Huidbestraling Huidbestraling

Op basis van al deze gegevens stellen we een bestralingsplan voor u op. Dit bestralingsplan kan bestaan uit één tot dertig bestralingen.

Bestraling

Er zijn verschillende typen bestraling:

• elektronenbestraling;
• fotonenbestraling.

Welke bestralingstechniek bij u het beste is, hangt af van:

• de plek waar u huidkanker heeft;
• de grootte van de tumor;
• de diepte van de tumor.

Elektronenbestraling

Bij een tumor die niet te diep is (oppervlakkig), wordt er gekozen voor elektronenbestraling.
Elektronen hebben een lagere energie. Ze dringen daardoor minder diep in de huid door. Hierdoor zijn ze erg geschikt voor het bestralen van de huid. De straling komt dan niet bij de gezonde organen die onder de huid liggen terecht.
De bestraling wordt vanuit één kant gegeven. Daarbij kan het nodig zijn om het gebied rondom de tumor af te schermen. Dit wordt dan gedaan met een loodmasker.

Loodmasker

Een loodmasker wordt gemaakt van een plaat van lood. Deze plaat wordt gevormd naar uw lichaam. Zo kan de gezonde huid rond de tumor afgeschermd worden.
Als er een loodmasker nodig is voor een bestraling in uw gezicht, maken we eerst een gipsafdruk. Met de gipsafdruk wordt daarna het loodmasker gemaakt.

Masker

Als u een huidtumor bovenop uw hoofd heeft, kan er een extra masker nodig zijn. Dit noemen we een basis-masker. Aan het basis-masker wordt tijdens de bestraling het loodmasker vastgemaakt. Voor een bestraling op armen of benen kan ook voor een masker gekozen worden. Dit kan helpend zijn om het lichaamsdeel goed stil en in de juiste houding te houden.

Het basismasker wordt gemaakt van kunststof. Dit kunststof maken we zacht door het te verwarmen in warm water. Daarna vormen we het materiaal over uw gezicht. Uw mond en neus worden vrijgemaakt, zodat u normaal kunt ademhalen. Hierna moet het masker een aantal minuten afkoelen. Het maken van een basismasker duurt ongeveer 20 minuten. 

Afbeelding 1: Masker

Fotonenbestraling

Als een tumor dieper ligt, kan deze niet met elektronen bestraald worden. We maken dan gebruik van fotonenstraling. Fotonenstraling heeft een hogere energie. Het kan daardoor dieper doordringen.
Als de huidtumor zich op de hals of het hoofd bevindt, wordt er een basismasker gemaakt. 

Om de gezonde organen te beschermen tegen straling, maken we een speciaal bestralingsplan. Hiervoor is een CT-scan nodig. U kunt hier meer over lezen in de folder 'Afdeling Radiotherapie'.

Bijwerkingen

Zowel tijdens als na de bestralingsperiode kunt u last hebben van bijwerkingen. Meestal heeft u niet direct last van bijwerkingen, maar ontstaan ze in de loop van de bestralingsserie. Bijwerkingen verschillen ook per persoon. Veelvoorkomende bijwerkingen zijn een huidreactie, vermoeidheid en haaruitval.

Reactie van de huid

Tijdens de behandeling kan er een huidreactie ontstaan. De huid kan rood worden, wat gepaard kan gaan met jeuk en een licht branderig gevoel. Vooral de huid in huidplooien is hiervoor gevoelig. Krijgt u last van een huidreactie? Geef dit dan aan bij uw radiotherapeut of een van de laboranten. Op de afdeling Radiotherapie werken gespecialiseerde doktersassistenten. Zij kunnen u advies geven over het verzorgen van de huid bij een huidreactie.

Adviezen voor verzorging van de huid:

• Douchen mag, maar gebruik een neutrale zeep. Was de bestraalde huid voorzichtig, laat de zeep/shampoo hier liever langs lopen. Dep na het douchen de huid voorzichtig droog.
• Gebruik geen zalven of crèmes op de bestraalde huid. Wilt u toch iets smeren? Overleg dit dan eerst met de behandelend arts, laboranten of doktersassistente.
• Ga niet zwemmen of in bad. De huid wordt dan week en kan de bestraling minder goed verdragen.
• Ga bij jeuk van de bestraalde huid niet krabben. Meld klachten van jeuk aan de radiotherapeutisch laborant of uw radiotherapeut.
• Vermijd stugge en schurende kledingstukken.
• Plak geen pleisters op de bestraalde huid.
• Fel zonlicht vergroot de kans op een huidreactie. U mag in de zon verblijven, maar dek de bestraalde huid dan goed af met kleding. Een maand nadat de huidreactie is verdwenen, mag de bestraalde huid weer voorzichtig aan zonlicht worden blootgesteld. Gebruik dan wel een zonnebrandcrème met een hoge bescherming, factor 50.
• Ga niet onder de hoogtezon, rode lamp, solarium of zonnebank tijdens de radiotherapie zonder eerst advies te vragen aan uw radiotherapeut.
• Een aantal weken na de bestraling, als de roodheid van de huid verdwenen is, kan uw huid wat droog en schraal aanvoelen. Een olie en/of crème helpt dan om de huid weer zacht te maken. Na afloop van de bestralingsserie mag u uw eigen bodylotion of crème weer gebruiken. Tenzij de doktersassistente u een ander advies heeft gegeven.

Vermoeidheid

Vermoeidheid komt vaak voor als bijwerking van bestraling. Het is dus geen direct gevolg van uw ziekte. Van deze vermoeidheid heeft u last tijdens de bestralingsbehandeling. Meestal verdwijnt de vermoeidheid weer langzaam als uw bestralingsbehandeling klaar is.

Adviezen bij vermoeidheid:

• Probeer zoveel mogelijk uw dagelijkse dingen te blijven doen, maar doe alles in een rustig tempo.
• Regel uw bezoek zo in dat het u niet te veel vermoeid.
• Drink voldoende: een richtlijn is 1,5 à 2 liter per dag.
• Voor meer informatie kunt u de Algemene folder doorlezen. 

Haaruitval 

Als uw hoofdhuid bestraald wordt, kunt u op deze plek haaruitval krijgen. Het haar valt dan 1 à 2 weken na de bestraling uit. Of het haar weer terug groeit, is niet zeker. Terugkeer kan soms ook lang duren.
Als u een pruik wilt gaan dragen, kunt u hiervoor een machtiging krijgen bij uw arts. Informeer dan bij uw ziektekostenverzekering naar de vergoeding van een pruik.
Er zijn verschillende kappers die gespecialiseerd zijn in het aanmeten van een pruik. De pruik kan zo gemaakt worden dat deze lijkt op uw eigen kapsel. U kunt er ook voor kiezen om een mutsje te dragen. In het ziekenhuis zit een kapsalon die dit soort mutsjes verkoopt.

BeterDichtbij

Binnen Isala maken we gebruik van de app BeterDichtbij. Via deze app kunt u gemakkelijk en veilig berichten sturen en beeldbellen met uw behandelaar. Wanneer u een tekstbericht verstuurt, ontvangt u binnen 3 werkdagen een reactie. Gebruik deze app niet voor spoed of medische vragen die niet kunnen wachten, neem in die situaties altijd telefonisch contact op. Meer informatie over berichten sturen en beeldbellen leest u in de folder BeterDichtbij App op Isala.nl/beterdichtbij.

Contact

Heeft u nog vragen, dan kunt u bellen met de locatie waar u onder behandeling bent:

Zwolle

Radiotherapie
088 624 54 49 (bereikbaar van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 17.00 uur)