Contact
  1. ‘Een door de zon gebruinde huid is een beschadigde huid’

Nederland is één van de koplopers in Europa qua aantal huidkankerpatiënten. Onder die huidkankerpatiënten stijgt bovendien het aantal jongeren. En dat terwijl Nederland één van de landen met de minste zonuren is. Wat is hier aan de hand? Dermatoloog Jorrit Terra luidt de noodklok.

Dermatoloog Jorrit Terra

Plekje in de schaduw

‘Kijk in de zomer tussen de middag eens rond op een gemiddeld strand in Frankrijk of Spanje. Wie zie je daar hun broodje zitten eten terwijl de zon op zijn sterkst is? Niet de Fransozen of Spanjaarden, kan ik je vast verklappen. Die hebben een plekje in de schaduw of zelfs binnen opgezocht. Het zijn vaak Nederlanders die zich dan nog steeds blootstellen aan de meest krachtigste UV-stralingen van de dag. En waarom? Om er goed uit te zien? Het moest maar eens afgelopen zijn met dat beeld dat bruin door de zon sexy is’, stelt dermatoloog Jorrit Terra. ‘Een gebruinde huid door de zon is een DNA beschadigde huid, die sneller verrimpelt en ouder wordt, veroorzaakt door overmatige UV-straling.’

Harde cijfers

Een strenge uitspraak maar daar heeft Jorrit dan ook alle reden toe. ‘Jaarlijks horen ongeveer 55.000 Nederlanders dat ze huidkanker hebben. Tien jaar geleden waren dit er nog 34.000. Het aantal mensen met huidkanker neemt flink toe’, vertelt dermatoloog Terra. ‘Gelukkig betreft het overgrote deel, zo’n negentig procent, basaalcelcarcinomen en plaveiselcarcinomen. Vormen van huidkanker die in vrijwel alle gevallen goed te behandelen zijn.’

Agressieve vorm

In zo’n tien procent van de gevallen is er sprake van een melanoom. ‘Een melanoom is een agressief groeiende tumor die de neiging heeft relatief snel uit te zaaien. Het is de meest levensbedreigende vorm van huidkanker. Per jaar wordt in Nederland zo’n 7000 keer een melanoom vastgesteld. Jaarlijks overlijden ongeveer 900 mensen aan deze vorm van huidkanker.’

Onverstandig zongedrag

De laatste 25 jaar is er een verviervoudiging van het aantal huidkankerpatiënten geweest. En de verwachting is dat dit de komende jaren twee tot vijf keer gaat toenemen. Schokkende cijfers. Hoe kan het dat er in Nederland zoveel huidkankerpatiënten zijn en nog steeds bij komen? ‘Onverstandig zongedrag is nog altijd de grootste veroorzaker’, weet de dermatoloog.

‘Wij zijn als land rijker geworden en gaan vaker op vakantie naar de zon, waar we onze bleke winterhuidjes volop blootstellen aan de zon met hoge UV-kracht. Dat is ongeveer het slechts wat je je huid kunt aandoen. Mensen laten hun huid niet rustig wennen en die krijgt een enorme klap te verduren. Vaak heeft dit zonverbranding als gevolg. Zeker wanneer dit op jonge leeftijd gebeurt, is dit de grootste risicofactor op huidkanker op latere leeftijd.’

UV-A ook schadelijk

Maar hoe zit het dan met het bruine kleurtje als gevolg van de zon? ‘Veel mensen denken dat een zongebruinde huid geen kwaad kan en het zelfs gezond is. Een beetje verkleuring beschermt inderdaad maar vergis je niet: Een door de zon(nebank) gebruinde huid is een DNA -beschadigde huid, veroorzaakt door UV-straling.’

‘Vroeger dachten we dat we alleen huidkanker kregen van UV-B, maar we weten nu dat ook UV-A dit kan veroorzaken. De UV-A zonnestralen dringen dieper door in de huid, en geven naast een verhoogde kans op vroege rimpelvorming, ook een verhoogde kans op huidkanker. Het duurt vaak jaren voordat de huidkanker zich ontwikkelt en dat is ook waarom jongeren vaak niet nadenken bij de gevolgen van hun zongedrag. Net als bij roken krijg je meestal pas op latere leeftijd met de negatieve effecten te maken.’

