De PEG-sonde
Wat is een PEG-sonde?
De afkorting PEG staat voor Percutane Endoscopische Gastrostomie. De PEG-sonde is een slangetje dat via een sneetje door de buikwand in de maag wordt geplaatst. De plaatsing gebeurt tijdens een gastroscopie. Dit is een kijkonderzoek van de binnenkant van de slokdarm, maag en het eerste deel van de dunne darm. Door deze sonde kan uw kind vloeibare voeding (sondevoeding) en/of vloeibare medicatie krijgen.
Afbeelding 1: Plek van de PEG-sonde.
Waarom krijgt uw kind een PEG-sonde?
Het is belangrijk dat uw kind voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt. Zo kan de conditie van uw kind zo goed mogelijk blijven of beter worden. Er wordt een PEG-sonde geplaatst als wij verwachten dat uw kind langere tijd niet of niet genoeg kan eten.
Door wie wordt de sonde ingebracht?
De PEG-sonde wordt op de operatiekamer ingebracht door twee kinderartsen maag-darm-leverziekten. Tijdens het plaatsen van de PEG-sonde worden de artsen geassisteerd door endoscopieverpleegkundigen.
Hoe lang blijft de PEG-sonde zitten?
De sonde die geplaatst wordt is een zogenaamde gastrotube of ballonsonde. Deze sonde heeft aan het uiteinde een ballon die gevuld wordt met water waardoor de sonde in de maag gefixeerd wordt. Meer informatie leest u in de bijlage Gastrotube.
De eerst geplaatste sonde moet drie maanden na het plaatsen in het ziekenhuis op de polikliniek van de voedingsverpleegkundigen gewisseld worden voor een nieuwe. Dit kan nogmaals de gastrotube zijn of er wordt een andere sonde geplaatst, een button.
Hierna moet de sonde om de drie maanden gewisseld worden. Dit kan de thuiszorg bij u thuis doen. Of u kunt als ouder zelf leren hoe dit moet. Wanneer het wisselen moeizaam gaat, kan een voedingsverpleegkundige dit ook op de polikliniek doen.
Plaatsing van de PEG-sonde
Preoperatief onderzoek
Voor de operatie heeft u een afspraak op de afdeling Preoperatief onderzoek. Om u en uw kind goed voor te bereiden op de operatie vult u een vragenlijst in en heeft u een gesprek met de apothekersassistente (als uw kind medicijnen gebruikt), de anesthesioloog en de verpleegkundige. U spreekt hen alle drie apart. De anesthesioloog geeft uitleg over de vorm van anesthesie die tijdens de operatie gebruikt wordt. Ook krijgt u uitleg over de pijnbestrijding. De totale afspraak duurt ongeveer een uur.
Voorbereiding
- Uw kind krijgt een oproep wanneer de operatie plaats gaat vinden. Meestal zal uw kind na de procedure 1 nacht ter observatie opgenomen blijven.
- Het is belangrijk dat u de medicijnen van uw kind voor vierentwintig uur meeneemt.
- Op de verpleegafdeling heeft u een opnamegesprek met de verpleegkundige.
- Daarna krijgt uw kind een operatiehemd. Het inbrengen van een PEG-sonde bij kinderen vindt altijd plaats op de operatiekamer. Een PEG-sonde wordt geplaatst met behulp van een endoscoop. Dit is een flexibele slang met een kleine videocamera, ook wel gastroscoop genoemd. De gastroscoop bevat naast een camera ook een werkkanaal waar kleine instrumenten doorheen kunnen.
Het inbrengen van de PEG-sonde
- U komt met uw kind en de verpleegkundige van de afdeling naar de operatiekamer.
- De arts neemt kort met u door wat er gaat gebeuren en controleert de gegevens van uw kind.
- De anesthesioloog brengt uw kind in slaap (zoals besproken op de polikliniek Preoperatief onderzoek).
- U verlaat samen met de verpleegkundige van de afdeling de operatiekamer.
- Het licht in de kamer wordt gedimd.
- De arts brengt de gastroscoop via de keel en de slokdarm tot in de maag.
- Op de plaats waar het licht aan de tip van gastroscoop door de huid te zien is zal de sonde geplaatst worden.
- De arts zal rondom deze plaats drie ankertjes plaatsen (kleine metalen buisjes met een hechtdraad en fixatiedopjes) om de maagwand naar de buikwand toe te trekken
- Vervolgens geeft de arts plaatselijke verdoving en wordt er een heel klein sneetje in de buik gemaakt.
