Keel- en neusamandelen
Keelamandelen
Keelamandelen zijn grote knobbels die achter in de keel zitten en die bestaan uit lymfeklierweefsel. Amandelen werken als een soort filters die binnendringende ziektekiemen bestrijden. Soms hopen de ziektekiemen zich in de amandelen op waardoor de amandelen ontstoken en opgezwollen raken. De amandelen zijn dan niet meer nuttig, maar worden zelf de oorzaak van ontstekingen. Vaak zijn ook lymfeklieren in de hals voelbaar.
Verschijnselen van ontstoken keelamandelen zijn:
- keelontstekingen;
- slechte adem;
- slikklachten, afgenomen eetlust;
- koorts;
- lymfeklierzwelling in de hals;
- moeheid, hangerigheid;
- snurken.
Na het verwijderen van de keelamandelen kunnen deze klachten verdwijnen.
Neusamandel
De neusamandelen liggen boven de keel, achter het zachte gehemelte en bestaan uit lymfeklierweefsel. Vergrote of ontstoken neusamandelen blokkeren de uitgang van de neus naar de keel, waardoor de neusademhaling wordt verstoord en neusverkoudheid slecht geneest. Daarnaast wordt ook de uitgang van de buis van Eustachius naar de oren geblokkeerd. Hierdoor ontstaat er een vochtophoping achter de trommelvliezen. Dit vermindert het gehoor.
Wanneer de amandelen meer kwaad dan goed doen, stelt de KNO-arts voor om deze ziektebron te verwijderen. Het overige lymfestelsel zal de taak van de amandelen daarna overnemen. Als de keelamandelen ontstoken zijn, raakt ook de neusamandel ontstoken. Daarom wordt de neusamandel ook verwijderd als de keelamandelen worden verwijderd. Andersom, als de neus amandel wordt verwijderd, hoeven de keelamandelen niet altijd verwijderd te worden.
Verschijnselen van ontstoken neusamandel zijn:
- regelmatig terugkerende middenoorontsteking;
- verkoudheden;
- slapen met open mond;
- snurken;
- loopneus;
- koortspieken;
- hoesten.
Na het verwijderen van de neusamandelen kunnen deze klachten verdwijnen.
Mogelijke complicaties
De meest voorkomende complicatie bij deze operatie is het ontstaan van een nabloeding. Ook kan het stemgeluid door de operatie (tijdelijk) veranderd zijn.
Voor de operatie
Om uw kind zo goed mogelijk voor te bereiden op de operatie, raden wij u aan om vooraf thuis te vertellen wat er gaat gebeuren. Ook kunt u samen met uw kind het fotoalbum 'amandelen knippen' onderaan deze pagina op de website bekijken.
Preoperatief onderzoek
Voor de operatie heeft uw kind een afspraak op de afdeling Preoperatief onderzoek. Om u goed voor te bereiden op de operatie vult u een vragenlijst in en heeft u een gesprek met de anesthesioloog. De anesthesioloog geeft u uitleg over de vorm van anesthesie die tijdens de operatie gebruikt wordt. Ook krijgt u uitleg over de pijnbestrijding.
Nuchter voor de operatie
Om ernstige complicaties zoals longontsteking te voorkomen, moet uw kind voor de operatie nuchter zijn. Dit betekent dat uw kind niet mag eten en drinken. Wij vragen u als ouder of begeleider hier attent op te zijn. Is uw kind niet nuchter, dan kan de operatie niet doorgaan en wordt deze uitgesteld. De afdeling kan de operatie in rekening brengen.
Let op
Voor een operatie moet uw kind nuchter zijn om ernstige complicaties te voorkomen.
Dit houdt in:
- Tot 6 uur vóór opnametijd alleen een licht ontbijt eten (zoals 2 beschuiten of 2 crackers of 1 boterham).
- Tot twee uur vóór opnametijd alleen heldere dranken drinken (zoals thee, water of appelsap).
