Hevig bloedverlies als u ongesteld bent Hevig bloedverlies als u ongesteld bent

Wat is hevig bloedverlies?

De meeste vrouwen hebben last van klachten als ze ongesteld zijn. Zij laten zich hier niet voor behandelen, omdat ze denken dat het er ‘gewoon bij hoort’. Dat geldt ook voor de meest voorkomende klachten: hevig bloedverlies, tussentijdse bloedingen, lange bloedingen of onregelmatige bloedingen.

Eén op de vijf vrouwen heeft last van hevig bloedverlies. In Nederland zijn dat maar liefst 800.000 vrouwen tussen de 35 en 55 jaar. Wist u dat door deze klachten:

• 80% van de vrouwen seks vermijdt.
• 77% van de vrouwen zich depressief of humeurig voelt.
• 75% van de vrouwen zich zorgen maakt over hevig bloedverlies.
• 60% van de vrouwen soms sociale activiteiten of sport overslaat.
• 57% van de vrouwen minder zelfvertrouwen heeft.
• 33% soms thuis blijft van het werk.

Menstruatiescorekaart

Wanneer spreken we eigenlijk over hevig bloedverlies? In onderstaande tabel hebben wij dit voor u op een rij gezet. Of vul de menstruatiescorekaart in en bespreek deze met uw (huis)arts.

Klachten

Hevig bloedverlies kan de volgende klachten veroorzaken:

• lichamelijke klachten zoals vermoeidheid door ijzertekort (bloedarmoede);
• hevige pijn;
• mentale klachten waardoor vrouwen niet meer deelnemen aan sociale activiteiten, sport of hun werk.

Vermoeidheid

Door hevig bloedverlies kunt u een ijzertekort krijgen. Dit noemen we bloedarmoede. Hierdoor kunt u zich duizelig of moe voelen. U kunt ook ‘vlekken zien’, minder energie hebben of u bent sneller gevoelig.

Pijn

Pijn als u ongesteld bent komt vaak voor. Meer dan de helft van de volwassen vrouwen en één op de tien jonge vrouwen heeft last van pijn voordat ze ongesteld worden en als ze ongesteld zijn. Als u ongesteld bent en veel pijn heeft, heeft u meestal ook hevig bloedverlies.

• Meestal beperkt de pijn zich tot een dof en zeurderig gevoel in de onderbuik. De pijn kan uitstralen naar uw bovenbenen, heupen en onderkant van de rug.
• De hevige krampen in de buik worden veroorzaakt door het samentrekken van de baarmoeder, die het baarmoederslijmvlies wil afstoten. Soms is de buikkramp zo hevig, dat u bepaalde activiteiten niet kunt doen. Pijnstillers werken dan niet.
• Hoofdpijn komt ook voor.

Mentale klachten

• Als u merkt dat u door de klachten minder gaat deelnemen aan activiteiten, praat dan met uw huisarts of gynaecoloog. Samen kunt u nagaan of er iets aan de klachten gedaan kan worden.

Oorzaken

Hevig bloedverlies als u ongesteld bent, kan veroorzaakt worden door:

• vleesbomen (myoom);
• poliepen;
• het baarmoederslijmvlies;
• de pre-menopauze;
• een afwijking in de bloedstolling.

Vleesboom (myoom)

Een vleesboom is een goedaardig gezwel in of aan de baarmoeder. Ze komen los voor, maar ook in grote aantallen. Vleesbomen groeien uit de spierlaag van de baarmoeder. Ze kunnen zo klein zijn als de pit van een appel of zo groot als een sinaasappel.

Afbeelding soorten vleesbomen

Vleesbomen zijn meestal niet gevaarlijk. Wel kunnen ze klachten geven, zoals:

• druk op de blaas;
• lage rugpijn;
• pijn tijdens het vrijen;
• pijn als u ongesteld bent;
• tussentijdse bloedingen;
• en hevig bloedverlies als u ongesteld bent.

