Contact
  1. 5323-Obductie kinderen (0 t/m 18 jaar)

Informatie voor ouders

Een obductie is een onderzoek naar de doodsoorzaak. Hier vindt u informatie voor ouders over dit onderzoek bij kinderen na overlijden.

Obductie

Als uw kind is overleden, hebben we uw toestemming nodig om onderzoek te doen naar de doodsoorzaak van uw kind. We begrijpen dat het heel moeilijk voor u is om nu beslissingen te nemen. Toch vragen we u om redelijk snel te beslissen of u toestemming geeft voor een obductie.

We hopen u met deze informatie een antwoord te geven op de vragen die u mogelijk heeft. We proberen u eerlijk te vertellen wat er precies gebeurt. We zijn ons ervan bewust dat hierdoor de tekst af en toe wel confronterend kan zijn. Het is belangrijk dat u hetgeen u leest, ook nog bespreekt met elkaar en eventueel met voor u belangrijke personen.

We hopen dat u daarna een goede afweging kunt maken.

Misschien vraagt u zich af of uw godsdienstige of culturele achtergrond u toestaat om dit onderzoek te laten uitvoeren. Overlegt u dan met een geestelijke die uw geloofsovertuiging kent: dominee, priester, imam of rabbi.

Waarom een obductie?

Een obductie kan behulpzaam zijn bij het vinden van de oorzaak van het overlijden van uw kind. Misschien is er sprake van een erfelijke ziekte en zijn andere (toekomstige) kinderen in het gezin zonder het te weten daar ook mee belast. Voor uzelf kan het heel belangrijk zijn om precies te weten waaraan uw kind overleden is. In eerste instantie reageren veel ouders instinctief en emotioneel met een afwijzing. Maar vaak hebben zij achteraf (soms jaren later) toch behoefte aan meer informatie en betreuren het dan dat ze indertijd obductie hebben afgewezen. Het is onze ervaring dat ouders over het algemeen een positief gevoel overhouden aan het geven van toestemming voor een obductie. Het kan helpen in het rouwproces.

Naast het doel voor u als ouders, heeft de obductie voor artsen en verpleegkundigen ook als doel het verkrijgen van meer inzicht in de oorzaak van het overlijden en in de uitgevoerde behandeling. Met dit inzicht hopen wij de zorg voor andere kinderen te verbeteren.

Wat is een obductie?

Een obductie is te vergelijken met een operatie en wordt zo uitgevoerd dat de wond achteraf niet direct zichtbaar is. De wond wordt afgedekt met pleisters. We noemen dit onderzoek ook wel sectie of postmortaal onderzoek.

Het onderzoek wordt vanzelfsprekend zorgvuldig en respectvol uitgevoerd. Een patholoog voert de obductie uit. Een patholoog is een arts die zich heeft gespecialiseerd in deze vorm van onderzoek.

Het onderzoek (de obductie)

Obductie bestaat uit een uitwendig en een inwendig onderzoek. Bij het uitwendig onderzoek kijkt de arts uw kind zorgvuldig na en worden gewicht en lengte genoteerd. Er worden gewone foto’s en röntgenfoto’s gemaakt.

Bij het inwendig onderzoek worden de borst­ en buikholte geopend en worden de organen uitgenomen en onderzocht. Daarna plaatst de arts de organen terug, behalve de organen die nog verder onderzocht moeten worden. Ten slotte worden de borst­ en buikholte zorgvuldig gesloten.

Verschillende vormen

Bij een volledige obductie onderzoekt de patholoog naast het lichaam (lichaamsobductie), ook de hersenen. Hiervoor is het nodig om de schedel aan de achterzijde te openen. De wond wordt na het onderzoek nauwkeurig dichtgemaakt, maar deze zal nog wel zichtbaar zijn. In overleg met de arts is een beperkte obductie ook mogelijk. Daarbij onderzoekt de patho­loog bijvoorbeeld alleen het hart en de longen, of alleen de hersenen.

Er zijn situaties waarin bepaalde organen of bepaald weefsel langer worden onderzocht. Dat zijn de volgende situaties:

  • Het orgaan is heel klein, zodat het in zijn geheel voor microscopisch onderzoek wordt weggehaald.
  • Het betreft een ingewikkelde afwijking van het orgaan die uitgebreider onderzoek nodig maakt.
  • Het weefsel of orgaan moet eerst bewerkt worden om het te kunnen onderzoeken. Dit kan enkele dagen, maar soms wel weken tot maanden duren.

In deze situaties kunnen de weefsels of organen niet met uw kind begraven of gecremeerd worden, maar worden ze later gecremeerd door het ziekenhuis. Als u dat niet wilt, kunt u dat tegen de arts zeggen. U kunt dan samen tot een oplossing komen die voor u aanvaardbaar is.

Toestemming

Onderzoek naar de doodsoorzaak van uw kind gebeurt alleen als u (ouders of verzorgers) daar toestemming voor geeft. Besluit u geen toestemming te geven, dan wordt geen obductie verricht.

Geeft u toestemming voor een obductie, dan vult de arts een toestemmingsformulier in. Voor het onderzoeken van het hart en/of de hersenen moet apart toestemming worden gegeven, dit kan de arts aangeven op het toestemmingsformulier. Wilt u niet een volledige obductie (bijvoorbeeld alleen een lichaamsobductie), dan staat dit ook duidelijk op het toestemmingsformulier.

Als u toestemming hebt gegeven, dan wordt uw kind binnen vier uur naar het mortuarium overgebracht. Het onderzoek vindt plaats op werkdagen in het mortuarium van Isala en duurt circa drie tot vijf uur.

Wat gebeurt er na de obductie?

Na het onderzoek kan uw kind mee naar huis, de begrafenisondernemer kan uw kind naar een rouwcentrum elders brengen, maar uw kind kan ook in de rouwkamer van Isala blijven. Van de obductie is in verreweg de meeste gevallen weinig meer te zien. De wond is niet direct zichtbaar, maar wordt bedekt door pleisterverband.

Uitslag van het onderzoek

Nadat ook microscopisch onderzoek is gedaan, geeft de patholoog de resultaten van het onderzoek (in de vorm van een schriftelijk verslag) door aan de arts die de obductie heeft aangevraagd. Dat is meestal de arts die uw kind heeft behandeld. Als u daar prijs op stelt, maakt deze arts een afspraak met u om de uitslag van het onderzoek te bespreken. Deze afspraak is meestal zo’n twee maanden na de obductie, als het onderzoek en het verslag helemaal afgerond zijn. Is er hersenonderzoek gedaan, dan is een definitief verslag op z’n vroegst pas na vier maanden beschikbaar. Ook uw huisarts ontvangt van de patholoog een kopie van het verslag.

Tot slot

We zijn ons ervan bewust dat deze informatie confronterend kan zijn. Maar we hopen dat deze informatie u helpt bij het maken van uw keuze. Heeft u nog vragen, stelt u die dan gerust aan de arts of verpleegkundige. Het is belangrijk dat u een weloverwogen beslissing neemt. Een gesprek met iemand die u na staat (familie, vrienden) of uw huisarts kan daarbij heel zinvol zijn.

Verantwoording tekst

Bij het samenstellen van deze informatie is gebruik gemaakt van het ‘Handboek Perinatale Sterfte’ van het Academisch Ziekenhuis Utrecht (AZU) en van informatie van het Erfocentrum over dit onderwerp.

Laatst gewijzigd 30 november 2021 / 5323 / L