kleuren onderscheiden. Mogelijk wilt u een zonnebril dragen om uw ogen tegen fel zonlicht te beschermen. Als dat zo is, waarschuw gelijk uw arts om uw gezichtsvermogen te controleren. Deze veranderingen kunnen spontaan optreden. Wees dus voorzichtig als u (’s nachts) moet rijden of een machine bedient.
• Oogaandoeningen, zoals wazig zien, vertroebeling hoornvlies, ontsteking hoornvlies (keratitis) of vertroebeling van de lens (cataract). Neem ook dan contact op met uw arts.
• Gewrichtsontsteking (artritis), botklachten (zoals vertraagde groei, abnormale botvorming en veranderingen in de botdichtheid), verkalking van zacht weefsel en sporadische pijn in de pezen. Of een abnormaal hoge concentratie van afvalstoffen uit de spieren in uw bloed bij intensief sporten. Deze bijwerkingen verdwijnen zodra u stopt met isotretinoïne. Botten die nog niet volgroeid zijn, kunnen voortijdig stoppen met groeien.

Voorzorgsmaatregelen

Wat moet u niet doen?

• Bloed doneren. Ook niet binnen een maand nadat u bent gestopt met isotretinoïne. Als een zwangere uw donorbloed krijgt, kan haar baby bij de geboorte ernstige afwijkingen hebben.
• Voedingssupplementen met vitamine A slikken.
• Cosmetische behandelingen om uw huid gladder te maken.
  Denk aan een behandeling met was, dermabrasie (afschaven van bovenste huidlaag) of een laserbehandeling. Niet zolang u isotretinoïne slikt en pas minstens zes maanden nadat u ermee bent gestopt. U loopt anders meer risico op littekens. Vraag aan uw arts wanneer u wel een cosmetische behandeling mag ondergaan.
• Zonnen / onder de zonnebank.
  Vermijd zoveel mogelijk zonlicht en ultraviolette lampen (zonnebank en solaria). Isotretinoïne kan uw huid gevoeliger maken voor licht.
• Combineren met andere medicijnen / kruidenpreparaten
  Bespreek dit eerst met uw arts. Dit is vooral van belang voor vrouwen die een anticonceptiepil gebruiken en/of andere soorten hormonale anticonceptiva. Bepaalde medicijnen en kruidenpreparaten (zoals sint-janskruid) kunnen er namelijk voor zorgen dat anticonceptiva minder effectief worden. Gebruik daarom tijdens uw behandeling geen middelen met sint-janskruid.
• Isotretinoïne delen met anderen.
  Het kan aangeboren afwijkingen en andere ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Breng overgebleven pillen naar uw apotheek om te laten vernietigen.
• Samen met antibiotica gebruiken. Bespreek dit eerst met uw arts.

Belangrijk

• Slik alleen isotretinoïne als u alle mogelijke risico’s volledig begrijpt. En volgt de aanwijzingen op van uw arts. Lees deze folder zorgvuldig door.
• Informeer uw arts als u of iemand in uw familie, psychiatrische problemen, astma, een leverziekte, diabetes, een hartkwaal of andere belangrijke gezondheidsproblemen heeft.
• Informeer uw arts over eventuele allergieën voor voeding of medicijnen.
• Informeer uw arts als u last heeft van een bijwerking die niet in deze folder staat. genoemd. Bespreek het met uw arts als u zich hierover zorgen maakt.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle

Dermatologisch centrum
088 624 55 06 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 16.30 uur)

Meppel

polikliniek Dermatologie
088 624 96 42 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 16.30 uur)

Kampen

polikliniek Dermatologie
088 624 68 42 (bereikbaar op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 8.30 tot 16.30 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.

Bron
Patiëntenfolder Roche Nederland