Ook kan een eicel moeilijker innestelen door een vleesboom. Daardoor is zwanger worden minder gemakkelijk. Waardoor vleesbomen precies ontstaan, is niet helemaal duidelijk. Hormonen spelen een rol. Hoe hoger het hormoonniveau, hoe sneller vleesbomen groeien. Vleesbomen krimpen in de overgang of door medicijnen tegen hormonen.

Hoe vaak komen vleesbomen voor?

In Nederland hebben bijna 1,8 miljoen vrouwen vleesbomen in de baarmoeder. Van deze groep hebben 350.000 vrouwen ook echt klachten.

• Vleesbomen komen vaak pas op latere leeftijd voor.
• Donkere vrouwen hebben er vaker last van.
• Erfelijkheid speelt een rol. Als uw moeder vleesbomen had, is de kans dat u ze krijgt drie keer groter dan gemiddeld.
• Vrouwen met overgewicht hebben een grotere kans op vleesbomen. Bij extreem overgewicht is de kans zelfs drie keer groter dan gemiddeld.

Meer informatie leest u in de folder 'Vleesbomen (myomen)'.

Poliepen

Poliepen zijn goedaardige uitstulpingen van het baarmoederslijmvlies. Ze lijken op kleine paddenstoelen. Ze kunnen in de baarmoeder en in het baarmoederhalskanaal voorkomen. Poliepen groeien op het baarmoederslijmvlies. Als de poliepen groeien, worden ze kwetsbaar en kunnen ze gaan bloeden. Als u poliepen in de baarmoeder heeft, merkt u er niet altijd iets van. Toch kunnen ze klachten geven, zoals:

• onregelmatig ongesteld zijn;
• tussentijds bloedverlies;
• vaginaal bloedverlies na de menopauze;
• onvruchtbaarheid;
• hevig bloedverlies.

Waardoor ontstaan poliepen?

Waardoor poliepen in de baarmoeder ontstaan is onbekend. Hormonen spelen een belangrijke rol. Poliepen zijn erg gevoelig voor het hormoon oestrogeen. Ze reageren op dezelfde manier op oestrogeen als het baarmoederslijmvlies. Als de hoeveelheid oestrogeen toeneemt, groeit het baarmoederslijmvlies en groeien ook de poliepen. In Nederland hebben ongeveer 500.000 vrouwen poliepen in de baarmoeder. Ongeveer 150.000 van hen heeft klachten. Vrouwen hebben een grotere kans op poliepen in de baarmoeder als ze:

• tussen de 40 en 50 jaar zijn;
• in de pre-menopauze zijn;
• last hebben van overgewicht;
• het medicijn Tamoxifen gebruiken (een medicijn bij borstkanker);
• last hebben van een hoge bloeddruk;
• poliepen in de baarmoederhals hebben.

Baarmoederslijmvlies (endometrium)

Elke keer voordat u ongesteld wordt (menstruatiecyclus), bereidt het lichaam zich voor op een mogelijke zwangerschap. Tijdens de eerste helft van de cyclus stijgt het niveau oestrogeen en progesteron. Het baarmoederslijmvlies wordt dikker, zodat een bevruchte eicel kan innestelen. Als de eicel niet wordt bevrucht, stoot het lichaam een deel van het baarmoederslijmvlies af als u ongesteld bent. Dat noemen we de menstruatie.

Bij de ene vrouw is het baarmoederslijmvlies dikker dan bij de andere. Dikker baarmoederslijmvlies leidt tot meer bloedverlies. Wat is het baarmoederslijmvlies? De wand van de baarmoeder is opgebouwd uit drie lagen:

• het endometrium (binnenste laag);
• het myometrium (middelste spierlaag);
• en het perimetrium (buitenste laag).

Endometrium is een ander woord voor baarmoederslijmvlies. Dit baarmoederslijmvlies bestaat ook weer uit twee lagen.
1. De basale laag, die altijd aanwezig is.
2. De functionele laag, die groeit tijdens de menstruatiecyclus en wordt afgestoten als u ongesteld bent.

