Contact
  1. 8530 Zwangerschapsbraken: zorg thuis

U heeft een gesprek met de gynaecoloog gehad, omdat u last heeft van overmatig braken (hyperemesis gravidarum) tijdens uw zwangerschap. Er zijn onderzoeken gedaan en met u is afgesproken dat u niet wordt opgenomen in Isala; u mag met ‘ziekenhuis verplaatste zorg’ naar huis. In deze folder geven wij u tips en informatie over de behandeling bij overmatig braken.

Wat is ziekenhuis verplaatste zorg?

Ziekenhuis verplaatste zorg betekent dat de behandeling bij u thuis kan plaatsvinden. Dat kan omdat wij samenwerken met een aantal thuiszorgorganisaties in deze regio (Icare, Carinova, Verian en Zorggroep Oude & Nieuwe Land). Zij kunnen deze verpleegkundige zorg bij u thuis geven. De gynaecoloog van Isala blijft eindverantwoordelijk voor uw behandeling. De gynaecoloog heeft dagelijks contact met u om de behandeling en uw situatie te bespreken. Is een aanpassing in uw behandeling nodig? Dan bespreekt de gynaecoloog dit met u en uw thuiszorgverpleegkundige.

Misselijkheid is een normaal verschijnsel in de eerste weken van de zwangerschap: 

  • Meestal is sprake van een lichte misselijkheid met af en toe braken. Meestal in de ochtend.
  • Bij overmatig braken tijdens de zwangerschap, spreken we van hyperemesis gravidarum: overmatig (hyper) braken (emesis) bij zwangerschap (gravidarum).

Oorzaken

Het is niet precies bekend waarom de ene vrouw wel en de andere vrouw geen last krijgt van (overmatig) braken tijdens de zwangerschap. Er is wel een verband tussen het aantal hormonen en het braken. Daarom is de kans op overmatig braken groter als u zwanger bent van een meerling. Had u in een eerdere zwangerschap ook last van overmatig braken? Dan heeft u bij een volgende zwangerschap ook meer kans op overmatig braken. Soms komt het door geestelijke factoren.

Gevolgen

Lichamelijke klachten van (overmatig) zwangerschapsbraken zijn onder andere uitdroging, gewichtsverlies en ondervoeding. En daardoor afwijkingen in bloed- en urine-uitslagen. Het is wetenschappelijk bewezen dat uw baby hier meestal geen last van heeft. Uw lichaam zorgt ervoor dat uw baby krijgt wat hij of zij nodig heeft. Heel soms is de moeder zo ondervoed, dat ook de baby een tekort aan voedingsstoffen heeft. Maar overmatig braken heeft zeker invloed op uw conditie en hoe u zich voelt.

Behandeling

Vaak gaan de klachten vanzelf over als u verder in uw zwangerschap bent. Medicijnen tegen lichte misselijkheid schrijven wij niet zo snel voor. Maar wel aan vrouwen die overmatig braken en zonder medicijnen niets binnen kunnen houden. Uiteraard kiezen wij hierbij voor medicijnen die niet schadelijk zijn voor uw baby.

Bij overmatig zwangerschapsbraken kunt u worden opgenomen in het ziekenhuis. Wij bieden deze vorm van zorg ook aan bij u thuis. De behandeling bestaat dan vooral uit het geven van extra vocht via een infuus. Deze behandeling duurt standaard drie dagen. Op de eerste dag krijgt u 3 liter extra vocht via het infuus. En op de tweede en derde dag 2 liter. Als het nodig is, verlengen of passen we de behandeling aan. Maar de meeste vrouwen hebben aan een behandeling van drie dagen voldoende. Het blijft belangrijk ook tijdens de behandeling wel zelf proberen te eten en drinken.

Als een infuus met extra vocht onvoldoende is, kan eventueel sondevoeding (voeding via een slangetje) wenselijk zijn. Door de voedingsadviezen in deze folder of van de diëtist, kunt u proberen om (overmatig) braken te verminderen.

Voedingsadvies

Wat kunt u zelf doen?

