Het verpleegkundige team van Interne geneeskunde in Meppel heeft zich verzameld in de koffiekamer. Tijd voor de dagstart. Op het beeldscherm verschijnen de namen van alle patiënten van die dag, met daarachter de verschillende kwetsbaarheden waar ze op kunnen scoren met rode, oranje of groene bolletjes. Bij twee patiënten kleuren er verschillende bolletjes rood. ‘Heb je het idee dat de juiste interventies zijn ingezet?,’ vraagt ze aan de collega die beide patiënten onder haar hoede heeft.
Het verpleegkundige team in Meppel werkt al enige tijd met het verpleegkundige dashboard, dat kwetsbaarheden van patiënten in één oogopslag in beeld brengt. Het is gebouwd door collega’s van de afdeling Informatie en ICT (I&I). Ook de Acute opname afdeling (AOA) in Zwolle werkt er inmiddels mee en de afdelingen Longgeneeskunde, Maag- Darm- en Leverziekten, Urologie-gynaecologie, Cardiologie en Neurochirurgie gaan er mee starten. Wat maakt het dashboard zo succesvol? Dat weet Miranda Bergsma. De regieverpleegkundige en NIO (Nursing information officer) is kartrekker van het project bij haar op de afdeling. Miranda: ‘Voorheen las iedere verpleegkundige enkele dossiers van patiënten door en probeerde alle risico’s zoveel mogelijk in het hoofd te prenten. Hierdoor kon het zijn dat niet alle risicofactoren direct gezien en aangepakt werden.’
‘Dankzij het dashboard signaleren we kwetsbare patiënten sneller en is in één oogopslag te zien welke kwetsbaarheden bij welke patiënten aan de orde zijn en waar extra aandacht voor nodig is. We kijken naar risicofactoren zoals pijn, risico op delier, valrisico, verwarde toestand, en EWS (Early warnings scores) op basis van medische metingen zoals bloeddruk en zuurstof. Hoe meer rode bolletjes een patiënt heeft, hoe kwetsbaarder hij is. Daarnaast bespreken we de voorlopige ontslagdatum van de patiënt en wat we daar eventueel voor moeten regelen.’
Elkaar helpen betere zorg te leveren
Ook een grote meerwaarde: Aan de hand van het bord kunnen verpleegkundigen elkaar helpen betere zorg te leveren. ‘Een voorbeeld daarvan is ons wekelijkse klinische moment. Tijdens dit moment gaan we dieper in op een bepaald thema. Het zijn waardevolle leermomenten en het kan de patiënt echt verder helpen. Zo hadden we een tijd geleden een patiënt die zich moeilijk liet instrueren en al vier keer in twee dagen tijd was gevallen. Tijdens het klinische moment hebben we als team goed gekeken welke interventies we nog meer in konden zetten. En dat heeft geholpen. De man heeft nog weken bij ons gelegen en is niet meer gevallen nadat we hier als team mee aan de slag zijn gegaan. Geweldig toch als zoiets lukt.’
Gerichter met patiëntveiligheid aan de slag
Isala heeft het dashboard zelf ontwikkeld in een multidisciplinaire groep en is de eerste in Nederland die zo’n real-time overzicht tot zijn beschikking heeft. Binnen mProve-verband (samenwerkingsverband verschillende ziekenhuizen) wordt de kennis gedeeld. Ook andere ziekenhuizen tonen interesse. Hoe is die wens om gerichter naar kwetsbaarheden van patiënten te kijken, eigenlijk ontstaan? Dat weet Louise Kramer nog. Louise is voorzitter van de VSB oftewel het verpleegkundige stafbestuur, dat zich onder meer hard maakt voor dit soort ontwikkelingen binnen Isala. ‘Het is een landelijke ontwikkeling dat verpleegkundigen steeds meer zicht hebben op de uitkomsten van zorg en hiermee aan de slag gaan. Tussen 2008 en 2012 voerden alle ziekenhuizen in Nederland een veiligheidsmanagementsysteem in, om de patiëntveiligheid te vergroten. Hiermee werd zichtbaar hoe ziekenhuizen scoorden op bepaalde veiligheidsthema’s. Dit leverde kennis en bewustwording op, ook binnen onze organisatie.’
‘In diezelfde tijd bleek uit een inspectiebezoek dat we de vitaal bedreigde patiënt nog niet altijd even goed signaleerden. Voor ons was er al met al genoeg aanleiding om hier gerichter mee aan de slag te gaan. De eerste uitwerking hierop was een overzicht met KPI’s waarin je kon zien of je iets wel of niet gedaan had. Dat motiveerde niet. Het was echt een vinkjes-lijst en het zei verder niets over hoe je iets deed. De doorontwikkeling is het dashboard waar we nu mee werken.’
Automatische update
Extra administratie hebben de verpleegkundigen gelukkig niet van het verpleegkundig dashboard. Iedere registratie is direct zichtbaar in het dashboard. Wanneer het dashboard niet handmatig word ververst, gebeurt dit automatisch om de 10 minuten. Joris van Dijk van de afdeling I&I is de bouwer van het dashboard: ‘Het is echt ons doel geweest om het werk van verpleegkundigen makkelijker te maken. Wat willen ze en wat is er mogelijk aan de technische kant? Die twee werelden moesten bij elkaar komen en daar zat veel werk in. Met het verpleegkundig dashboard zetten we de verpleegkundigen meer in hun kracht, in één oogopslag hebben ze nu de informatie die ze nodig hebben.’
Uitvoering
Inmiddels wordt het dashboard op meer plekken uitgerold. Een tip voor Miranda aan collega’s op andere afdelingen die ermee willen werken: ‘Zorg wel dat je collega’s hebt die zich intensief bezig willen houden met de invoering ervan. Helemaal in het begin moet je er als team echt mee bezig willen zijn om dit in je dagstart goed weg te zetten.’ Joris vult aan: ‘Techniek is één ding, maar dan ben je er nog niet. De adoptie, de implementatie is goed voor 75% van het succes. Dat moet vanuit de werkvloer komen. Pas als dat er is, kan het een succes worden. Anders zit je met mooie techniek wat niet gebruikt wordt.’