Een ernstige mitraliskleplekkage wordt in de meeste gevallen verholpen door een reparatie of vervanging van de hartklep. In het Isala Hartcentrum kan deze ingreep uitgevoerd worden met de bestaande methode - een openhartoperatie – of via robotchirurgie met hulp van de Da Vinci-robot. Bij robotchirurgie zijn slechts kleine openingen tussen de ribben nodig. Hierdoor is de ingreep minder ingrijpend, sneller en het herstel duurt korter.
Wat is een mitralisklep?
De mitralisklep is een van de vier kleppen van het hart. Als deze klep zich opent kan het bloed van de voorkamer naar de belangrijkste pompkamer van het hart stromen. Als deze kamer zich vervolgens samentrekt, sluit de klep en wordt het terugstromen van bloed verhinderd.
Als de mitralisklep niet volledig kan sluiten, stroomt er steeds wat bloed terug naar de voorkamer. Dit wordt kleplekkage genoemd. Het gevolg van kleplekkage kan zijn dat het hart harder moet werken voor hetzelfde resultaat. Dit kan leiden tot hartfalen.
Soms is de mitralisklep vanaf de geboorte afwijkend aangelegd. Een minder goede werking kan ook het gevolg zijn van een infectie of een hartziekte. Mitraliskleplekkage kan op alle leeftijden voorkomen, zowel bij mannen als bij vrouwen. Vaak zijn er weinig of zelfs geen klachten. Wanneer deze wel optreden wordt een snelle hartslag het vaakst genoemd. Andere klachten kunnen zijn: kortademigheid, een hartgeruis, hoest, duizeligheid, moeheid, hoofdpijn of een knellend gevoel op de borst.
Afbeelding 1: Mitralisklep
Openhartoperatie (bestaande methode)
In de meeste gevallen is reparatie of vervanging van de hartklep de aangewezen behandeling bij een ernstige mitraliskleplekkage. Meestal heeft reparatie de voorkeur omdat dit kan bijdragen aan een betere levensverwachting. Als reparatie niet meer mogelijk is, kan de klep vervangen worden door een mechanische of biologische klepprothese. Als u geopereerd wordt volgens de bestaande methode, ook wel openhartchirurgie genoemd, wordt de borstkas in de lengterichting op de plaats van het borstbeen geopend. Hierdoor ontstaat een ruime toegang tot het hart.
De technische uitvoering van de hartklepreparatie wordt gepland via een slokdarmecho. Dit onderzoek wordt ook gebruikt om na afloop van de ingreep het operatieresultaat te beoordelen. Bij vele honderden patiënten is de mitraliskleplekkage al tijdens een openhartoperatie in Isala verholpen. Toch is deze operatie geen garantie voor succes. De mitralisklep is via een openhartoperatie niet altijd even makkelijk bereikbaar en de klep kan niet altijd volledig sluitend gemaakt worden.
Na een mitralisklepreperatie via een openhartoperatie verblijft u meestal 6 tot 8 dagen in het ziekenhuis. Hoe snel u volledig hersteld bent van de operatie, is mede afhankelijk van uw gezondheidstoestand vóór de operatie. Gemiddeld moet u rekenen op enkele maanden hersteltijd.
Naast de bestaande methode kunt u binnen Isala ook aan uw mitralisklep geopereerd worden met de nieuwe methode: met gebruik van de Da Vinci-operatierobot. Of u in aanmerking komt om geopereerd te worden met de operatierobot is onder andere afhankelijk van de aard van de benodigde hartklepreparatie en uw postuur. Als er (aanzienlijke) aderverkalking aanwezig is in uw lichaamsslagader is gebruik van de operatierobot niet mogelijk.
Afbeelding 2: Links: insnijding bij klassieke openhartoperatie Rechts: sneetjes met Da Vinci-robot
Da Vinci-robot (nieuwe methode)
Bij de operatiemethode met de robot kan de operatie via – meestal – vijf kleine incisies (sneetjes) uitgevoerd worden. Naast de sneetjes op de borst wordt er ook een snede gemaakt in één of beide liezen om de hartlongmachine aan te sluiten.