  • Ochtendmisselijkheid vermindert soms door een cracker of beschuit te eten, voordat u opstaat. Blijf nog een half uur liggen en sta dan rustig op.
  • Wordt u 's nachts wakker? Een tussendoortje kan ervoor zorgen dat u 's ochtends niet zo misselijk bent.
  • Misselijkheid kan ook komen of verergeren door een lege maag. Neem om de 2 à 3 uur iets kleins te eten. Bijvoorbeeld een cracker of (halve) boterham of een beetje vla of yoghurt.
  • Een tekort aan vocht verergert de misselijkheid. Probeer daarom elke dag voldoende te drinken. Dat is 1,5 tot 2 liter vocht per dag. Denk aan volle (karne)melk of yoghurtdrank en vruchtensap. Dit kunt u beter drinken dan water, thee, koffie en bouillon.  Omdat deze dranken niet alleen vocht, maar ook voedingsstoffen leveren.
  • Als u minder eet dan normaal, dan is het belangrijk dat u vooral producten gebruikt die u energie geven. Neem bij voorkeur volle producten, zoals volle yoghurt, yoghurt met extra eiwit of Skyr, volle kwark, roomboter of margarine.
  • Soms wordt u al misselijk door het koken. Misschien kan iemand anders dan voor u koken. Of gebruik eventueel kant-en-klaar producten.
  • Als u in de magnetron een maaltijd klaarmaakt, dan heeft u minder last van kookgeurtjes.
  • Eet eventueel een koude maaltijd. Koud voedsel geurt namelijk minder. Denk aan brood, kaas, pasta-, aardappel- of groentesalade, koud vlees zoals alle soorten vleeswaren of vis.
  • Vermijd sterke geuren die de misselijkheid verergeren. Zoals sterk gekruid voedsel, koffie, sigaretten en tandpasta.
  • Een vieze smaak in de mond kan komen doordat u te weinig drinkt. Soms verdwijnt dit door iets met een sterke smaak te eten, bijvoorbeeld een pepermuntje. Of zuig op iets zuurs, bijvoorbeeld een schijfje citroen of een stukje augurk.
  • Soms smaakt niets; probeer dan tóch iets te eten. Eten en drinken is belangrijk om in een goede conditie te blijven.
  • Drink geen cafeïne en alcohol. Maar drink bijvoorbeeld een glaasje muntthee na het eten.
  • Vul in overleg met uw verloskundige/arts en diëtist, vitaminen en mineralen aan met een voedingssupplement. Een voedingssupplement speciaal voor zwangere vrouwen.
  • Vul eventueel 10 ug vitamine D aan tijdens uw hele zwangerschap. Meestal zit in voedingssupplementen voor zwangere vrouwen al 10 ug vitamine D.

Andere adviezen:

  • Zorg voor een goed geventileerde (slaap)kamer.
  • Doe alles in een rustig tempo en neem ’s ochtends de tijd om op te staan.
  • Rust een aantal keer per dag. Ook na inspanning, zoals een stuk lopen of douchen.
  • Sta langzaam op en vermijd plotselinge bewegingen.
  • Blijf na het eten even zitten.
  • Probeer niet te roken! Dat is niet alleen schadelijk voor u en uw baby, maar beïnvloedt ook uw eetlust negatief.
  • Zorg voor zo veel mogelijk afleiding. Want hoe meer u aan de misselijkheid denkt, hoe erger die wordt. Zorg er wel voor dat het niet te druk is voor u. Ook lezen, puzzelen of andere (rustige) hobby’s kunnen afleiding geven.

Uitleg over sondevoeding

Vermindert de misselijkheid en het braken niet? Dan kan sondevoeding wenselijk zijn. Dat is voeding via een slangetje (sonde). De sonde wordt via de neus in de maag gebracht. De voeding wordt druppelsgewijs toegediend. De diëtist bekijkt samen met u en de gynaecoloog of sondevoeding nodig is. Dit gebeurt tijdens het telefonisch consult of een poliklinische afspraak. Tijdens ziekenhuis verplaatste zorg heeft u thuis contact met een eerstelijns diëtist bij u in de buurt. Zodra u in het ziekenhuis wordt opgenomen, heeft u contact met een diëtist van Isala.

