Zwangerschap en psychische begeleiding (POP) Zwangerschap en psychische begeleiding (POP)

Misschien bent u door uw huisarts of psychiater verwezen naar de POP-poli. Dit is een team van zorgverleners dat bestaat uit de specialismen Psychiatrie, Obstetrie (Verloskunde) en Pediatrie (Kindergeneeskunde). Tijdens het eerste gesprek gaan wij uitgebreid in op uw huidige situatie en voorgeschiedenis. Aan het einde van deze intake volgt in overleg met u een advies over welke zorg of begeleiding het beste bij u past. De intake doet een verloskundige of gynaecoloog van Isala.

De zorg kan er op verschillende manieren uit gaan zien:

• Uw zwangerschapscontroles worden overgenomen door de verloskundige of gynaecoloog in Isala.
• Of u wordt begeleid door Psychiatrie, terwijl uw zwangerschapscontroles door uw eigen verloskundige worden gedaan.
• Of de zorg bestaat uit een combinatie van beide.
• Of de zorg wordt voorgezet door een organisatie die u al kent voordat u zwanger werd. In samenwerking met het POP-team en/of uw eigen verloskundige.

POP-team

Het POP-team bestaat uit verschillende zorgverleners die u kunnen begeleiden. Met wie u te maken krijgt, is afhankelijk van uw situatie. Hieronder leest u meer over de zorgverleners waarmee u te maken kunt krijgen. Tussen de teamleden vindt waar nodig afstemming plaats over uw behandeling.

Verloskundig zorgverlener

De verloskundig zorgverlener (verloskundige of gynaecoloog) is verantwoordelijk voor het controleren van uw zwangerschap en de daarbij behorende onderzoeken op de polikliniek. Wij proberen zoveel mogelijk uw controles door dezelfde collega te laten doen. Uiteraard staat uw zwangerschap centraal bij uw controle, maar we hebben ook oog voor wat eventueel nog meer in uw leven speelt.

Psychiater

U wordt verwezen naar de psychiater als u al psychiatrische klachten heeft of psychische klachten ontwikkelt tijdens uw huidige zwangerschap. Denk aan depressieve klachten, angstklachten, ontwikkelingsstoornissen of verslaving. Als u medicijnen gebruikt die minder goed samen gaan met uw zwangerschap of borstvoeding, wordt in overleg met u en eventueel de ziekenhuisapotheker en/of kinderarts, bepaald of u doorgaat met deze medicijnen of andere medicijnen krijgt.

Medisch maatschappelijk werker

Tijdens uw zwangerschap tot kort na uw bevalling, is eventueel een medisch maatschappelijk werker beschikbaar. Dat verloopt via de afdeling Gynaecologie of Psychiatrie. De medisch maatschappelijk werker ondersteunt en begeleidt u en uw naaste(n). De sterke en kwetsbare kanten in uw leven waar u mee te maken hebt nu er een baby op komst is, komen uitgebreid aan bod. Er is hulp in de vorm van bijvoorbeeld voorlichting, ondersteunende en structurerende gesprekken, partnerrelatiegesprekken, het opstellen van een beval-, kraamtijd- of signaleringsplan en het onderhouden van contacten met andere hulpverleners.

Psychiatrisch verpleegkundige

Vanuit de polikliniek Psychiatrie zijn er psychiatrisch verpleegkundigen beschikbaar voor ondersteunende of structurerende gesprekken. Zij gebruiken aspecten uit de cognitieve gedragstherapie om u in het denken en voelen beter om te leren gaan met de psychische klachten die u ervaart.

POP-dagbehandeling

Elke dinsdag van 9.15 tot 14.00 uur is er een behandelgroep met maximaal 8 vrouwen die samen een therapieprogramma volgen. Voor vrouwen met psychische klachten kan het zijn dat een zwangerschap extra vragen en onzekerheden met zich meebrengt. Ook na de bevalling kan het wennen aan de baby en het moederschap veel spanning geven. Het doel is om u beter voor te bereiden op de aanstaande bevalling, kraamtijd en het moederschap. En dat u deze periode met meer vertrouwen tegemoet gaat. Voor meer informatie verwijzen we u naar de folder over POP-dagbehandeling.

Consultatief psychiatrisch verpleegkundige (CPV-er)

De CPV-er werkt nauw samen met de psychiater en begeleidt u psychiatrisch tijdens uw zwangerschap en de kraamtijd tijdens uw opname in het ziekenhuis.

Medische psychologie

Tijdens uw zwangerschap of kort er na kan de medisch psycholoog ook geraadpleegd worden. Reden voor behandeling door een psycholoog zijn bijvoorbeeld eerdere traumatische ervaringen rondom het zwanger worden, zwangerschap of bevalling. Maar ook toename van angst of depressie of ervaren van moeilijkheden in relatie tot uw (ongeboren) kind. Mogelijke behandelingen zijn psychotherapie, cognitieve gedragstherapie, EMDR en mindfullness.

Fysiotherapie, haptonomie en psychomotorische therapie

• De begeleiding van een fysiotherapeut kan bestaan uit informatie, adviezen en oefentherapie binnen uw zwangerschap of de periode daarna. De verloskundig zorgverlener kan u hiervoor verwijzen.
• Bij haptonomie bekijken wij vooral hoe u in contact kunt komen met uw lichaam en uw kindje en welke waarde dat heeft tijdens uw zwangerschap en bevalling. Verwijzing hiervoor kan door de verloskundig zorgverlener of psychiater worden gedaan.
• Psychomotorische therapie is op indicatie van de psychiater mogelijk en is gericht op het maken van contact met uw ongeboren kind. Daarnaast ondersteunt het u om tijdens uw zwangerschap en in de periode daarna op een voor u goede manier in beweging te zijn. Ook is er aandacht voor balans tussen inspanning en ontspanning en het leren inzetten van de bekkenbodem en leert u ademhalingsoefeningen.

