Plasmaferese Plasmaferese

Wat is plasma?

Ons bloed bestaat uit plasma en cellen.

Plasma

Het plasma in ons bloed bestaat voornamelijk uit water met daarin opgelost voedingsstoffen, vitamines, hormonen, mineralen en eiwitten. Het plasma zorgt voor het transport van de bloedcellen, bloedplaatjes en stoffen. De kleur van plasma is geel.

Cellen

In ons bloed zitten drie typen cellen:
• witte bloedcellen, deze zorgen voor de afweer van infecties;
• rode bloedcellen, deze zorgen voor het zuurstoftransport en veroorzaken de rode kleur van het bloed;
• bloedplaatjes, deze dragen bij aan de stolling van bloed.

Wat is een plasmaferese?

Bij een plasmaferese (aferese= verwijderen) wordt het bloed gescheiden in plasma en cellen. Het plasma met daarin de ziekmakende stoffen wordt via een celscheidingsapparaat afgevoerd. Tegelijkertijd krijgt u het plasmavervangingsmiddel toegediend. De bloedcellen worden niet afgevoerd. Een plasmaferese is dus eigenlijk een plasma-wisseling.

Waarom is een plasmaferese nodig?

Bij sommige ziektes wordt een grotere hoeveelheid eiwitten gevormd dan normaal. Bij andere ziektes ontstaan abnormale eiwitten of antistoffen. Deze afwijkende eiwitten en antistoffen komen in uw bloedplasma terecht en kunnen u ziek maken.
Door een deel van uw bloedplasma te vervangen door een plasmavervangingsmiddel kan de hoeveelheid ziekmakende eiwitten of antistoffen in uw bloedplasma worden verminderd. U kunt zich hierdoor beter gaan voelen.
Met een plasmaferese wordt de oorzaak van uw ziekte niet weggenomen. De plasmaferese is dan ook een aanvulling op andere behandelingen die u voor uw ziekte ondergaat.

Hoe vaak en wanneer u in aanmerking komt voor een plasmaferese hangt af van de aanmaak van de eiwitten (en/of antistoffen) in uw lichaam en uw klachten. Dit bespreekt uw behandelend arts samen met u.

Bij welke ziektes wordt plasmaferese uitgevoerd? 

Ziektes waarbij plasmaferese wordt uitgevoerd zijn onder andere:
• neurologische aandoeningen zoals Myastenia gravis, C.I.D.P., Guillain Barré of Multiple Sclerose;
• hematologische aandoeningen zoals de ziekte van Waldenström, Multiple Myeloom of TTP;
• nefrologische aandoeningen zoals Goodpasture, de ziekte van Wegener of het Hemolytisch Uremisch Syndroom;
• reumatische en overige aandoeningen, zoals Cryoglobulinemie.

Voorbereiding

U hoeft zich niet speciaal voor te bereiden op een plasmaferese. Als u dit prettig vindt, kunt u een boek of tijdschrift meenemen of een familielid of vriend voor gezelschap. De behandeling is niet pijnlijk, maar u kunt wel moe zijn na de behandeling. Wij raden u aan om na de behandeling niet zelf naar huis te rijden. Neem iemand mee die u naar huis kan brengen. Als u bent opgenomen in het ziekenhuis dan is dit natuurlijk niet nodig.

Behandeling

U ondergaat de behandeling op de afdeling Hemaferese, dit is een onderdeel van het Klinisch chemisch laboratorium van Isala.

Onder plaatselijke verdoving krijgt u een centrale veneuze katheter in uw lies of slagader. In de katheter zit een afname- en teruggavelijn. Daarna sluit de hemaferesemedewerker u op steriele wijze aan op het hemafereseapparaat. Hierbij mogen geen andere personen aanwezig zijn. Tijdens de behandeling ligt u op een bed. 

Na het aansluiten en starten van de behandeling wordt er bloed uit uw lichaam gepompt. Het bloed gaat samen met een antistollingsmiddel naar de centrifuge van het hemafereseapparaat. Daar wordt het bloed gescheiden in plasma en bloedcellen. Het plasma wordt afgevoerd en opgevangen in een grote zak. Tegelijkertijd wordt het plasmavervangingsmiddel samen met uw bloedcellen via de teruggavelijn in uw lichaam gepompt.

De behandeling duurt zo’n 2,5 tot 4 uur. Dit is afhankelijk van hoe snel de afname van plasma verloopt en het soort plasmavervangingsmiddel dat u krijgt. De hemaferesemedewerker volgt uw behandeling en blijft bij u aanwezig.

Heel soms is het nodig om in plaats van één katheter  twee infuusnaalden te plaatsen, zowel in de linker- als de rechterarm. In dat geval moet u stil liggen en kunt u uw armen niet bewegen.

Bijwerkingen

Bijwerkingen tijdens een Plasmaferese zijn zeldzaam en kunnen gemakkelijk verholpen worden:

• Tijdens de plasmaferese wordt er druppelsgewijs een antistollingsmiddel (=citraat) toegevoegd om het bloed buiten het lichaam niet te laten stollen. Dit middel komt daarna ook in uw lichaam. Soms veroorzaakt dit een verlaging van het calcium in uw bloed. U voelt dan tintelingen in uw vingertoppen of rond uw mond. Het kan zijn dat u zich wat duizelig of misselijk gaat voelen en in een enkel geval kan ook uw bloeddruk dalen. De hemaferesemedewerker meet meerder keren uw bloeddruk en dient u eventueel calcium toe via een infuus. Na toediening van het calcium zullen de klachten snel verdwijnen.
• In zeldzame gevallen kunnen er allergische reacties optreden bij gebruik van het plasmavervangingsmiddel. Deze worden door het toedienen van medicatie opgeheven.
• U kunt vermoeid zijn na de behandeling.
• Bij de insteekopening van de katheter kunnen een bloeduitstorting en/of kleine infecties ontstaan.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u ons bellen.

Zwolle

Klinisch chemisch laboratorium
088 624 24 68 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.