Of u geopereerd kunt worden met de operatierobot is onder andere afhankelijk van de aard van de benodigde hartklepreparatie en uw postuur. Ook mag er geen (aanzienlijke) aderverkalking aanwezig zijn in uw lichaamsslagader.
Ter voorbereiding op de operatie wordt er een slokdarmecho gemaakt. Daarnaast wordt er in de meeste gevallen een CT-scan met contrastvloeistof gemaakt. Dit onderzoek brengt een beperkte hoeveelheid röntgenstraling met zich mee. Pas als alle gegevens compleet zijn, kan definitief besloten worden of u voor een robotoperatie in aanmerking komt.
Hoewel het woord ‘robot’ wellicht anders doet vermoeden, voert de Da Vinci-robot zelf geen acties uit. De operatie wordt geheel door de chirurg uitgevoerd. Lees voor meer informatie ook de folder 'Opereren met de Da Vinci-robot'. Voor verder informatie verwijzen wij u naar het Patiënten Informatie Dossier (PID) en naar folders van de Hartstichting.
Voordelen
De nieuwe methode heeft verschillende voordelen:
- De nieuwe operatiemethode is sneller en minder ingrijpend dan de bestaande operatiemethode, omdat de borstkas niet geopend hoeft te worden over de volle lengte van het borstbeen. Wel duurt de operatie meestal langer dan een 'gewone' operatie.
- Doordat de nieuwe methode minder ingrijpend is, loopt u minder risico op een infectie, is er minder bloedverlies en kan de hartklepoperatie nauwkeuriger worden uitgevoerd. Dit leidt in de meeste gevallen tot een korter ziekenhuisverblijf, een sneller herstel en het vlotter hervatten van uw normale bezigheden.
Nadelen
De nieuwe methode kent enkele nadelen:
- Niet alle patiënten kunnen geopereerd worden met gebruik van de operatierobot. Of u in aanmerking komt is afhankelijk van de aard van de benodigde hartklepreparatie en uw postuur. Ook mag er geen (aanzienlijke) aderverkalking aanwezig zijn in uw lichaamsslagader.
- Een nadeel ten opzichte van de bestaande openhartoperatie is dat er met deze nieuwe techniek nog niet zo lang gewerkt wordt. Binnen Isala bestaat er dus minder ervaring waardoor het risico op complicaties mogelijk wat groter is.
Risico’s
Zowel bij de bestaande als bij de nieuwe methode kunnen zich tijdens de ingreep problemen voordoen. Een enkele keer is een tweede operatie nodig omdat het resultaat van de eerste operatie, ondanks alle zorg, teleurstelt. Bijvoorbeeld door onverwacht uitscheuren van weefsel in de fase na de operatie.
Ook als u met de operatierobot geopereerd bent, kan niet gegarandeerd worden dat de klep altijd volledig sluitend gemaakt kan worden. In een enkel geval is er alsnog een openhartoperatie nodig.
Contact
Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:
Zwolle
Cardiologie
(038) 424 23 74 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
Thoraxchirurgie
(038) 424 28 66 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.30 tot 17.00 uur)
Kunt u niet komen? Laat het ons snel weten, dan maken wij een nieuwe afspraak.
Reparatie of vervanging van een mitralisklep
Wat is de gang van zaken rondom deze operatie? Om dit kort en krachtig uit te leggen, hebben we een fotoreportage gemaakt. Zo krijgt u letterlijk een beeld van de voorbereidingen, onze afdeling en de dagelijkse handelingen. Het kan zijn dat de Da Vinci-robot wordt ingezet. De hartchirurg informeert u over het al dan niet toepassen van deze methode. Daarom ziet u in het fotoboek een aantal foto’s van de robot.
Met het fotoboek kunt u uzelf, familie of bekenden voorbereiden op de hartoperatie.