Hormonen

Het baarmoederslijmvlies reageert op de twee vrouwelijke hormonen: oestrogeen en progesteron.  Door oestrogeen wordt het baarmoederslijmvlies dikker. Progesteron zorgt ervoor dat er slijmkliertjes ontstaan. Hormonen hebben dus invloed op de dikte van het baarmoederslijmvlies. Hevig bloedverlies wordt vaak veroorzaakt doordat de productie van de vrouwelijke hormonen oestrogeen en progesteron niet in balans is. Dit komt vaak voor bij jonge vrouwen die beginnen met ongesteld worden én bij vrouwen in de pre-menopauze.

Pre-menopauze

Sommige vrouwen hebben hun hele leven last van hevig bloedverlies. Anderen krijgen daar pas later mee te maken: in de pre-menopauze. U komt niet zomaar van de ene op de andere dag in de menopauze (overgang). Er gaat een periode aan vooraf; dit noemen we de pre-menopauze. Deze periode kan wel tien jaar duren. Sommige vrouwen krijgen er rond hun 35e jaar al mee te maken.Tijdens de pre-menopauze verandert de hormoonhuishouding. Dit kan leiden tot klachten, zoals:

• opvliegers;
• nachtelijk zweten;
• stemmingswisselingen;
• onregelmatig ongesteld zijn.

Ook hevig bloedverlies is een klacht die vaak voorkomt. Veel vrouwen denken dat dit bij het proces van ouder worden hoort. Maar als hevig bloedverlies uw leven gaat bepalen, wordt het tijd om er iets aan te doen. Neem bij deze klachten dus contact op met uw huisarts of gynaecoloog.

Afwijking in de bloedstolling

Heel soms wordt hevig bloedverlies veroorzaakt door afwijkingen in de bloedstolling. Tijdens de bloedstolling wordt het bloed dikker om bloedverlies te stoppen of te vertragen. Afwijkingen in de bloedstolling zijn ernstig. Een medische behandeling is nodig. Afwijkingen in de bloedstolling komen ook vaak voor in de familie. Heeft uw moeder ook last van hevig bloedverlies? Of had zij bijvoorbeeld veel bloedverlies na de bevalling? Dan is er misschien een stoornis in de bloedstolling.

Heeft u last van hevig bloedverlies en weet u de oorzaak niet? Loop er dan niet te lang mee door. Met een bloedtest onderzoekt uw huisarts of gynaecoloog of u een afwijking in de bloedstolling heeft.

Consultkaart

Verliest u veel bloed als u ongesteld bent? De Consultkaart kan u en uw gynaecoloog helpen om uw mogelijkheden te bespreken.
De behandelingen die in Isala mogelijk zijn, hebben we voor u hieronder ook op een rij gezet.

Behandelingen

Medicijnen met hormonen

Bij hevig bloedverlies worden vaak hormonale medicijnen (anticonceptiepil of een hormoonspiraaltje) voorgeschreven. Medicijnen met oestrogeen en/of progesteron kunnen het baarmoederslijmvlies dunner maken, waardoor het bloedverlies minder wordt. Als u stopt met de pil of spiraal, dan komt hevig bloedverlies meestal weer terug als u ongesteld bent.

Anticonceptiepil

De pil zorgt bij ongeveer de helft van de vrouwen voor minder bloedverlies. Als u rookt of een verhoogd risico heeft op trombose, kan het minder verstandig zijn de pil te gebruiken. Zeker als u ouder wordt. De bijwerkingen zijn erg wisselend en vaak afhankelijk van de samenstelling en/of de dosering van de pil.

Het duurt vaak drie tot vier cycli voordat u merkt dat de pil tot minder bloedverlies leidt. Doordat u de pil elke maand moet slikken, kunnen de kosten hoog zijn. Vraag daarom eerst aan uw zorgverzekeraar of de pil wordt vergoed. Doorbraakbloedingen zijn de belangrijkste reden waarom vrouwen stoppen met de pil.

