“Deel je zorgen, je staat er niet alleen voor.” ‘Het thema van de Week tegen Kindermishandeling 2023 is een oproep aan hen die zelf in een onveilige situatie zitten, maar heeft ook betrekking op degenen die kindermishandeling kunnen tegenkomen, bijvoorbeeld in hun werk als zorgprofessional’, zegt Henrica Elburg, aandachtsfunctionaris Huiselijk geweld.
Henrica ondersteunt als aandachtsfunctionaris de zorgprofessionals in Isala die huiselijk geweld tegenkomen, bijvoorbeeld kindermishandeling. ‘Ik geef onder meer scholingen over hoe je kindermishandeling kunt signaleren en wat je dan moet doen. Het gesprek met de betrokkenen aangaan is vaak het aller moeilijkste. Hoe reageer je als ouders heel boos worden? Het advies dat ik vaak geef: Oordeel dan niet maar wees oprecht geïnteresseerd naar de beweegredenen van de ouders.’
Het thema “Deel je zorgen, je staat er niet alleen voor”, slaat volgens Henrica de spijker op zijn kop. ‘Ik vind het een goede oproep aan mensen die zelf met huiselijk geweld te maken hebben én aan zorgprofessionals. Iedereen heeft weleens dat “niet-pluis-gevoel” bij een patiënt, waarbij je niet zeker weet of dat gevoel klopt. Het is niet altijd even makkelijk om daar iets mee te doen. Zie ik het wel goed? Wie ben ik om mij hier mee te bemoeien, ik heb niet de tijd om hier rustig voor te gaan zitten. Allemaal gedachtes die mee kunnen spelen. Soms kan dat betekenen dat een onveilige situatie daardoor langer in stand blijft. Beter is het om je zorgen met een collega te delen. Dan is het niet alleen meer van jou. Misschien kijkt die collega er heel anders tegenaan of bevestigt hij of zij juist dat niet-pluis-gevoel en wordt daardoor duidelijk dat jullie er meer mee moeten doen.’
Niet oordelen
De aandachtsfunctionaris grijpt de Week tegen Kindermishandeling zelf ook aan om het onderwerp extra onder de aandacht te brengen. Zo is ze deze week langsgegaan bij afdelingen zoals de Spoedeisende hulp, verloskunde, de kinderafdeling en de Medisch psychiatrische unit, om tasjes uit te delen. Met als inhoud onder meer visitekaartjes en het boek: “Dit is een verschrikkelijk boek met een gouden randje”. ‘Dit boek is echt geschreven voor kinderen maar kan juist daarom zorgprofessionals helpen de juiste taal te vinden om het onderwerp bespreekbaar te maken. In het boek wordt onder meer uitgelegd hoe het brein in onveilige situaties werkt en dat het nooit de schuld is van het kind.’
Over kindermishandeling wordt vaak zwart-wit en veroordelend gedacht. Henrica: ‘Ik vind het belangrijk om te vertellen dat het bij signaleren van kindermishandeling door ons als zorgverleners in een ziekenhuis niet om oordelen gaat. Het gaat veel meer over het bespreekbaar maken van de zorgen en om te “bepalen” of het gezin hulpverlening nodig heeft. In sommige situaties is het heel duidelijk dat het onveilig is voor betrokkenen. Maar vaker ligt het veel genuanceerder. Daarom is overleg met elkaar en Veilig Thuis ook zo belangrijk. De meeste ouders hebben de beste intenties. Maar ouderschap is kwetsbaar. Soms is er sprake van een disbalans tussen draagkracht en draaglast. Of iemand heeft het zelf vroeger verkeerd geleerd. Het helpt dan niet om te polariseren tussen dader en slachtoffer. In plaats van te veroordelen willen we zoveel mogelijk naast de ouders staan. Samen kijken we welke zorgen er zijn en welke hulp nodig is om de cirkel te doorbreken.’