- Vanaf twee uur vóór de opname mag uw kind in het ziekenhuis niets meer drinken.
Voorbeeld:
Uw kind wordt om 15.00 uur verwacht in het ziekenhuis. Dit wordt ook wel de opnametijd genoemd. Uw kind mag dan vanaf 9.00 uur niets meer eten. Vanaf 13.00 uur mag uw kind niets meer drinken.
De begeleidende ouder wordt geadviseerd zelf van tevoren wel goed te eten. De ervaring heeft geleerd dat spanning in combinatie met een lege maag de kans op flauwvallen vergroot. Wees dus niet solidair nuchter met uw kind.
Mocht uw kind na de genoemde tijden toch gegeten en gedronken hebben, belt u dan zo spoedig mogelijk het volgende telefoonnummer (038) 424 23 14.
Lees meer over dit onderwerp in de folder Algehele anesthesie (narcose) bij kinderen op de website van Isala.
Ziekte
Is uw kind op de opnamedag ziek en / of heeft het koorts? Neemt u dan contact op met het volgende telefoonnummer (038) 424 23 14. Als uw kind in de drie weken vóór opname in contact is geweest met kinderziekten zoals bof, mazelen, rode hond, kinkhoest, roodvonk of waterpokken of wanneer uw kind in deze periode een vaccinatie heeft gekregen, neemt u contact op met onze polikliniek Keel-, neus- en oorheelkunde via telefoonnummer (038) 424 23 84.
Medicijnen
Als uw kind medicijnen gebruikt, geeft u deze dan volgens het voorschrift van de anesthesioloog, dat u kreeg op de afdeling Preoperatief onderzoek.
Geef uw kind pijnstillingsmedicatie vóór de operatie:
Om er voor te zorgen dat uw kind zo min mogelijk pijn heeft is het belangrijk dat u uw kind vóór de operatie pijnstilling geeft. Uw arts heeft een recept voor paracetamol en diclofenac uitgeschreven. Daarvan dient u de eerste dosis voordat u van huis vertrekt aan uw kind te geven.
Opname
U neemt het volgende mee naar het ziekenhuis:
- pyjama;
- sloffen;
- extra ondergoed, sokken;
- knuffel of lievelingsspeelgoed;
- eventuele medicijnen die uw kind gebruikt;
- eventuele eigen fles of tuitbeker;
- eventuele fopspeen als uw kind hieraan gehecht is;
- papieren zakdoekjes;
- emmer en handdoek voor terugreis in auto (i.v.m. spugen).
Let op
- Zorg ervoor dat uw kind geen sieraden draagt op de opnamedag, ook geen oorbellen.
- Als uw kind lang haar heeft, kunt u dit het beste bij elkaar binden in een vlecht of staart.
- Als ouder wordt u geadviseerd donkere kleding te dragen. Dit in verband met mogelijke vlekken in uw kleding, als u uw kind na de operatie op schoot neemt of als uw kind ineens moet spugen.
Melden
Meldt u zich op de afgesproken tijd bij de balie van het Behandelcentrum (gebouw W). Voor een goede organisatie is het belangrijk dat u op tijd aanwezig bent. Een gastheer of – vrouw brengt u en uw kind vervolgens naar de verpleegafdeling.
Beide ouders / verzorgers zijn welkom op de afdeling. Zeker voor de terugreis is het veiliger om met twee personen te zijn, voor het geval uw kind misselijk wordt onderweg. Het is niet toegestaan broertjes of zusjes mee te nemen. Een verpleegkundige haalt u op uit de wachtruimte. Deze verpleegkundige is gedurende de opname uw aanspreekpersoon.