Hormoonspiraal

Het hormoonspiraal wordt in de baarmoederholte geplaatst door de huisarts of gynaecoloog en kan vijf jaar blijven zitten. U mag geen poliepen of vleesbomen in de baarmoederholte hebben. Dit moet worden onderzocht voordat het spiraal geplaatst wordt.
Het lichaam heeft ongeveer drie maanden nodig om aan het spiraal te wennen. Na deze periode is bij ongeveer 90% van de vrouwen het bloedverlies verminderd.

Medicijnen zonder hormonen

Prostaglandine-synthetaseremmers (NSAID’s)

Prostaglandine-synthetaseremmers zijn medicijnen als ibuprofen of naproxen. Deze verminderen de pijn en het bloedverlies als u ongesteld bent. Het bloedverlies neemt door het gebruik van deze medicijnen gemiddeld met twintig tot dertig procent af. Het is belangrijk om zo vroeg mogelijk met deze medicijnen te beginnen als u ongesteld bent. Het liefst nog een dag voordat u ongesteld wordt. Zo zorgt het medicijn voor minder afgifte van prostaglandine (hormoonachtige stof) en vermindert zowel de pijn als het bloedverlies. Veel voorkomende bijwerkingen zijn maag- en darmklachten.

Tranexaminezuur

Tranexaminezuur is een medicijn dat ervoor zorgt dat het bloed makkelijker stolt. Daardoor neemt het bloedverlies met gemiddeld de helft af. Het medicijn wordt alleen op de dagen geslikt dat het bloedverlies het meest heftig is.

Dit medicijn is niet geschikt als u een verhoogd risico op trombose heeft.

Verwijderen baarmoederslijmvlies: NovaSure

Verwijderen van het baarmoederslijmvlies is een bewezen manier om bloedverlies te verminderen of zelfs helemaal te stoppen als u ongesteld ben. Een manier om het slijmvlies aan de binnenkant van de baarmoeder te verwijderen is NovaSure. Tijdens deze behandeling wordt het slijmvlies met radiofrequentie-energie verwijderd.

NovaSure: diepe sedatie

Voordelen van deze behandeling:

• De behandeling kan in elke fase van de menstruatiecyclus worden uitgevoerd.
• Het gaat om één korte behandeling (maximaal twee minuten).
• De behandeling wordt op de polikliniek uitgevoerd onder diepe sedatie. In de folder 'Diepe sedatie' kunt u daar meer over lezen.
• U herstelt snel. Meestal kunt u de volgende dag uw dagelijkse activiteiten weer oppakken.

Voor wie is NovaSure?

NovaSure kan worden uitgevoerd als:

• is uitgesloten dat er andere oorzaken zijn die het hevig bloedverlies veroorzaken, zoals vleesbomen, poliepen of een ontsteking. Voor de behandeling wordt u eerst inwendig onderzocht en wordt er een uitstrijkje gemaakt.
• u geen kinderwens (meer) heeft. Zwanger worden na de behandeling brengt namelijk grote risico’s met zich mee. Een zwangerschap is nog wel mogelijk. Na de behandeling moet u dus voorbehoedsmiddelen gebruiken.

Hoe werkt NovaSure?

• Tijdens de behandeling verdoven wij plaatselijk uw baarmoederhals. Soms krijgt u een middel waar u rustig van wordt.
• Via de vagina en baarmoederhals brengen wij een dun buisje in om uw baarmoeder op te meten.
• Door het buisje wordt een soort waaier van gaas ingebracht, die zich in de baarmoeder uitvouwt en de vorm van de baarmoeder aanneemt.
• De waaier wordt ongeveer 90 seconden (maximaal 120 seconden) heet gemaakt met radiofrequentie-energie.
• Het baarmoederslijmvlies verdroogt door de hitte.
• De waaier wordt via het buisje uit de baarmoeder verwijderd.