Jong en huidkanker

Denk nu niet dat je op jonge leeftijd geen huidkanker kunt krijgen, want dat is niet waar. ‘De leeftijd waarop mensen huidkanker krijgen, komt steeds lager te liggen. Ondanks alle bewustwordingscampagnes rondom de gevaren van de zon, speelt onwetendheid waarschijnlijk nog steeds een rol. Uit onderzoek van Stichting Melanoom is gebleken dat één op de drie van de millennials niet weet wat een melanoom is en ruim zestig procent van de jongeren nooit zijn eigen huid checkt. Terwijl we weten wanneer melanoom vroeg wordt ontdekt, de genezingskans bijna 100 procent is.’

Top 3 van kankers

Huidkanker staat in de top drie van kankers bij jongeren. En melanoom is de snelst stijgende kanker in de leeftijdsgroep 30-60 jaar, vooral bij vrouwen onder de 40 jaar. ‘Hoogstwaarschijnlijk heeft dit te maken met dat vooral vrouwen zich overmatig blootstellen aan zonlicht en straling van de zonnebank, om maar dat bruine “gezonde”  kleurtje te krijgen. Gek genoeg houden we dit schoonheidsideaal nog steeds in stand, terwijl je je huid aan het beschadigen en verouderen bent.’

‘Ik zeg altijd: de beste anti-rimpel crème is zonnebrandcrème. Gelukkig zien we heel langzaam wel een kanteling in het modebeeld. De mode-industrie focust zich steeds meer op diversiteit, ook op het gebied van verschillende huidskleuren. Niet zongebruind maar gewoon de kleur die je van je zelf hebt, is waar je je mee onderscheidt. Een positieve ontwikkeling die hopelijk doorzet!’

Geniet van de zon

Nu het goede nieuws: je mag volgens Jorrit ook gewoon genieten van de zon! ‘Klinkt misschien wat gek na mijn betoog, maar ik ontken niet dat de zon ook goede kanten heeft. Ik zit zelf net zo goed graag op een terras bij mooi weer. Zonlicht zorgt er voor dat je bijvoorbeeld bepaalde endorfines aanmaakt, een hormoon waar je gelukkig van wordt. Met behulp van de zon maken we daarnaast ook vitamine D aan, wat onder meer belangrijk is voor sterke botten.’

‘Wat veel mensen alleen niet weten is wanneer je gedurende het hele jaar een kwartiertje onbeschermd buiten bent, je al genoeg zonlicht krijgt voor een voldoende vitamine D gehalte. Nu hebben we in Nederland natuurlijk lange grauwe winters, maar dit compenseren we altijd weer ruimschoots wanneer het mooier weer is. Ben je toch bang voor een vitamine D tekort? Neem dan gewoon dagelijks een supplement om dit op peil te houden.’

Behandeling huidkanker Isala

Heb je een plekje dat je niet vertrouwt, ga er altijd mee naar je huisarts. Bij twijfel zal de huisarts meteen behandelen of doorverwijzen naar Isala. De meeste vormen van huidkanker kunnen binnen het Isala Dermatologisch centrum behandeld worden. Terra: ‘Daarnaast werken we samen met het Isala Oncologisch centrum. Bijvoorbeeld bij sommige vormen van weke delentumoren en de behandeling van hoog risico of uitgezaaide melanomen. Binnen de gespecialiseerde Tumorwerkgroep melanoom zitten zowel specialisten van het Oncologisch centrum als van het Dermatologisch centrum. Zo werken we samen om deze groep patiënten de beste behandeling te geven.’

Meer informatie

Bezoek de site van het Dermatologisch centrum en lees het artikel Gouden regels voor verstandig in de zon.

Gerelateerd nieuws