Zit er nog iets in of niet? Radiologen van Isala onderzochten paaszaterdag in Isala Meppel heuse dinosaurus-eieren met een CT scan op mogelijke embryoresten.
Eieren van een dinosaurus scannen in het ziekenhuis is natuurlijk heel bijzonder. Het klinkt als een vervroegde 1-april grap, maar het is wel degelijk serieuze wetenschap. Een verzamelaar met 5 dinosaurus-eieren had deze laten beoordelen door een expert in paleontologie. Die beoordeelde dat in één ei mogelijk nog embryo-resten konden zitten, al is de kans daar op erg klein. Uit nieuwsgierigheid benaderde de verzamelaar afdeling radiologie van Isala met de vraag: is het mogelijk om met CT-scanners beelden te maken van de dinosaurus-eieren en de inhoud ervan te bekijken?
Scannen niet eenvoudig
Radiologen Mark Meier en Leo Kluijtmans en twee laboranten zagen dat wel als een uitdaging en offerden er een vrije zaterdagochtend voor op. Mark: ‘Heel speciaal en leuk om hier aan mee te kunnen werken. Dit maak je natuurlijk nooit mee. Al was deze scan nog niet zo eenvoudig. We hebben veel ervaring met het scannen van het menselijk lichaam, dat uit botten en weefsel bestaat, maar niet met stenen. Want dit ei is in al die jaren natuurlijk versteend. Onze laborant heeft vooraf geoefend met keien uit haar tuin. Samen met de fabrikant zochten we naar de juiste instelling. Je moet namelijk echt andere instellingen van het apparaat gebruiken. Als je verschillen wilt zien in dichtheid en structuur van het versteende dino-ei, moet je ook meer straling geven.’
Geavanceerde technologie
Isala gebruikte voor de scan hun nieuwste en meest geavanceerde Spectraal CT scanner, die in Meppel staat. Radioloog: Leo Kluijtmans: ‘Met deze scanner hadden we de grootste kans om meer te weten te komen over de inhoud van de eieren en de aan- of afwezigheid van kleine skeletdelen. Door het gebruik van dual energietechniek kom je meer te weten over de weefseleigenschappen. Bij een patiënt met nierstenen kun je met deze techniek zien waar deze stenen van gemaakt zijn, kalk of urinezuur bijvoorbeeld.’
De verzamelaar
Verzamelaar Jeroen Philips uit Deventer heeft erg naar dit moment toe geleefd. Zijn interesse voor eieren en fossielen begon 25 jaar geleden. ‘Je hebt een ei in handen van 64 miljoen jaar oud. Een ei heeft iets magisch. Je vraagt je toch altijd af: zit er nog iets in? Ik heb de eieren destijds via een veilingsite gekocht, toen dat nog mocht. Ze zijn afkomstig van de Therizinosaurus en de Oviraptor.’
Spannend moment
In 4 eieren werden geen embryo-resten gevonden, maar de binnenkant van het laatste ei zag er heel anders uit, vonden ook de radiologen en aanwezige laboranten. Het ei was eigenlijk helemaal in tact. De radiologen hebben de de beelden verder geanalyseerd en denken dat er nader onderzoek nodig is door een paleontoloog om meer duidelijkheid te krijgen wat er in zit. Verzamelaar Philips is blij dat hij dit heeft kunnen doen. ‘Het kunnen botresten zijn, het kan een embryootje zijn, of niets. De kans op een dino-embryo is heel erg klein. In de laatste 120 jaar zijn in alle duizenden eieren die zijn onderzocht maar in 20 iets gevonden. De scans waren allemaal erg spannend. Als hier echt iets in zit zou dat wel een schok zijn. Maar wat er ook uit komt, de eieren doe ik nooit weg, ze zijn prachtig!’
