Overstimulatie eierstokken Overstimulatie eierstokken

Ovariële Hyper Stimulatie Syndroom (OHSS)

Wat is OHSS?

Het Ovariële Hyper Stimulatie Syndroom (OHSS) is een complicatie van de IVF-/ICSI-behandeling. Door de hormonale behandeling rijpen er meerdere eicellen tegelijk waardoor de eierstokken abnormaal vergroten. Naast de grootste follikel(s) is het waarschijnlijk vooral het grote aantal middelgrote follikels dat verantwoordelijk is voor het OHSS (follikel is een blaasje waarin de eicel zich ontwikkelt).

Gevolgen

• Door de overmatige follikelgroei kan de bloedvatwand tijdelijk worden beschadigd, zodat vocht uit de bloedvaten weglekt. Het vocht hoopt zich onder andere op in de buikholte waardoor uw buik boller wordt.
• U kunt ook vocht gaan vasthouden in uw benen, voeten en vingers.
• Het vocht is een vervelende bijwerking, maar u zult dit na verloop van tijd vanzelf weer gaan uitplassen (eventueel met behulp van medicijnen).
• Door het lekken van vocht uit de bloedvaten dikt uw bloed in. Het bloed wordt stroperig en er kunnen sneller bloedstolseltjes ontstaan. Hierdoor is er een verhoogde kans op trombose (bloedstolsel in bloedvat).

Twee vormen

Vroege vorm van OHSS

Een bijkomende factor die een OHSS kan veroorzaken, is het zwangerschapshormoon hCG. HCG wordt bij een IVF- of ICSI-behandeling vaak gegeven in de vorm van Pregnyl-injecties. Het voltooit de rijping van de eicellen, maar stimuleert tegelijk opnieuw de eierstokken. Dit is de oorzaak van een vroege OHSS. De vroege vorm treedt meestal na 3 tot 7 dagen op.

Late vorm van OHSS

De late vorm treedt meestal 12 tot 17 dagen na de hCG-injectie op en is vaak een aanwijzing voor een vroege zwangerschap.
Wanneer u door de behandeling zwanger bent geworden, komt na korte tijd het zwangerschapshormoon vrij (hCG) dat eveneens de eierstokken kan stimuleren. Ook dit kan een verhoogd risico op OHSS geven. Bij het optreden van een zwangerschap kan door de stimulatie van het hCG-hormoon het herstel van OHSS langer duren.

Bij wie komt OHSS voor?

Het is niet te voorspellen bij wie deze klachten zullen optreden. Het kan voorkomen bij iedere vrouw die hormonen toegediend krijgt om de eierstokken te stimuleren. Het risico is wel groter:

• als u een IVF- of ICSI-behandeling ondergaat;
• als u jong bent (jonger van 35 jaar);
• als u slank bent;
• als u PCOS (polycystisch ovariëel syndroom) heeft;
• als u al eens eerder OHSS hebt gehad;
• als er een groter aantal rijpende eicellen zijn;
• bij overmatige reactie van de eierstokken;
• bij een snelle stijging van het hormoon oestrogeen dat vrijkomt uit de follikels;
• als u zwanger bent (de kans op OHSS is dan vier keer groter).

Verschijnselen

De volgende klachten zijn kenmerkend voor OHSS:

• opgezette buik;
• buikpijn;
• benauwdheid/kortademigheid (mogelijk door vocht achter de longen);
• niet lekker voelen;
• misselijkheid/braken;
• dorst;
• minder plassen door verminderde werking van de nieren;
• vol gevoel;
• sterke gewichtstoename;
• duizelingen;
• snelle hartslag en lage bloeddruk.

Behandeling

Ondanks de beste voorzorgen is het OHSS niet altijd te vermijden. De behandeling bestaat uit het bestrijden van de symptomen en klachten.

• U krijgt bij opname in het ziekenhuis via een infuus ruim vocht toegediend en wordt u gevraagd veel te drinken.
• Daarnaast wordt bedrust voorgeschreven, maar mag u wel gebruikmaken van douche en toilet. Dagelijks krijgt u een injectie om trombose (bloedstolling) te voorkomen.
• Ook krijg u zo nodig paracetamol tegen de pijn.

Verder wordt u lichamelijk nauwlettend in de gaten gehouden, o.a. door:

• het meten van uw buikomvang (dagelijks);
• het bepalen van uw gewicht (dagelijks);
• bloedonderzoek (regelmatig);
• bloeddruk meten (regelmatig);
• het bijhouden van hoeveel u drinkt en hoeveel u plast.
• Bij veel vocht in de buikholte wordt er soms een punctie gedaan om dit vocht te laten aflopen.

Zelf doen

Er zijn een paar dingen die u zelf kunt doen om de klachten te verminderen:

• goed drinken minimaal 2 tot 3 liter, vooral water en vruchtensappen;
• eiwitrijk voedsel eten, bijvoorbeeld vlees/vis, zuivel, noten en peulvruchten;
• rust houden;
• bijhouden of u goed plast;
• comfortabele kleding dragen die niet knelt;
• een goede houding aannemen in bed (rechtop zitten);
• aan de verpleegkundige doorgeven als uw klachten verergeren.

Weer naar huis

U mag weer naar huis als u zich beter voelt en de bloeduitslagen verbeteren. U krijgt een controleafspraak mee voor bij uw behandelend arts. Mochten er thuis opnieuw problemen ontstaan op het gebied van overstimulatie, neemt u dan contact op met de arts.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle, Kampen of Heerde

Gynaecologie
088 624 56 04 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Fertiliteitscentrum
088 624 52 24 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 16.00 uur)

Meppel of Steenwijk

Gynaecologie
088 624 56 04 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.