Voorbereiding
Uw kind wordt samen met enkele andere kinderen voorbereid. Wij bekijken samen met uw kind een fotoboek en we oefenen met het narcosekapje. De kinderen trekken bij het bed hun eigen pyjama aan en krijgen een naambandje om. De temperatuur wordt opgenomen met de oorthermometer en kinderen van wie het gewicht nog niet bekend is, gaan nog even op de weegschaal.
Daarna kunt u samen met uw kind wachten in de speelhoek tot uw kind aan de beurt is. Wij verzoeken u als ouder om niet te eten en te drinken in de buurt van nuchtere kinderen in de wachtruimte.
Uw kind begeleiden bij de anesthesie
De verpleegkundige begeleidt uw kind en één van de ouders naar de operatiekamer. Uw kind neemt plaats op de behandeltafel en wordt onder narcose gebracht. Tijdens het toedienen van de narcose is het belangrijk dat u als ouder probeert om zelf zo rustig mogelijk te blijven, want dit straalt u dan ook uit naar uw kind.
Het onder narcose gaan met een kapje duurt vrij lang. Het is mogelijk dat uw kind bij het begin van de narcose wat onrustig beweegt of wegdraait met de ogen. Dit zijn normale reacties. Als uw kind slaapt, vraagt de verpleegkundige u de operatiekamer met haar te verlaten. Beide ouders kunnen op de uitslaapkamer wachten tot het kind terugkomt. Dit duurt ongeveer vijf à tien minuten. Meer informatie over het begeleiden van uw kind bij narcose leest u in de folder Algehele anesthesie (narcose) bij kinderen op de website van Isala.
Na de operatie
Kinderen komen direct na de ingreep en het uitzuigen van de keel weer terug op de uitslaapkamer. Door het uitzuigen van de keel kan uw kind al wakker worden en beginnen te huilen. Uw kind zal na de ingreep flinke keelpijn hebben en kan overstuur zijn. Deze pijn kan ook doortrekken naar de oren, zodat uw kind kan klagen over oorpijn. Op de operatiekamer heeft uw kind meestal een infuusnaald ingebracht gekregen, waardoorheen eventueel een snelwerkende pijnstiller gegeven kan worden en waarop zo nodig een infuus kan worden aangesloten.
Het is goed als uw kind direct na de ingreep begint met drinken. Bij jongere kinderen gaat dat uit een eigen beker of fles het beste. Geef uw kind elke vijf minuten een slok koud drinken. Door de kou en slikbewegingen knijpen de bloedvaatjes goed samen waardoor het bloeden stopt en de pijn vermindert. Na de operatie kan uw kind oud bloed braken (donker van kleur). Hierover hoeft u zich geen zorgen te maken. Het is bloed dat tijdens de operatie in de maag is gekomen.
Het risico op nabloeden (spugen van helder rood bloed) is de eerste uren na de operatie het grootst. Kinderen blijven daarom ter observatie opgenomen op de afdeling. Als er geen tekenen zijn van een nabloeding, mag uw kind twee uur na de operatie naar huis. Zijn er wel tekenen van een nabloeding, dan bekijkt de KNO-arts welke behandeling noodzakelijk is.
Na de operatie komt de arts langs om u te vertellen hoe de operatie is verlopen. Voordat u naar huis gaat, verwijdert de verpleegkundige de infuusnaald en geeft zij u informatie over de nazorg.
Weer thuis
Bij thuiskomst kan uw kind zich de eerste paar dagen flink ziek voelen. Voorkom dat uw kind de eerste dagen kou vat en zich lichamelijk te veel inspant.
Pijn
Uw KNO-arts heeft een recept diclofenac en paracetamol tegen de pijn voorgeschreven. U kunt deze bij de apotheek ophalen. Ook al klaagt uw kind niet over pijn, toch adviseren wij u om consequent deze medicatie te geven gedurende de eerste dagen na de operatie. Hierdoor is er altijd wat pijnstillende stof in het bloed van uw kind aanwezig, waardoor hij of zij zich beter voelt en makkelijker kan drinken.
