Adviezen voor gewrichtsbescherming bij handproblemen Adviezen voor gewrichtsbescherming bij handproblemen

Wat is gewrichtsbescherming?

Gewrichtsbescherming is nodig bij gewrichtsslijtage. Door afname van het kraakbeen ontstaat er meer ruimte in het gewricht. Hierdoor komen de banden rondom het gewricht minder op spanning te staan en neemt de stabiliteit van het gewricht af. Het gewricht is kwetsbaar door verzwakt kraakbeen, verzwakte spieren en minder strakke banden.

Het beschermen van uw gewrichten is erg belangrijk om klachten te verminderen en te voorkomen. Dit betekent dat u bij het uitvoeren van dagelijkse activiteiten de gewrichten en spieren zo leert gebruiken dat het gewricht die belasting aan kan of wordt bespaard.

Wij geven u graag onderstaande adviezen. Het kan lang duren om de adviezen op een goede manier toe te passen. Geef uzelf de tijd om de activiteiten opnieuw te leren.

Adviezen

Gebruik uw grote gewrichten

Kleine gewrichten hebben een klein gewrichtsvlak en vaak een kleiner spierkorset om het gewricht te helpen stabiliseren. Voorkom zware belasting en gebruik uw grote gewrichten.

• Draag bijvoorbeeld geen zware tassen alleen aan de vingers, maar neem de tas onder de arm of draag hem aan een schouder.
• Schuif een pan over het aanrecht in plaats van deze te tillen.

Moet u kleine gewrichten gebruiken, bijvoorbeeld bij het schrijven of bij het openen en sluiten van potten en flessen?

• Verdik dan de handgrepen of pen.
• Gebruik een hefboom (zoals een tang of doppenopener), zodat de activiteiten minder kracht kosten.

afbeelding 1: voorbeeld hoe u het beste kunt snijden

Verdeel uw kracht

Als u meerdere gewrichten gebruikt, dan kunt u de inspanning en kracht beter verdelen. Probeer daarom handelingen zoveel mogelijk met twee handen uit te voeren.

afbeelding 2: voorbeeld hoe u het beste een pan kan afgieten

Voorkom langdurige belasting

Bij langdurige belasting raakt uw lichaam oververmoeid. Het duurt dan lang voor het zich weer heeft hersteld.

• Probeer de belasting te verdelen door activiteiten over de dag en de week te verdelen.
• Het is beter om regelmatige rustpauzes te nemen, de pauzes hoeven maar kort te zijn.
• Ook afwisseling tussen lichte en zwaardere activiteiten is belangrijk.
• Doe niet al het zware werk achter elkaar. Zo voorkomt u piekbelastingen.

afbeelding 3: voorbeeld hoe u het beste een boek kan lezen

Voorkom statische belasting (lang in dezelfde houding)

Door langdurig onveranderde belasting is er minder bloedtoevoer naar de spieren en gewrichten. Hierdoor blijven er in de spieren meer afvalstoffen achter en wordt er minder zuurstof naar de spieren vervoerd. Het gevolg hiervan kan kramp, vermoeidheid of pijn zijn. Voorbeelden van langdurige belasting zijn:

• schrijven;
• telefoon vasthouden;
• strijken;
• dragen van een tas.

afbeelding 4: hoe u het beste uw telefoon kan gebruiken

Gebruik gewrichten in de meest stabiele stand

Veel gewrichten kunnen ver buigen of juist overstrekken. In deze uiterste standen zijn ze extra kwetsbaar voor beschadigingen, omdat dan slechts een klein deel van het gewrichtsvlak de druk op moet vangen en de banden ver uitgerekt zijn. De spieren moeten dan extra aanspannen om de gewrichten stabiel te houden.

afbeelding 5: hoe u het beste een pen kan vasthouden

Vermijd krachtgrepen

Door een (plotselinge) krachtgreep worden de gewrichten zwaar belast. Denk aan het uitwringen van een doek of het dragen van een koffer. Een krachtgreep is een piekbelasting die niet goed is voor gewrichten en kan zorgen voor pijn.

afbeelding 6: voorbeeld hoe u het beste een doek kan uitwringen

Voorkom zijdelingse druk op de vingers richting de pink

Er kan een schreefstand van de vingers ontstaan door te veel zijwaartse druk te geven. Bijvoorbeeld bij het vasthouden van een mok met één vinger. Dit voorkomt u door de mok met twee handen vast te pakken.

afbeelding 7: hoe u het beste een kopje kan vasthouden

Gebruik juiste uitgangshouding

Voordat u begint aan een activiteit, kunt u kijken naar de uitgangshouding. Denk bijvoorbeeld aan de juiste houding, werken op heuphoogte en makkelijk kunnen pakken van veelgebruikte voorwerpen.

afbeelding 8: hoe u het beste een pot kan openmaken

Gebruik hulpmiddelen

Er zijn heel veel verschillende hulpmiddelen. Niet elk probleem heeft direct een hulpmiddel nodig, maar soms kan een hulpmiddel u wel goed ondersteunen om de handeling zelfstandig te kunnen doen.
De therapeut kijkt samen met u welke hulpmiddelen voor u geschikt zijn.

afbeelding 9: voorbeeld van een hulpmiddel

Blijf bewegen

Het niet gebruiken van een gewricht is geen juiste gewrichtsbescherming. De spieren rondom een gewricht worden zwakker, de beweeglijkheid van een gewricht neemt af en er treedt stijfheid op. Het is juist goed om de spieren op kracht te houden, net als het soepel houden van het gewricht. Dus beweeg wel, maar met minimale kracht.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met:

Zwolle en Heerde

Handtherapie
088 624 71 82 (bereikbaar op maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)