Een borstverwijdering én reconstructie in één operatie. De zogeheten directe DIEP bij vrouwen met borstkanker is minder gangbaar, omdat het logistiek nogal wat vraagt. Maar het levert de patiënt ook veel voordelen op, zeggen plastisch chirurg Bo Verwer en chirurg-oncoloog Maarten Beek. Daarom willen zij deze operatie voor meer vrouwen mogelijk maken.
Op de foto: links Maarten Beek en rechts Bo Verwer
Esther Betten heeft een duidelijke voorkeur als het om de borstreconstructie gaat. Het liefste wil ze de directe DIEP. Een operatie die niet makkelijk is in te plannen, maar chirurg-oncoloog Maarten Beek, plastisch chirurg Michiel Tellier en plastisch chirurg Bo Verwer willen dit graag voor haar mogelijk maken. Na veel rondbellen en afstemmen lukt het de chirurgen om de organisatie rond te krijgen. Esther kijkt dankbaar terug op de operatie. Lees hier verder over haar ervaring.
Plastisch chirurg Bo Verwer koesterde al langer de wens om de directe DIEP in Isala aan te bieden en is blij dat inmiddels meerdere borstkankerpatiënten deze ingreep hebben kunnen krijgen. ‘Voor de patiënt is het veel prettiger als het allemaal in één operatie kan. Het scheelt vele poliklinische bezoekjes aan het ziekenhuis én een extra operatie.’
DIEP versus directe DIEP
DIEP is een borstreconstructie met lichaamseigen weefsel; het vet van de buik. Bo: ‘Dit is één van de meest gangbare manieren om een borst te reconstrueren. Omdat vrouwen op hun buik vaak het meeste vet hebben en dit ook relatief gemakkelijk te gebruiken is voor dergelijke reconstructies. In eerste instantie werd deze operatie altijd uitgesteld gedaan. Bij een eerste operatie verwijdert de chirurg-oncoloog de borstklier en plaatst de plastisch chirurg een tijdelijke opvulballon (tissue expander). Deze tissue expander wordt in de weken na de operatie langzaam gevuld tijdens meerdere polikliniek bezoeken. Het nadeel is dat er in die periode ook meer kans op infectie is. Na ongeveer jaar volgt dan de DIEP-reconstructie. Bij de directe DIEP is eerst de chirurg-oncoloog aan zet, die het borstklierweefsel verwijdert, waarbij de huid gespaard wordt. Daarna begint de plastisch chirurg met de reconstructie, wat het meeste tijd in beslag neemt. De totale operatie duurt ongeveer 6 tot uur.’
Waar een wil is, is een weg
‘Directe DIEP’s deden we al wel vaker’, vervolgt Bo, ‘maar dan bij patiënten bij wie preventief de borst werd verwijderd. Deze operatie heeft geen tijdsdruk en is daardoor logistiek minder ingewikkeld.’ Maarten knikt: ‘De directe DIEP bij vrouwen met borstkanker is moeilijker planbaar, omdat we deze binnen ongeveer 6 weken willen laten plaatsvinden. Maar waar een wil is, is een weg, vinden beide chirurgen. Maarten: ‘Ons voordeel is dat we met zowel een groot team plastische chirurgen als mamma-oncologen zijn, die bijna allemaal deze operatie kunnen uitvoeren. Dat maakt het al iets makkelijker. Bovendien opereren de chirurg-oncologen en plastisch chirurgen in Isala al veel samen, zo’n 1 á 2 keer in de week. En er is dagelijks een MDO, een multidisciplinaire overleg, waarin we patiënten bespreken. Hier nemen de plastisch chirurgen ook aan deel. We maken vaak niet alleen een behandelplan maar indien wenselijk ook gelijk een reconstructieplan. Er is dus op veel vlakken nauwe samenwerking.’
Niet voor iedereen
Als het aan de chirurgen ligt, behoort de directe DIEP binnenkort tot één van de meer standaard operaties voor vrouwen met borstkanker. Overigens komt niet iedere patiënt met borstkanker voor deze operatie in aanmerking, benadrukt Maarten. ‘Voor patiënten van wie we bijvoorbeeld zeker weten dat ze na de operatie chemotherapie krijgen, is de directe DIEP niet geschikt. Het is toch een operatie van zo’n zes tot negen uur, met zoals bij elke operatie de kans op complicaties. Het zou natuurlijk niet goed zijn als we door een complicatie van de operatie de oncologische behandeling moeten uitstellen. Een reconstructie mag de oncologische behandeling niet in de weg staan.’ ‘Daarnaast moet het ook mogelijk zijn om het vet van de buik voor de reconstructie te gebruiken’, zegt Bo. ‘Mocht dit niet het geval zijn, dan zijn er gelukkig nog vele andere reconstructiemogelijkheden.’