Wordt mijn behandeling door de diëtist vergoed?

Ja, uit uw basispakket voor maximaal 3 uur per jaar. Dit geldt ook voor telefonische en/of consulten via de mail. Het eigen risico is ook van toepassing op poliklinische consulten. Meer informatie over vergoedingen voor dieetadvies per zorgverzekeraar vindt u op Zorgwijzer.nl en op Independer.nl.

Praktische informatie

Voordat u naar huis gaat:

  • onderzoeken wij u in het ziekenhuis om de behandeling te bepalen. Wij prikken bloed en stellen vragen over uw klachten en situatie. Als het nodig is maken we ook een echo en besluiten samen met u dat u naar huis gaat met thuiszorg.
  • krijgt u een infuus (venflon) in uw arm: een dun plastic buisje dat in uw arm wordt geprikt. Hierop wordt de vochttoediening aangesloten. Dit gebeurt in het ziekenhuis of thuis door de verpleegkundige van de thuiszorg. Let op met kleding aan en uit doen en huishoudelijke werkzaamheden. De venflon moet goed vastgeplakt worden. Twijfelt u hierover? Geef het dan aan bij de verpleegkundige in Isala of overleg met uw thuiszorgverpleegkundige. 
  • krijgt u een bevestiging dat u naar huis kunt, zodra alle onderzoeken klaar zijn. En het Medisch Coördinatie Bureau de zorg thuis  geregeld heeft.
  • ontvangt u van de gynaecoloog, als het nodig is, een recept voor medicijnen tegen misselijkheid.
  • haalt u zelf de infuusvloeistof op bij de Isala apotheek. Let op: dit is een doos van 12 kilo!  Gebruik eventueel een rolstoel om het naar uw auto te brengen. De rolstoelen staan in de Centrale hal.
  • haalt u de infuuspomp op bij de Isala apotheek. Of de thuiszorgorganisatie brengt de pomp bij u thuis. Dit spreken wij van tevoren met u af. Als u de pomp in het ziekenhuis ophaalt, dan krijgt u ook alle benodigdheden hiervoor mee. Samen met een rugzak waarin u de pomp kunt dragen.
  • verstuurt Isala de overdrachtsinformatie digitaal naar uw thuiszorgorganisatie.

Als u weer thuis bent

  • De thuiszorg komt één of twee keer per dag bij u langs voor zorg. Dit is afhankelijk van de stand van de infuuspomp.
  • De gynaecoloog belt u elke dag om te horen hoe het met u gaat. 
  • De diëtist neemt eventueel ook contact met u op voor voedingsadvies.
  • Uw infuusbehandeling kan meestal na drie dagen worden gestopt. Dit gebeurt in overleg met de gynaecoloog van Isala.
  • Meestal verdwijnen de meest ernstige klachten als u verder in uw zwangerschap bent. Maar soms is een nieuwe behandeling nodig.

Contact

Contact met thuiszorg

Heeft u nog vragen? Vraag dan uw verpleegkundige van de thuiszorg gerust om uitleg.

Contact met gynaecoloog

Als u tussen de contactmomenten met de gynaecoloog door, nog vragen heeft die niet kunnen wachten tot de volgende belafspraak, dan is de (dienstdoende) gynaecoloog uw behandelaar.

Heeft u een vraag die niet dringend is?

Wilt u dan bij voorkeur:

  1. Zelf een e-consult maken in MijnIsala of BeterDichtbij.
  2. Mailen naar hyperemesis@isala.nl. U krijgt dezelfde (werk)dag nog antwoord.

Heeft u dringende vragen?

Bel dan de dienstdoende gynaecoloog:

  • op werkdagen tot 17.00 uur, via polikliniek Gynaecologie: 088  624 56 04
  • in de avonduren, nacht of weekend: 088  624 50 00 (vraag naar de gynaecoloog)

Wij raden aan om uw vragen op papier te zetten.

Heeft u vragen voor de diëtist?

Bel dan rechtstreeks via het nummer dat u al eerder van hen hebt gekregen.

Laatst gewijzigd 9 januari 2024 / 8530