Ambulance
U komt aan met de ambulance vanuit een ander ziekenhuis of u komt zelf via de hoofdingang binnen.
Aanmelden
Gastvrouw of -heer
Gang van zaken
Medicatie
Lichamelijk onderzoek
Controles
Fysiotherapeut
Een fysiotherapeut geeft u voorlichting over het hoestkussen en de uniflow.
Voorbereiding
Op de avond voor de operatie doucht u zich en krijgt u een slaapmiddel. Voldoende drinken is goed. Daarom krijgt u, naast wat u normaal drinkt, twee glazen Roosvicee voor extra energie en vitaminen.
Uw spullen
Laat uw tas zoveel mogelijk ingepakt. Uw toiletspullen en eventuele bril, gehoorapparaat en gebitsprothese gaan mee naar de IC. TIjdens de operatie en uw verblijf op de IC bewaren wij uw tas in een afgesloten kast op de afdeling.
Voorbereidingsruimte
Op de dag van de operatie, als u aan de beurt bent, brengen wij u in uw bed naar de voorbereidingsruimte van de operatiekamer.
Da Vinci-robot
Sommige hartoperaties worden uitgevoerd met de Da Vinci-robot (kleine sneden) om hetzelfde resultaat te bereiken als via traditionele openhartoperaties (grote borstwond). Het herstel is sneller. De opname in het ziekenhuis duurt veelal korter.
Bewegingen
Terwijl de chirurg de knoppen van het paneel bedient, reageert het systeem direct op de handelingen. De robot zet de bewegingen van de hand, pols en vingers van de arts om in precieze bewegingen van de instrumenten.
Getraind chirurgisch team
Een speciaal getraind chirurgisch team voert de operatie uit: een chirurg bedient de robot, de andere chirurg maakt incisies en brengt robotinstrumenten in. De operatieassistent geeft onder ander per operatiestap het juiste instrument aan de chirurg.
Familiebegeleiding IC
Tijdens uw operatie informeert een medewerker van Familiebegeleiding IC uw contactpersoon over het verloop van uw operatie.
Intensive care
Na de operatie gaat u naar de Intensive care. De verpleegkundige van Familiebegeleiding IC begeleidt uw familie voor een eerste bezoek aan u.
Pijnscore
De verpleegkundige vraagt u meerdere keren per dag om de pijn een cijfer te geven tussen 0 en 10. Mede afhankelijk daarvan geeft zij u pijnbestrijding.
Touw optrekken
U leert uw borstbeen te ontzien, door u onder andere in bed aan een touw op te trekken. Als er een bloedvat uit uw been is gehaald, draagt u een elastische kous voor uw beenwond.
Eetwensen
Het is belangrijk dat u goed eet. De serviceassistent komt 's middags langs om uw eetwensen op te nemen. U krijgt 's avonds tussen 17.00 en 18.00 uur een warme maaltijd.
Zaalarts
Dagelijks wordt u bezocht door de zaalarts. Uw verpleegkundige is hier altijd bij aanwezig.
Onderzoeken
Op de tweede dag na de operatie krijgt u een aantal onderzoeken, zoals een hartfilmpje en bloedonderzoek. Ook wordt er een longfoto van uw borstkas gemaakt.
Herstelperiode
Als de uitslagen van de controles goed zijn, wordt u nog een aantal dagen verpleegd in Isala of uw eigen ziekenhuis. Tijdens het ontslaggesprek adviseert de verpleegkundige u over uw herstelperiode en de leefregels voor de eerste 6 weken na de operatie.
Dag van ontslag
Op de dag van ontslag krijgt u een aantal papieren mee, zoals een brief voor uw huisarts.
Hartrevalidatie
Hartrevalidatie kan een bijdrage leveren aan het leren omgaan met klachten die horen bij de herstelperiode na uw operatie. Een verpleegkundige van hartrevalidatie van Isala neemt hierover contact met u op of u kunt contact opnemen met uw eigen ziekenhuis.
