Contact
  1. 5249-Omgaan met jeuk

Leven met jeuk, elke dag opnieuw, is geen gemakkelijke opgave. Hier leest u wat de gevolgen van jeuk kunnen zijn en hoe u met jeuk kunt omgaan.

Uitleg

Jeuk komt veel voor bij chronische huidaandoeningen, zoals constitutioneel eczeem, psoriasis en netelroos. Jeuk wordt vaak omschreven als een onplezierig gevoel dat aanzet tot de behoefte om te krabben.

Waar jeukt het?

Mensen met een chronische huidaandoening kunnen jeuk hebben over hun hele lichaam. Daarnaast kan jeuk vooral op bepaalde plekken voorkomen, meestal daar waar de huidaandoening het meest zichtbaar is.

  • Jeuk in de huidplooien (polsen, ellebogen, knieën) en aan de handen komt vooral voor bij mensen met eczeem.
  • Jeuk op het hoofd zie je vaak bij mensen met psoriasis. Ook is bekend dat de randen van de psoriasisplekken jeuken, mogelijk door de ontstekingsactiviteit.
  • Jeuk zonder huiduitslag komt bijvoorbeeld voor bij mensen met een leveraandoening of bij mensen die nierdialyse ondergaan.

Oorzaken

Wat precies de oorzaak is van jeuk, weten de artsen niet. Wel is bekend dat verschillende factoren jeuk kunnen verergeren. Dit kan per persoon verschillend zijn. Bekende factoren zijn: water, zeep, droge lucht, warmte, transpiratie, wol, alcohol en uw algehele conditie. Ook uw psychische gesteldheid kan van invloed zijn op jeuk. Zo kunnen bijvoorbeeld spanningen of stress jeuk verergeren.

Gevolgen

Iedere patiënt beleeft jeuk anders en gaat er ook anders mee om. Veel verschillende factoren, zoals leeftijd, geslacht, religie, werk, culturele en sociale achtergrond, aanwezige familie en vrienden, kunnen van invloed zijn op de manier waarop u met jeuk omgaat.

Vicieuze cirkel

De gevolgen van jeuk zijn voor iedereen verschillend. Jeuk kan uw dagelijkse leven ingrijpend beïnvloeden. Krabben kan even helpen om de jeuk te verminderen. Maar door veel te krabben kan uw huid kapot gaan, uw huidaandoening verergeren en de jeuk toenemen. Zo ontstaat een vicieuze cirkel van jeuk - krabben - jeuk. Jeuk en krabben kunnen ook spanningen geven in uw directe omgeving of tot geïrriteerde reacties van uw partner, familieleden of kennissen. Door deze spanningen kan uw huidaandoening verergeren, waardoor de jeuk toeneemt. Opnieuw ontstaat een vicieuze cirkel: jeuk - krabben - spanningen - jeuk.

Slaapproblemen

Door jeuk kunt u last hebben van slaapproblemen. Dit kan ertoe leiden dat u overdag moe bent en zich niet kunt concentreren. Door eventuele schaamtegevoelens over de jeuk en het krabben, verminderen uw sociale activiteiten wellicht, waardoor eenzaamheid of verveling kan ontstaan.

Algemene tips

De tips hieronder zijn algemene tips: ze zullen wellicht niet allemaal op u van toepassing zijn.

Behandeling van de huidaandoening

Zorg voor een goede behandeling van de huidaandoening. Goede uitvoering van de behandeling is het belangrijkste middel tegen jeuk.

Naast de behandeling van uw huidaandoening zijn er medicijnen en zalven die de jeuk kunnen verminderen. Uw arts adviseert u hierover. De dermatologisch consulente kan u adviezen geven over de techniek van het zalven. U staat er echt niet alleen voor!

Dagelijkse huidverzorging

Dagelijkse huidverzorging is belangrijk bij de behandeling van jeuk:

  • douche niet te lang (5 tot 10 minuten);
  • gebruik lauw water (maximaal 30°C);
  • gebruik een zeepvervanger, zoals ongeparfumeerde badolie;
  • droog uw huid deppend af;
  • verzorg de huid met de voorgeschreven zalf.

Verlichtende maatregelen

Neem maatregelen die de jeuk tijdelijk verlichten:

  • Zalven met bijsmeerzalf; gebruik vettere zalf naarmate de huid droger is.
  • Na het douchen of baden de huid droog deppen en direct inzalven.
  • Verkoel de huid met lauw water, koude omslagen, ventilator, koele wijde kleding, door te blazen op de huid of naar buiten te gaan.
  • Gebruik ijspakkingen (coldpacks) als de jeuk op een klein gebied voorkomt; leg de coldpack nooit direct op de huid, maar doe er een doek of washandje omheen.