Tijdens de NovaSure krijgt u een slaapmiddel en een sterke pijnstiller. U merkt niets van de behandeling en voelt geen pijn. Direct na de behandeling bent u weer wakker en kunt u naar de dagverpleging.

NovaSure: lokale verdoving

• In overleg met uw arts kunt u ook kiezen voor lokale verdoving. Deze behandeling vindt op de polikliniek plaats.
• U krijgt van uw arts een recept voor een sterke pijnstiller (Diclofenac). Deze neemt u de avond voorafgaand aan uw behandeling in. Ook slikt u 1 Diclofenac met 2 Paracetamol, een uur vóór uw behandeling.
• Uw arts verdooft uw baarmoeder met een lokaal verdovingsmiddel. Hiervoor krijgt u 4 prikken rondom uw baarmoedermond en 3 prikken in de baarmoederholte. Deze laatste prikken krijgt u terwijl de arts in uw baarmoeder kijkt met een hysteroscopie. In de folder 'Diagnostische hysteroscopie' kunt u daar meer over lezen.
• Verder is deze behandeling hetzelfde als bij NovaSure onder diepe sedatie (zie hierboven).
• Direct na de behandeling neemt u 15 minuten plaats in een rustruimte. Als u zich goed voelt, mag u naar huis.

Voordelen NovaSure onder lokale verdoving:

• U bent korter in het ziekenhuis; u mag sneller na de ingreep weer naar huis.
• Er is geen bijwerking van het slaapmiddel.

Nadeel NovaSure onder lokale verdoving:

• Sommige vrouwen hebben toch nog pijn tijdens de behandeling (3%).

Wat is het resultaat van NovaSure?

• Het resultaat van NovaSure is een normaal of licht bloedverlies als u ongesteld bent. Soms is er zelfs helemaal geen bloedverlies meer.
• Doordat er minder hevig bloedverlies is, is de kans op pijn ook kleiner.
• Ook klachten die horen bij het premenstrueel syndroom (PMS) verminderen.
• Doordat u minder snel last heeft van een ijzertekort, heeft u vaak meer energie.
• Doordat u uw baarmoeder houdt, blijft de hormoonhuishouding hetzelfde en komt u niet vervroegd in de overgang.

Lees voor meer informatie ook de folder 'NovaSure'.

Verwijderen vleesbomen/poliepen: MyoSure

MyoSure ie een behandeling voor vrouwen die last hebben van hevig bloedverlies als ze ongesteld zijn door vleesbomen of poliepen. De MyoSure behandeling kan worden uitgevoerd als:

• u niet zwanger bent;
• u geen last heeft van ontstekingen in het bekken;
• als u geen afwijkingen heeft aan de baarmoederhals;
• als u geen baarmoeder(hals)kanker heeft.

Hoe werkt MyoSure?

• De MyoSure behandeling wordt meestal op de polikliniek uitgevoerd met plaatselijke verdoving van de baarmoedermond.
• De gynaecoloog brengt via de vagina een instrument in de baarmoeder, waarmee de vleesbomen of poliepen worden verwijderd.
• Gemiddeld duurt de behandeling 10 tot 20 minuten.
• U kunt nog dezelfde dag naar huis.
• Op www.hevigbloedverlies.nl kunt u een filmpje van de behandeling bekijken.

Lees voor meer informatie ook de folder ‘Myosure methode’.

Baarmoeder verwijderen (operatie)

Als uw baarmoeder verwijderd wordt met een operatie, wordt u opgenomen in het ziekenhuis. De operatie vindt plaats onder verdoving, met volledige narcose of een ruggenprik. Dit hangt af van de soort operatie. Het herstel (thuis) duurt daarna nog enkele weken.