Ziekenhuisapotheker

Teamleden vragen de ziekenhuisapotheker om advies. De ziekenhuisapotheker kan beoordelen of het gebruik van bepaalde medicijnen tijdens uw zwangerschap of borstvoeding veilig is. De concentratie in het bloed van sommige medicijnen verandert tijdens zwangerschap. In het apotheeklaboratorium kan dat onderzocht worden, waarna de dosering kan worden aangepast.

Kinderarts

Soms is het nodig dat uw kind na de geboorte extra zorg krijgt. De kinderarts kan u dan vertellen wat de behandeling en zorg voor uw kind inhoudt. Wanneer u medicijnen gebruikt tijdens uw zwangerschap, onderzoekt de kinderarts uw kind na de bevalling op eventuele gevolgen hiervan. Bij sommige medicijnen verblijft u enkele uren of dagen in het ziekenhuis om te kijken of uw kind nadelige effecten hiervan heeft. Uw kind kan dan meestal gewoon bij u op de kamer blijven.

Verpleegkundigen van het Verpleegkundig spreekuur obstetrie (VSO)

De verpleegkundigen van dit spreekuur, werken ook op de afdeling Verloskunde of op Obstetrische high care (OHC). Het VSO is gericht op voorlichting over uw bevalling en het vastleggen van wat u belangrijk vindt tijdens uw opname. Dat kan ook in een bevalplan worden vastgelegd: welke omstandigheden zijn voor u belangrijk en waar moeten zorgverleners rekening mee houden? Ook kunt u een rondleiding over onze verlosafdeling krijgen.

Verpleegkundigen Verlos- en kraamafdeling

Tijdens uw opname op de Verloskunde- en kraamafdeling is de obstetrie-verpleegkundige uw aanspreekpunt. Zij is op de hoogte van de afspraken die op de polikliniek en tijdens uw opname met u zijn gemaakt. De verpleegkundige begeleidt u tijdens uw opname en bevalling. Verder brengt zij de andere zorgverleners die bij uw behandeling betrokken zijn, op de hoogte van uw opname. Ook wordt gekeken of de nazorg goed geregeld is.

Bevalling en kraambed

Bij uw bevalling is alles erop gericht om het hele proces zo goed mogelijk te laten verlopen. De verloskundig zorgverleners en verpleegkundigen zijn op de hoogte van de gemaakte afspraken en over uw traject binnen de POP-polikliniek. Wij streven ernaar dat waar mogelijk u een bekende verloskundig zorgverlener treft. Wij betrekken u en uw partner zoveel mogelijk bij de zorg van uw baby om u voor te bereiden op het moment dat u met uw kind naar huis gaat. Soms kan het nodig zijn dat u een aantal dagen wordt opgenomen op de kraamafdeling. En dat wij andere teamleden van de POP-polikliniek bij uw kraambed betrekken. Uw pasgeboren kind verblijft in principe bij u op de kamer.

Nazorg en controle

Als u naar huis gaat, neemt de verloskundig zorgverlener contact op met uw eigen verloskundige en kraamzorg voor een telefonische overdracht naar uw thuissituatie. Daarnaast adviseren wij u welke contactpersonen u met vragen of problemen kunt bellen.

Zes weken na uw bevalling komt u, als u dat wilt, bij de verloskundig zorgverlener voor een nacontrole. Dan bespreekt u uw ervaringen en de gang van zaken tijdens de zwangerschap, opname en bevalling. Als u ook door de hulpverleners van Psychiatrie werd begeleid, houden zij nog contact met u tot drie maanden na uw bevalling.

Wetenschappelijk onderzoek

Om meer inzicht te krijgen in oorzaken en risico’s met betrekking tot psychiatrische ontregeling tijdens zwangerschap, bevalling en kraamperiode, doet Isala wetenschappelijk onderzoek. Als wij u in een onderzoek wensen te betrekken, informeren wij u daarover en vragen we uw toestemming voor gebruik van uw gegevens. Onderzoek is anoniem.

Contact

Heeft u na het lezen van deze informatie nog vragen of wilt u meer weten, vraag dan uw verloskundig zorgverlener of betrokken specialisme vanuit de POP-polikliniek gerust om uitleg. U kunt ook telefonisch contact opnemen met onze medewerkers:

Verloskunde

088 624 35 55 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
088 624 81 61 (spoednummer, bereikbaar buiten kantoortijden)

Psychiatrie

088 624 54 44 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
Indien u onder behandeling bent bij de psychiater en u buiten kantoortijden in crisis bent, kunt u contact opnemen met de huisartsenpost Zwolle en aangeven dat u bij de psychiater van de Isala onder behandeling bent in het kader van het POP protocol.

Psychologie

088 624 52 86 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)

Kindergeneeskunde

088 624 50 50 (bereikbaar maandag tot en vrijdag van 8:30-17:00 uur)

Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.

Voor meer informatie verwijzen wij u naar de informatieavonden over bevallen van de afdeling Verloskunde en/of de folder Bevallen in Isala.