- Met een speciale naald prikt de arts door de buikwand tot in de maag.
- Hierna wordt er een dilatator ingebracht waarbij de opening (van de huid tot de maag) stapsgewijs opgerekt wordt tot de juiste maat.
- Wanneer de juiste maat bereikt is zal de sonde ingebracht worden.
- De ballon van de sonde wordt gevuld met water en tegen de maagwand aangetrokken.
- De wond en buik worden schoongemaakt. Er wordt een gaasje aangebracht om het eventuele wondvocht op te vangen.
- De externe fixatiedisk wordt aangeschoven tot op de dopjes van de ankertjes.
- Het plaatsen van de sonde duurt ongeveer tien tot vijftien minuten.
Afbeelding 2: Sonde die wordt geplaatst. (Bron: Avanos)
Afbeelding 3: Bevestiging van sonde met ballon aan de maagwand. (Bron: Avanos)
Na de operatie
- Op het moment dat uw kind op de uitslaapkamer ligt, wordt dit doorgegeven aan de verpleegafdeling en brengt de afdelingsverpleegkundige u naar uw kind.
- Als uw kind goed wakker is en alle vitale functies zijn goed, gaat uw kind terug naar de verpleegafdeling.
- Soms krijgt uw kind bij terugkomst op de verpleegafdeling nog antibiotica toegediend via het infuusnaaldje.
- Na de plaatsing van de PEG-sonde blijft uw kind nog drie uur nuchter.
- Na drie uur wordt door de verpleegkundige de watertest uitgevoerd. Hierbij wordt er dertig milliliter lauw water langzaam via de sonde ingespoten.
- Als uw kind na dertig minuten niet misselijk is en geen pijnklachten heeft, mag u starten met het toedienen van de sondevoeding. U begint met een halve dosis van de normale portie die u toedient op halve toedieningssnelheid.
- Als uw kind naast de sondevoeding ook kan eten en/of drinken, dan mag dat vanaf dit moment.
- Na de procedure blijft uw kind minimaal één nacht ter observatie. Wanneer uw kind de volgende ochtend geen klachten meer heeft mag hij of zij mee naar huis.
- Na de ingreep kan het wondgebied een beetje pijnlijk zijn. Dit is normaal. Geef uw kind paracetamol zetpillen tegen de pijn. U kunt deze bij de apotheek of drogist kopen. Ook al klaagt uw kind niet over pijn, toch raden wij u aan om consequent paracetamol te geven gedurende de eerste dagen na de operatie. Hierdoor is er altijd wat pijnstillende stof in het bloed van uw kind aanwezig, waardoor het zich beter voelt. De dosering van de paracetamol wordt bepaald door het gewicht van uw kind (zie tabel).
|
Gewicht kind |
Dosis Paracetamol zetpil |
| 5-7 kilo |
4 maal daags 120 mg |
|
8-10 kilo |
3 maal daags 240 mg |
|
11-13 kilo |
4 maal daags 240 mg |
|
14-20 kilo |
3 maal daags 500 mg |
|
21-30 kilo |
4 maal daags 500 mg |
|
33-39 kilo |
3 maal daags 1000 mg |
|
vanaf 40 kilo |
4 maal daags 1000 mg |
Gedurende de eerste drie dagen kunt u uw kind pijnstilling geven volgens bovenstaand schema. Daarna kunt u het afbouwen, al naar gelang de pijnklachten.
Complicaties
Het inbrengen van een PEG-sonde kan klachten (complicaties) veroorzaken. De arts zal u dit ook vertellen. De volgende complicaties kunnen optreden:
- Tijdens de plaatsing van de PEG-sonde kunnen andere voorliggende organen aangeprikt worden.
- Tijdens de scopie kan uw kind zich verslikken waardoor er maaginhoud in de longen kan komen, met mogelijk een longontsteking tot gevolg.
- De insteekopening kan nabloeden.
- De insteekopening kan geïnfecteerd raken met abcesvorming tot gevolg.
- De ballon kan lek raken waarna de sonde kan verschuiven waarbij deze dan niet meer in de maag ligt (dislocatie van de sonde).
- Uitvallen van de sonde.
Bij klachten zoals toenemende pijn en/of koorts, neem dan contact op met de voedingsverpleegkundigen via telefoonnummer (038) 424 42 18 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 16.30 uur). Buiten deze tijden kunt u bellen naar het algemene nummer van Isala Zwolle: (038) 424 50 00 en vragen naar de dienstdoende kinderarts.