• Meestal wordt niet alleen de baarmoeder, maar ook de baarmoederhals verwijderd.
• Er is een kleine kans dat de urineleiders beschadigd raken, als de baarmoederhals ook wordt verwijderd.
• Als de baarmoederhals zou blijven zitten, is er een kans van ongeveer tien procent dat er nog steeds wat bloedverlies is op de momenten dat u normaal ongesteld zou worden. Dat komt doordat er ook baarmoederslijmvlies in de baarmoederhals zit.
• Na het verwijderen van de baarmoederhals, kan er geen baarmoederhalskanker meer ontstaan. Uitstrijkjes zijn na de operatie dus niet meer nodig.
• Door een baarmoederverwijdering komt u niet in de overgang. U komt wel meteen in de overgang als ook uw eierstokken worden verwijderd. U krijgt dan last van klachten zoals opvliegers, vaginale droogheid, duizeligheid en nachtelijk zweten.

Een baarmoeder verwijderen is ingrijpend. Toch kan het nodig zijn, als er geen andere oplossingen meer zijn. Dit is het geval bij bijvoorbeeld:

• endometriose;
• tumoren;
• afwijkende cellen in de baarmoeder;
• vleesbomen;
• problemen met de bekkenbodem;
• hevig bloedverlies als u ongesteld bent waarbij andere behandelingen niet of onvoldoende helpen.

Er zijn verschillende operaties mogelijk om een baarmoeder te verwijderen:

Vaginale hysterectomie

• Bij een vaginale operatie worden de baarmoeder en de baarmoedermond verwijderd via de vagina.
• Deze operatie heeft de voorkeur, omdat er geen littekens te zien zijn na de operatie en u sneller hersteld dan bij de andere operaties.
• Deze operatie kan alleen als de baarmoeder niet te groot is.

Laparoscopische hysterectomie

Bij een kijkoperatie (laparoscopie) wordt een aantal sneetjes in de buik gemaakt. Hierdoor wordt een kijkbuis ingebracht. De gynaecoloog kan de operatie dan volgen op een scherm.

• De baarmoeder wordt in stukjes via de kijkbuis of vagina verwijderd.
• De kans op ontstekingen is kleiner dan bij de vaginale operatie en bij een openbuikoperatie. U herstelt daardoor ook sneller. Ook is de kans op blijvende littekens kleiner.

Lees voor meer informatie ook de folder 'Kijkoperatie'.

Abdominale hysterectomie

• Bij een openbuikoperatie wordt een horizontale snee gemaakt van ongeveer 15 centimeter iets boven het schaambeen. Uw baarmoeder wordt verwijderd via deze snee. De snee zorgt later voor een blijvend litteken.
• Soms moet er ook nog een verticale snee worden gemaakt in uw buik. Dat gebeurt bijvoorbeeld als de baarmoeder groot is of als u baarmoederhalskanker heeft.
• Bij de openbuikoperatie is de kans op problemen het grootst en duurt het herstel het langst.

Lees voor meer informatie ook de folder 'Openbuikoperatie'.

Baarmoeder wel of niet verwijderen?

Het verwijderen van een baarmoeder is niet meer terug te draaien. Na de verwijdering wordt u niet meer ongesteld en kunt u ook niet meer zwanger worden. De risico’s van de operatie lijken op die van elke andere zware buikoperatie. Denk bijvoorbeeld aan:

• ontstekingen;
• bloedingen;
• trombose;
• beschadiging van urinewegen, darmen en/of andere organen in de buik.

Bij goedaardige aandoeningen is het belangrijk om de voor- en nadelen goed op een rij te zetten, voordat u beslist. Er zijn andere behandelingen, waardoor een verwijdering van de baarmoeder niet altijd nodig is.

Heeft u hulp nodig bij het bepalen van uw keus? Gebruik dan de Keuzehulp om u voor te bereiden op het gesprek met uw gynaecoloog.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle, Kampen of Heerde

Gynaecologie
088 624 56 04 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Meppel of Steenwijk

Gynaecologie
088 624 56 04 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.

Meer informatie

www.degynaecoloog.nl
www.hevigbloedverlies.nl