Het is beter om een langzaam toenemende bloeding tussen de hersenen en het hersenvlies chirurgisch te verwijderen dan te behandelen met de ontstekingsremmer dexamethason. Neurologen en Neurochirurgen uit acht Nederlandse ziekenhuizen waaronder Isala werken samen in dit zorgevaluatieonderzoek en publiceren deze week de resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift The New England Journal of Medicine.
Ouderen met een chronisch subduraal hematoom, een bloeding die langzaam ontstaat tussen de hersenen en het hersenvlies onder de schedel, hebben meer baat bij een chirurgische ingreep dan bij een behandeling met de onstekingsremmer dexamethason. ‘Boorgatdrainage’, zoals de ingreep wordt genoemd, is de voorkeursbehandeling bij patiënten met neurologische uitval. Dat is de conclusie van een gerandomiseerde studie waarin deze operatie werd vergeleken met dexamethason.
Per jaar krijgen ongeveer 1.800 Nederlanders de diagnose chronisch subduraal hematoom. Onderzoekers verwachten dat dit aantal verdubbelt in de komende 20 jaar door vergrijzing en de toename van gebruik van bloedverdunners. Bij ouderen krimpen de hersenen, waardoor er ruimte ontstaat tussen de hersenen en de schedel. Bij een val of stoot ontstaat hierdoor makkelijker een bloeding. De behandeling bestaat uit een chirurgische behandeling in de vorm van boorgatdrainage; onder plaatselijke verdoving wordt een gaatje in de schedel geboord om de bloeding weg te spoelen en zo de druk te verlichten. Het alternatief is een medicamenteuze behandeling met de ontstekingsremmer Dexamethason.
Praktijkvariatie en betekenis voor de praktijk
Heleen den Hertog, neuroloog: ‘Wereldwijd was er geen consensus over wat de beste aanpak is waardoor er veel praktijkvariaties was in de behandeling van deze patiënten. Het ene ziekenhuis gaf de voorkeur aan een behandeling met de ontstekingsremmer dexamethason, de ander aan direct opereren. Opereren blijkt nu de voorkeursbehandeling. Het regionale protocol dat we gebruiken in Isala is hier inmiddels op aangepast.
Het onderzoek
Van september 2016 tot februari 2021 includeerden de onderzoekers 252 patiënten van gemiddeld 74 jaar. Van hen was 77 procent man. De patiënten werden willekeurig verdeeld in twee groepen, 127 patiënten kregen dexamethason en de rest werd geopereerd. Na drie maanden zagen de onderzoekers dat twee keer zoveel patiënten na de dexamethason-behandeling problemen hadden, zoals een hoger risico op een delier en hogere bloedsuikerwaarden. Ruim de helft van hen onderging alsnog een operatie.
Bij boorgatdrainage maakt de neurochirurg een gaatje in de schedel en spoelt daarna met een vloeistof de holte van de bloeduitstorting schoon. Na de ingreep krijgt de patiënt gedurende één tot twee dagen meestal een dun slangetje (drain) in de holte, waardoor nog achtergebleven vloeistof kan aflopen.
De coördinerende ziekenhuizen waren het Erasmus MC, Isala, het Universitair Medisch Centrum Groningen, het Haaglanden MC en het Medisch Spectrum Twente.