De dosering wordt bepaald door het gewicht van uw kind (zie tabel):
Tabel dosering pijnstilling bij kind
| Gewicht kind |
Dosering paracetamol
zetpillen |
Dosering diclofenac |
Opnametijd |
Opnametijd |
Opnametijd |
| 7 tot en met 9 kilo |
3 maal daags 240 mg |
|
|
|
|
| 10 tot en met 14 kilo |
4 maal daags 240 mg |
2 maal daags 12,5 mg |
|
|
|
| 15 tot en met 19 kilo |
3 maal daags 500 mg |
3 maal daags 12,5 mg |
|
|
|
| 20 tot en met 29 kilo |
4 maal daags 500 mg |
4 maal daags 12,5 |
|
|
|
| 30 tot en met 39 kilo |
3 maal daags 1000 mg |
3 maal daags 25 mg |
|
|
|
Gedurende de eerste drie dagen kunt u uw kind pijnstilling geven volgens bovenstaand schema. Daarna kunt u het afbouwen, al naar gelang de pijnklachten. Als uw kind 's nachts wakker wordt, geef hem of haar dan een slokje koud water te drinken.
Nabloeding
Als uw kind helder rood bloed spuugt, kan dit duiden op een nabloeding. Andere verschijnselen van een nabloeding zijn:
- uw kind is onrustig of juist sloom en slap;
- uw kind ziet grauw/bleek;
- er sijpelt regelmatig wat bloed uit de mond/neus (of uw kind slikt dit door).
Neemt u in deze gevallen contact op met het ziekenhuis. Overdag kunt u bellen met de polikliniek Keel-, neus- en oorheelkunde via telefoon (038) 424 23 84. 's Avonds, 's nachts en in het weekend belt u met het algemene ziekenhuisnummer (038) 424 50 00 en laat u zich doorverbinden met de afdeling Spoedeisende hulp.
Koorts
Vaak hebben kinderen na deze ingreep wat verhoging. Dit is normaal en de temperatuur zakt vaak na het geven van paracetamol. Mocht de temperatuur ondanks de paracetamol oplopen tot boven de 39 °C, neemt u dan contact op met de polikliniek Keel-, neus- en oorheelkunde.
Eten en drinken
Laat uw kind de eerste dagen regelmatig slokjes koud drinken, want dat houdt de keel schoon en bespoedigt de genezing. Ook ijsjes hebben een pijnstillende werking. Verder mag uw kind vanaf de operatiedag eten of drinken waar het zin in heeft. Zorg er wel voor dat uw kind voldoende blijft drinken.
Wond
Het knippen van keelamandelen veroorzaakt een grote wond. In enkele dagen tijd vormt zich een laagje op deze wond met een grijze kleur en een onaangename geur. Het is te vergelijken met een korstje op een wond op de huid en heeft dezelfde functie. Onder die korst vindt genezing plaats. Na ongeveer een week laat de korst vanzelf los. De wond is dan grotendeels hersteld.
Binnen blijven
Houd uw kind een paar dagen binnen om infectiegevaar te voorkomen. In het algemeen is een kind na een week weer voldoende opgeknapt om buiten te spelen en eventueel naar school/dagopvang te gaan.
Zwemmen
Het is verstandig om uw kind de eerste twee weken na de operatie niet te laten zwemmen, omdat het chloorwater het slijmvlies te veel irriteert.
Controle
De meeste kinderen knappen snel op na de ingreep. Een controleafspraak is dan ook meestal niet nodig. Mocht uw kind toch nog klachten hebben, dan kunt u binnen een jaar rechtstreeks bij de KNO-arts terecht. Is de ingreep langer dan een jaar geleden, dan is een verwijzing via uw huisarts noodzakelijk.
Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:
Zwolle
Keel-, neus- en oorheelkunde
(038) 424 23 84 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.
Wij wensen uw kind een spoedig herstel.
