De thoraxchirurgen in Isala hebben jarenlange ervaring met robotchirurgie bij longkankeroperaties. Bij mensen met zeer kleine gezwellen in de long is het mogelijk om een nog kleiner deel van de longen weg te halen, in plaats van een hele kwab. Een ingreep die uiterste precisie vereist en onder meer mogelijk is dankzij de inzet van VR. Thoraxchirurg Rody Boon heeft in samenwerking met Amir Sadeghi uit het Erasmus in Rotterdam en medebedenker van PulmoVR zich bekwaamd in de toepassing en wil nooit anders meer.
Donderdagochtend 08.00 uur. In OK-kamer 5 bereidt het operatieteam zich voor op hun eerste ingreep van de dag. Op het programma staat een longoperatie bij meneer Peters (niet echte naam). Hij heeft een tumor van om en nabij 2 centimeter in één van de kwabben van zijn rechterlong. Het plan is om een longsegmentresectie uit te voeren met de Da Vinci robot, een ingreep waarbij slechts een deel van de kwab met de tumor wordt verwijderd in plaats van de hele kwab. Het grote voordeel van opereren met de robot is dat er slechts een kleine opening nodig is, waardoor patiënten veel sneller herstellen dan na een operatie waarbij een grotere wond nodig is. Het is geen gemakkelijke ingreep maar de kans op succes is groot vanwege een krachtige drie-eenheid; een goed op elkaar ingespeeld team, ruime ervaring met robottechniek én de aanwezigheid van een 3-D reconstructie van de longen, waarop Rody de longen vanuit alle hoeken kan bekijken.
Nauwkeurig in beeld
‘Het is geweldig om mee te werken’, vertelt de thoraxchirurg enthousiast. ‘Met behulp van de 3-D reconstructie kunnen we de tumor veel nauwkeuriger in kaart brengen en de operatie preciezer uitvoeren. Voorafgaand aan de operatie zien we exact waar in een longkwab de tumor zich bevindt. Ook kleine tumoren die dieper zitten kunnen we met behulp van deze techniek beter in beeld brengen en daardoor volledig verwijderen.’ Steeds vaker passen de thoraxchirurgen bij kleine tumoren in de long(en) een segmentresectie toe. Rody: ‘We denken dat patiënten op die manier meer longcapaciteit overhouden, hoewel er nog meer onderzoek nodig is om dit te bewijzen.’
Rody zet de laptop met 3-D reconstructie naast de console, waarachter hij vervolgens plaatsneemt om de robotinstrumenten te besturen. Regelmatig wisselt hij even van plek om de reconstructie op het beeldscherm te draaien en te bekijken. ‘Het mooie is dat je het beeld helemaal kunt meebewegen met dat wat je daadwerkelijk tijdens de operatie doet. Zo kun je ook de bloedvaten veel beter zien die je moet doornemen tijdens zo’n resectie. Het is zelfs mogelijk om de beelden van de reconstructie in te laden in de console en over het beeldscherm van de robot heen te leggen.’ De VR-techniek die Rody toepast, is bedacht door thoraxchirurg Amir Sadeghi. ‘Hij is een aantal maanden in Isala geweest om zijn kennis hierover met ons te delen. Andersom heeft hij ervaring kunnen opdoen met de operatietechnieken die we hier hebben. Een mooie uitwisseling van expertise.’
Beter perspectief voor patiënt
Rody verwijdert tijdens de operatie verschillende lymfeklieren, zodat deze gelijk door de patholoog onderzocht kunnen worden. Als er kanker in de klieren wordt gevonden, moet de hele kwab er alsnog uit. Gelukkig is de uitslag goed. Na enkele uren is de operatie voorbij en is een deel van de kwab met tumor succesvol verwijderd. Omdat er verder geen uitzaaiingen zijn, is de prognose voor deze patiënt goed.
Met de toevoeging van de VR-techniek is het chirurgische programma voor patiënten met longkanker in Isala nog sterker geworden dan het al was, zegt Rody. ‘De verwachting is dat het aantal longkankerpatiënten de komende jaren gaat stijgen. Het lastige bij longkanker is dat het meestal pas laat wordt ontdekt, als er geen genezing meer mogelijk is. Stel, er zou op een gegeven moment een bevolkingsonderzoek komen. Dan ga je veel meer patiënten met kleinere tumoren tegenkomen. Met de technieken die we hier in huis hebben kunnen we die patiënten een goed perspectief bieden.’
