Lage bloeddruk bij staan Lage bloeddruk bij staan

Orthostatische hypotensie

Hoe onstaat orthostatische hypotensie?

Als u overeind komt vanuit de liggende naar de staande houding, verplaatst zich onder invloed van de zwaartekracht bloed naar de buik en de benen. Hierdoor wordt uw hart minder goed met bloed gevuld en neemt de hoeveelheid bloed die het hart per minuut in de slagaders pompt af.

Het gevolg is dat de bloeddruk daalt. Het lichaam neemt twee maatregelen die ervoor zorgen dat de bloeddruk weer op het oorspronkelijke niveau wordt teruggebracht.

• Een daling van de bloeddruk wordt echter direct geregistreerd door drukopnemers in de grote lichaamsslagader en de beide halsslagaders. Via zenuwbanen wordt informatie uit deze drukopnemers doorgegeven aan het bloeddrukregistratiecentrum in de hersenen.
• Bij het dalen van de bloeddruk zorgt het regelcentrum voor een vernauwing van de bloedvaten en een toename van de hartslagfunctie.

Orthostatische hypotensie

Bij patiënten met orthostatische hypotensie (een lage bloeddruk bij staan) functioneert het bloeddrukregulatiesysteem naar de bloedvaten en het hart niet optimaal.
Als deze patiënten gaan staan, vernauwen de bloedvaten zich niet genoeg en neemt de hartslag nauwelijks toe.

Het gevolg is dat de bloeddruk bij gaan staan te laag wordt. De bloeddruk kan zo laag worden dat er onvoldoende bloed naar de hersenen gepompt kan worden. Daardoor ontstaan klachten van wazig zien, zwarte vlekken voor de ogen en pijn in de nek. Bij langduriger overeind staan daalt de bloeddruk nog verder en raakt iemand uiteindelijk bewusteloos.

Oorzaken

Er zijn verschillende oorzaken voor orthostatische hypotensie. Over het algemeen zijn dit aandoeningen van het zenuwstelsel. Uw arts zal met u bespreken wat bij u de oorzaak is.

Wanneer treden klachten op?

De klachten treden op wanneer er onvoldoende bloed beschikbaar is om naar het hoofd te pompen, bijvoorbeeld:

• als u gaat staan;
• na de maaltijd (het bloed gaat met name naar de darmen);
• bij gebruik van bepaalde medicijnen waardoor meer vocht wordt uitgescheiden (bijvoorbeeld plaspillen);
• na een warm bad (de bloedvaten van de huid staan wijd open);
• bij lichamelijke inspanning (de bloedvaten van de spieren staan dan wijd open).

De klachten verergeren in een warme omgeving en bij te weinig vochtinname.

Symptomen

De klachten ontstaan doordat bepaalde lichaamsdelen te weinig bloed toegevoerd krijgen. Zo ontstaan er:

• klachten met zien (zwart voor de ogen, wazig zien);
• pijn in schouders en nek;
• klachten van andere spieren.

Afhankelijk van de oorzaak kunnen er ook nog andere specifiekere klachten ontstaan.

Adviezen

Of de orthostatische hypotensie van voorbijgaande aard is, is erg afhankelijk van de oorzaak van de stoornis in de bloeddrukregeling. Onderstaande adviezen zijn voor alle patiënten met orthostatische hypotensie belangrijk.

• Zorg dat u veel zout inneemt met het eten en drink voldoende (2 tot 2,5 liter per dag).
• Ga overdag niet liggen, maar blijf zitten of staan. Opstaan nadat u een tijd gelegen hebt, geeft extra klachten.
• Sta altijd rustig op vanuit liggende of zittende houding.
• Wanneer u duizelig wordt terwijl u staat, ga op uw hurken zitten, liggen of ga zitten in een stoel met uw benen omhoog. Probeer niet te blijven staan. Kom bij het wegtrekken van de klachten rustig overeind.
• Vermijd langdurig stilstaan. Bij klachten als u staat, kunt u de benen kruisen en op beide benen stevig gaan staan. Zo kan er minder bloed wegzakken. Sommige patiënten nemen een opvouwbaar stoeltje mee, om te kunnen gaan zitten in geval van klachten.
• Vermijd hete douches.
• Gebruik kleine maaltijden, zodat de bloeddruk door verplaatsing van bloed naar de darmen niet overmatig daalt. Cafeïne vernauwt de bloedvaten van de buikorganen.
• Aanspannen van buik- en beenspieren pompt het bloed terug naar het hart. Trainen van deze spieren is nuttig bij patiënten met problemen met de bloeddrukregeling.

Als deze maatregelen onvoldoende helpen

• Kantel uw bed. Zet het hoofdeinde van het bed op ca. 30 cm hoge klossen.
• Sommige mensen hebben baat bij het gebruik van strakke kousen tot taillehoogte of een buikband, waardoor er minder bloed naar buik en benen kan zakken.
• Eventueel kunt u uw arts vragen om medicatie waardoor het lichaam meer vocht vasthoudt (Florinef).

Wat u beter niet kunt doen

• Vermijd plaatsen waar u niet kunt gaan zitten (bijvoorbeeld een volle lift of trein of op een ladder).
• Ga niet in kermisattracties waarin u snel rondgedraaid wordt (bijvoorbeeld de spin).
• Medicijnen die het hart- en vaatstelsel beïnvloeden kunnen een nadelig effect op uw klachten hebben. Voorbeelden hiervan zijn bepaalde neusdruppels (Otrivin) en verdovingen bij de tandarts. Overleg met uw arts of u een nieuw voorgeschreven medicijn kunt verdragen.
• Bepaalde voedselproducten kunnen uw klachten verergeren, bijvoorbeeld oude kaas en rode wijn. Het lijkt verstandig deze producten niet in grote hoeveelheden te gebruiken.

Meer informatie

National Dysautonomia Research Foundation

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle, Kampen of Heerde

Ouderengeneeskunde
088 624 63 42 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Meppel

Centrum voor ouderengeneeskunde
088 624 45 45 (bereikbaar op werkdagen van 8.30 tot 17.00 uur)

Steenwijk

Centrum voor ouderengeneeskunde
088 624 45 45 (bereikbaar op werkdagen van 8.30 tot 17.00 uur)

​Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.