Factoren die jeuk verergeren

Het is belangrijk na te gaan welke factoren de jeuk verergeren en hoe u dit kunt vermijden:

  • Vermijd warmte door het dragen van koele kleding en door de verwarming thuis niet te hoog te zetten.
  • Douche direct na hevig transpireren en verzorg vervolgens uw huid.
  • Vermijd het dragen van knellende of ruwe, prikkelende kleding zoals wol, maar draag katoen. Ook is het belangrijk vochtdoorlatende kleding te dragen, dus geen nylon.
  • Wees matig met het gebruik van alcohol.
  • Zorg voor een goede conditie door voldoende slaap.
  • Spoel uw kleding na het wassen zorgvuldig uit, zodat er geen zeepresten achterblijven.
  • Droge lucht (bijvoorbeeld airconditioning) kan jeuk verergeren; zorg voor goede ventilatie en hang waterbakjes aan de radiatoren van de verwarming.
  • Chemische oplossingen kunnen jeuk verergeren. Ga er voorzichtig mee om, bescherm uw huid en draag zonodig handschoenen of een mondmasker.

Voorkom veelvuldig krabben

  • Zorg voor schone, gladde en kort geknipte nagels.
  • Trek katoenen handschoenen aan (deze zijn verkrijgbaar bij de apotheek), ook ‘s nachts.
  • Bedek de huid door kleding of verband; krab dus niet op de blote huid.

Omgaan met de gevolgen

Het omgaan met de gevolgen van jeuk is geen gemakkelijke opgave. De gevolgen van jeuk zijn voor ieder mens verschillend. Zo heeft de één last van slaapproblemen waardoor hij zich overdag niet fit voelt. De ander heeft last van minderwaardigheidsgevoelens of gevoelens van schaamte door jeukaanvallen en het krabben. Het is de moeite waard om na te gaan wat de gevolgen van jeuk voor uzelf zijn, om te zien of het problemen voor u geeft. Uw arts en de dermatologisch consulente kunnen u helpen met de problemen als gevolg van jeuk.

Jeukdagboek

In een jeukdagboek kunt u per dag de volgende onderwerpen beschrijven:

  • tijdstippen van jeuk;
  • intensiteit van jeuk;
  • gevolgen van jeuk;
  • mogelijke oorzaak van de optredende jeuk;
  • maatregelen;
  • effecten.

Door dit elke dag te beschrijven, wordt u zich bewust van de jeuk en de gevolgen die dat voor u heeft. Ook kunt u nagaan of de maatregelen die u genomen heeft, effect hebben. Zo kan het dagboek u helpen beter met de jeuk om te gaan.

De dermatologisch consulente zal het dagboek met u bespreken. Samen kunt u dan nagaan hoe u het beste met de jeuk en de gevolgen ervan kunt omgaan.

Ontspanningsoefeningen

Jeuk kan leiden tot spanningen en deze kunnen de jeuk verergeren. Ontspanningsoefeningen kunnen u helpen om met die spanningen om te gaan. Ook hierover kan de dermatologisch consulente of de arts u meer informatie geven.

Krabbeheersingsprogramma

Krabben kan in eerste instantie de jeuk verminderen. Maar veelvuldig krabben kan de huid beschadigen, waardoor de huidaandoening verergert. Als krabben een gewoonte is geworden die u moeilijk beheerst en u wilt het krabben verminderen, dan kan een krabbeheersingsprogramma u helpen. De dermatologisch consulente of de arts kan u hierover meer informatie geven.

Patiëntverenigingen

U bent niet de enige met jeuk. Veel mensen met chronische huidaandoeningen hebben er dagelijks last van. Contact met andere patiënten kan u helpen in het omgaan met jeuk en de gevolgen van uw huidaandoening. Een overkoepelend orgaan is de Huidfederatie. Deze is bereikbaar via de huidinfolijn (026) 351 41 60.

Contact

Heeft u nog vragen over het omgaan met jeuk, aarzel dan niet om dit aan uw arts of dermatologisch consulente voor te leggen. Het kan handig zijn uw vragen van tevoren op papier te zetten.

Ook kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle

Dermatologisch centrum
088 624 55 06 (bereikbaar van 8.00 tot 16.30 uur)

Meppel

polikliniek Dermatologie
088 624 96 42 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 16.30 uur)

Kampen

polikliniek Dermatologie
088 624 68 42 (bereikbaar op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van 8.00 tot 16.30 uur)

Heeft u binnenkort een afspraak? Dan vindt u tijd en plaats waar u verwacht wordt in uw afspraakbevestiging.

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak. 

Laatst gewijzigd 14 maart 2022 / 5249